Al in de eerste zin van Een heel nieuw leven geschreven door Gerrit Brand, gaat het mis: ‘Vanaf de grenzen van het heelal de Melkweg onzichtbaar.’ De trend is gezet. Deze uitgave staat vol zetfouten: letters op verkeerde plekken, woorden die weggevallen zijn en zinnen die daardoor niet lopen. Het kleine lettertype en de veel te volle bladspiegel dragen niet bij aan de leesbaarheid van het ook al moeizame plot. De typografie verspringt af en toe naar een nog kleiner lettertype. Dit alles samen maakt dat deze eerste druk erg slordig en afgeraffeld overkomt. Daarnaast wordt zowel in de flaptekst als in de uitgebreide tekst op de binnenflap de plot grotendeels uit te doeken gedaan. En dat is jammer: het maakt de eerste helft van het boek erg voorspelbaar. Al met al flink wat punten van kritiek op het werk van Uitgeverij Nobelman. Helaas is ook op het werk van auteur Gerrit Brand nogal wat aan te merken: variërend van een kabbelend plot, eindeloze herhalingen tot een betweterige alwetende verteller en archaïsch taalgebruik.

Hoofdpersoon in Een heel nieuw leven is juwelier/horlogemaker Tadema. Hij is ontevreden met het leven, net als zijn vrouw Adèle. Ze zijn uitgepraat en weten niet hoe ze verder moeten. Het is tijd voor verandering, maar beiden zitten vastgeroest in een sleur.  ‘Alvorens de winkel binnen te gaan wierp hij een blik in de spiegel. Trots was hij niet op wat hij zag, twee fletsblauwe ogen in een roodachtig gezicht, een norse trek om de mond. Zo ziet een ontevreden mens er dus uit, dacht hij en streek zijn dunne haar glad.’ Dan bestelt Theo baron van Echten een duur horloge. Een Grande Complication, een zeer gecompliceerd mechanisch uurwerk met allerlei functies zoals een eeuwig durende kalender met dag-, datum-, maand- en maanstandaanduiding. Kostprijs: zo’n twee ton. Adèle begint een verhouding met de baron en eigenlijk kan dat Tadema niet eens zoveel schelen. Ze doet maar, denkt hij. Als Tadema’s zaak 100 jaar bestaat, regelt zijn zakelijke netwerk, de Industrieele Club, het predikaat ‘hofleverancier’ voor hem. Dit luidt ironisch genoeg het begin van het einde in. Als Adèle er op het jubileumfeest definitief met de baron vandoor gaat, wordt het Tadema pijnlijk duidelijk: ‘die baron had het evenwicht in zijn leven op grove wijze verstoord’. Als de baron dan ook nog eens weigert om zijn dure horloge te betalen, raakt de juwelierszaak in grote financiële problemen. Geleidelijk aan neemt het idee van wraak bezit van Tadema. Binnen een paar weken staat zijn leven volledig op zijn kop en loopt het raderwerk vast.

Vanaf het eerste hoofdstuk is de rode draad van het boek helder. ‘Alles hing met alles samen, als alle onderdeeltjes van het horloge perfect in elkaar grepen, liep het klokje probleemloos. Maar o wee als er ook maar iets aan mankeerde.’ Het horloge als metafoor voor de ordening in de wereld. Een prima rode draad, een goed gevonden vergelijking, ware het niet dat deze boodschap wel heel vaak herhaald wordt in allerlei vormen van beeldspraak. Een paar pagina’s verder lezen we: ‘Al die radertjes grepen in elkaar. Elk onderdeel had een functie binnen het grotere geheel. Dit horloge was als een universum, alles had zijn plek, alles bestond dankzij het feit dat iets anders ook bestond. Het ene kon niet draaien zonder de ander.’ De auteur geeft de lezer nauwelijks ruimte. Hij blijft het maar herhalen en halverwege het boek spelt hij het nog maar eens uit: ‘… de Grande Complication, het perfecte raderwerk, als metafoor voor het menselijk leven…’. Alsof de lezer dat na al die herhalingen nog niet door had.

De alwetende verteller is in het hele verhaal erg nadrukkelijk aanwezig, soms op het storende af. Hij geeft regelmatig extra informatie of commentaar op het gebeurde, tussen haakjes door de lopende tekst heen. Hij geeft zelfs aan hoe de lezer naar een scène moet kijken. ‘Je zou het in een split screen moeten zien. Links op het scherm Tadema die zijn motorfiets op de Grote Markt parkeert en aan de praat raakt met Hermens de postbode en rechts Adèle die met een grote zonnebril op in haar rode sportwagentje bij een plattelandsstationnetje komt aanrijden.’ De lezer krijgt weinig ruimte om te ademen of het verhaal zelf te beleven. Alles wordt genadeloos dichtgetimmerd. Als de lezer toch weet door te zetten (en met de vermoeiend volle bladspiegel is dat een flinke klus), wordt hij beloond met een goed gevonden wending en een onverwacht einde.

Communicatieadviseur en uitgever Gerrit Brand geeft zich in Een heel nieuw leven over aan een overdaad aan beeldspraak en overbodige zijwegen en gedachten. Ook het achterhaalde taalgebruik en de expliciete verwijzingen naar W.F. Hermans dragen niet bij aan een prettige leeservaring. En dat is jammer, want de laatste paar hoofdstukken zijn erg goed. En zoals gezegd: uiteindelijk wacht de lezer dan toch nog een verrassend einde.