Ramon Gieling ; Ramón Gieling – De hoofdletter pijn

Tussen waan en werkelijkheid

Recensie door Sunny Jansen

Een Nederlandse diplomaat wordt op een safari in Kenia aangereden door een bus, die in dichte stofwolken verdwijnt.
Een pizzakoerier wordt gegijzeld door twee mannen die hij ooit bijna doodsloeg.
Een echtpaar verliest hun kind aan twee niet-bestaande serveersters.
Een man is in 2010 getuige van de ophanden zijnde arrestatie van de dichter Lorca die plaatsvond in 1936.
Een egoïstische vader die zijn dochter heeft verlaten, bedenkt zich na een gesprek met een zwerfkat. Een kleine greep uit de dertien wonderlijke verhalen in de bundel De hoofdletter pijn. Onverfilmbare verhalen van Ramon Gieling.

Filmmaker Ramon Gieling introduceert zijn personages met snelle pennenstreken.
‘Johannes Firmin Metz was een beminnelijke diplomaat op de Nederlandse ambassade in Nairobi.’ begint het eerste verhaal in De hoofdletter pijn. Veel meer dan dit en ‘Hij leefde zijn leven al vijftig jaar op dienstbare en plichtgetrouwe wijze omdat hij dacht dat het moest, niet omdat hij er ooit voor had gekozen.’ komt de lezer niet over Johannes te weten. En dat blijkt niet genoeg te boeien om met hem mee het verhaal in te gaan. Een paar alinea’s verder wordt Johannes tijdens een safari platgewalst door een bus, die niet lijkt te bestaan. Op zich een aardig gegeven, het ligt immers meer in de lijn der verwachting dat hij op de savanne wordt platgewalst door een buffel of een neushoorn dan door een bus die niemand zich kan herinneren. Johannes komt uit coma als een ander mens. ‘Het land dat ik bewoon is vreemder dan de dood.’ verklaart hij. En deze strekking is typerend voor alle verhalen in de bundel. Ze beginnen alledaags, maar geleidelijk sluipt er iets surrealistisch in. Al is er in sommige verhalen eerder sprake van binnendringen dan binnensluipen. Er gebeurt iets vreemds of onverklaarbaars en dat leidt tot een leven tussen waan en werkelijkheid.

Helaas wordt dit interessante gegeven niet goed uitgewerkt. De verhalen zijn stilistisch en inhoudelijk niet sterk. De hond mist een plot en ook in De hemel op zondag is geen enkele lijn te ontdekken. De verrassende wendingen die in de eerste paar verhalen misschien inderdaad nog verrassend waren, worden in het merendeel van de verhalen wel heel stereotiep ingeluid met ‘plotseling’ of ‘En toen gebeurde er iets vreemds.’ Aan zijn schrijfstijl is te zien dat Gieling filmmaker is. Hij registreert en springt van shot naar shot. En dat, in combinatie met de eerder genoemde summiere uitwerking van de personages, hij toont geen diepgang of betrokkenheid, maakt dat de verhalen niet raken. Daarnaast is hij ook erg expliciet in zijn taalgebruik. Niets wordt aan de verbeelding van de lezer overgelaten. In De exacte intelligentie van de huid belandt een stel tijdens een bezoekje aan een nachtclub in een andere dimensie. De lezer wordt wel erg aan het handje meegenomen als een van de hoofdpersonen – natuurlijk ook weer vooraf gegaan door ‘plotseling’ – verklaart: ‘Het enige wat ik kan bedenken,’ zei ik, ‘is dat we in een andere tijdzone zijn gekomen.’

Het grote manco van deze bundel is dat er enkel oppervlakkig geregistreerd wordt, het maakt dat de potentiële dreiging of het ‘unheimliche‘ gevoel die deze verhalen bij een beter uitwerking hadden kunnen oproepen uitblijft. Nu neem je als lezer de dreiging voor kennisgeving aan en laat deze als het verhaal uit is weer van je afglijden, zonder dat je hem voelt of ervaart. En dat is jammer, de beelden die Gieling kiest zijn soms echt mooi. ‘Wanda dacht aan de toekomst die nu een steile afgrond was.’ lezen we in Zoveel hield ik van je. En in hetzelfde verhaal: ‘Lucy was in het niets verdwenen, ’s nachts omhelsde hij alleen nog haar afwezigheid.’ Zoveel hield ik van je is het sterkste verhaal uit de bundel omdat de auteur hier de tijd neemt om het verhaal te vertellen en niet van scène naar scène gaat.

De cover toont een tekening van de hand van de auteur, die een naakte man met een stier op schoot en een vis bij zijn hoofd voorstelt. Helaas wordt het niet duidelijk wat deze tekening met de verhalen in de bundel te maken heeft. Datzelfde geldt trouwens voor de ondertitel. De hoofdletter pijn. Onverfilmbare verhalen. Deze verhalen zijn best te verfilmen, de vraag is alleen waarom zou je het willen? Op de achterflap wordt Hans Croiset geciteerd: ‘Lees deze Gieling-stories met een stevige borrel op….’. Dat is misschien inderdaad het beste.

 

 

Omslag De hoofdletter pijn - Ramon Gieling ; Ramón Gieling
De hoofdletter pijn
Ramon Gieling ; Ramón Gieling
onverfilmbare verhalen
Verschenen bij: Atlas Contact, Uitgeverij
ISBN: 9789045704876
176 pagina's
Prijs: € 22,95

Meer van Sunny Jansen:

Recent

21 maart 2023

Alles geschreven...

Over 'Cinemascope' van Gerrit Brand
16 maart 2023

Diepzinnigheid in weerbarstige verhalen

Over 'Kilometer 101' van Maxim Osipov
14 maart 2023

Gümüşay wil geen intellectuele poetsvrouw meer zijn

Over 'Spreken en zijn ' van Kübra Gümüşay
13 maart 2023

Grappen maken behoort tot de essentie van de Egyptische cultuur

Over 'Bier in de snookerclub' van Waguih Ghali

Verwant