Zomerboeken 2018 – Aan de bewoonde wereld ontrukt

En ik geniet na van Tussen april en september van de eveneens Noorse schrijver Tomas Espedal, een boek dat deels speelt in Bergen, een hernieuwde kennismaking tijdens mijn reis. Er zitten omschrijvingen van de fjorden in dit boek, zoals:

’s Ochtends kwam het licht, een fel, wit licht dat tussen de bergen door de glanzende fjord [Sognefjord, EvS] doorsneed, alsof ze op ijs voeren, alsof de passagiersboot door een tunnel van licht gleed.’

Wit staat bij Espedal overigens voor ‘iets boosaardigs dat zich verbergt in het zichtbare’: een huis waar de dood aanklopte, het bed van de overledene, de kastdeuren, het plafond en ga zo maar door. Maar ook sneeuw is wit, en die legt een beschermende laag. Want wit kan ook een gevoel geven ‘van geluk, van vrijheid, van niets’. Die dubbelheid – dat is mooi. Alleen daarom is het boek van Espedal een aanrader.

Mijn vakantie is tenslotte ook een uitgelezen gelegenheid om weer eens een boek van W.F. Hermans ter hand te nemen, Nooit meer slapen in dit geval. Dit speelt immers in Noorwegen. Weliswaar op een hogere breedtegraad (Finnmark) dan ik dit keer kom, maar toch.
Hermans schrijft ook nog eens weergaloos mooi. Bijvoorbeeld over de natuur:

‘Rendieren. Fabelwezens van kerstkalenders en ansichtkaarten. Herten met geweien van vilt. Exotisch en door overmaat van beroemdheid banaal geworden. Maar dat rendieren voortdurend grommen, heb ik nooit geweten, nooit ergens gelezen en ik zou het nooit hebben kunnen vermoeden.
Ik strompel voort, de anderen achterna, om zo dicht mogelijk bij de rendieren te kunnen komen. De lage zon werpt mijn schaduw voor mij uit, die tien maal langer is dan ikzelf ben. Iedere voetstap komt op andersoortig terrein terecht: mos, een struik, een steen en maakt een ander geluid. Daardoorheen alleen het ruisen van de rivier. Enkel als ik stilsta, bereikt het grommen van de rendieren mij, zoals je hartslag alleen tot je doordringt als je stil in bed ligt. De voorsten staan al in het water en nog verontrust onze aanwezigheid hen niet. Wij horen nu ook het klingelen van de bellen die sommige bokken dragen. Maar zelfs dit geluid geeft ons niet aan de bewoonde wereld terug.’

Ik ben benieuwd hoe lang het na mijn reis duurt voor ik weer aan de bewoonde wereld teruggegeven ben …