‘Jij bent ook míjn grote liefde, Cin. Vooral daarom mag dit niet, nu nog niet, tussen ons, voor ons beiden samen. Ik zal op je wachten. En als het zover is, en je wilt me nog, zul je me weten te vinden.’
In Cinthia Winters novelle Nietsdankussen maakt docent klassieke talen Hugo Borgman een einde aan zijn verhouding met zijn zestienjarige leerlinge Cinthia. Dertig jaar later is Cinthia, inmiddels een gescheiden vrouw van achter in de veertig, op weg naar een Zandvoorts strandpaviljoen, waar ze haar oude liefde weer zal ontmoeten. Ze is zo nerveus dat ze overweegt om te keren.
Taboe
Als middelbare scholier in de jaren zeventig is Cinthia smoorverliefd op haar docent Latijn en ze probeert op alle mogelijke manieren zijn aandacht te trekken. Ze bedenkt smoesjes om met hem persoonlijk te kunnen spreken en loopt elke dag langs zijn lokaal –ook als ze geen les van hem heeft- om oogcontact te maken. De docent laat zich de aandacht welgevallen, maar houdt de verliefde leerlinge aan het lijntje, wat de situatie steeds pijnlijker maakt. Ze gaan met elkaar naar het museum, waar Borgman vertelt over de Duitse kunstenaar Max Beckmann, die zijn vrouw verliet voor een twintig jaar jongere studente, en bezoeken bioscoop The Movies, ‘waar alleen artistiek en intellectueel langharig volk kwam’. In de tram worden ze door omstanders afkeurend aangekeken, want ook in de jaren zeventig was een verhouding tussen een volwassen man en een minderjarig meisje taboe.
Van een echte relatie is geen sprake, want zover laat Borgman het nooit komen. De charmante docent krijgt ook liefdesbrieven van andere leerlingen en bovendien heeft hij al ‘een scharrel’. Nietsdankussen is geen beschrijving van de vrijheid en blijheid van de jaren zeventig, zoals Die zomer van Wanda Reisel, maar een psychologische novelle over een complexe liefdesrelatie. Zo verlangt de zestienjarige Cinthia op bepaalde momenten vurig naar lichamelijk contact met de door haar geadoreerde leraar, maar wil ze zich ook niet te snel aan hem geven, omdat ze bang is dat hij dan op haar raakt uitgekeken. Wanneer Borgman zegt dat ze hun liefde beter kunnen uitstellen, keert Cinthia zich van hem af. Na de zomervakantie blijkt hij ontslag te hebben genomen.
Door haar directe, zintuiglijke stijl creëert Winter een levensecht portret van een grillig, naïef, rebels en naar liefde hunkerend tienermeisje. De ene keer hengelt ze naar de bevestiging van Borgman en de andere keer schoffeert ze hem met keiharde, maar gemeende uitspraken. Uit alles blijkt haar afhankelijkheid. Op subtiele wijze verbindt Winter heden met het verleden. Zo schaamt de jonge Cynthia zich voor de oogschaduw die ze heeft opgedaan. Volgens anderen is die ‘ordinair’. Wanneer ze dertig jaar later in de auto zit, op weg naar haar grote liefde, begint ze weer te twijfelen aan de oogschaduw die ze ’s ochtends heeft aangebracht. ‘Ik ben toch geen puber!’
Niet alleen de lyrische schrijfstijl en de personages van Winter zijn gevoelsmatig en associatief. Dat geldt in zekere mate ook voor de manier waarop de gebeurtenissen in Nietsdankussen worden gepresenteerd. Heden en verleden wisselen elkaar in hoog tempo af. Wordt Borgman in de ene alinea als ‘Borgman’ aangeduid, in de volgende alinea is hij een ‘jij’ geworden. Hierdoor is Winters debuut meer een schets dan een zorgvuldig componeerde novelle. Dat is jammer, want een betere structuur had in deze autobiografische novelle voor meer afstand gezorgd, waarmee de zeggingskracht was vergroot.
