Er zitten eikenprocessierupsen in mijn hoofd. Ineens waren ze er, samengeklonterde rupsennesten met gemene netelhaartjes die alle ruimte innemen en erom schreeuwen beschreven te worden. Ik doe alsof ik doof ben. Dit ongedierte verdient gif, geen woorden. In een omtrekkende beweging grijp ik terug op een lijstje reserve-onderwerpen, gemaakt voor momenten als deze. Maar ideeën die liggen te verstoffen op een plank, worden zelden belangrijk.
Als het schrijven hapert, rest lezen over schrijven. Een geluk, want ik houd ontzettend van lezen over schrijven en ik zou een column kunnen vullen met geweldige titels, zoals Briefroman van Juli Zeh of De geest geven van Hilary Mantel. Ik las ze en keerde er veranderd uit terug.
Maar het boek over schrijven dat de weg vrijmaakte en dat ik steeds herlees, kreeg ik jaren geleden cadeau van een goede vriendin. Ik stond op het punt mijn schrijven serieus te nemen en dacht nog dat zoiets een eenmalige beslissing was. Zo werkt het niet, staan voor wat je schrijft is een doorlopend en actief proces. Want wat is werkelijk belangrijk genoeg om over te schrijven? Hoe te schrijven als het leven je te slim af blijkt te zijn? Maken de slordige aantekeningen over die man zonder uiterlijk, daar verderop aan een tafeltje, of hoe je de tikkende pootjes van je overleden hond mist, werkelijk een verschil?
Writing down the bones van Natalie Goldberg zorgt ervoor dat deze vragen niet beantwoord hoeven te worden. Niet vóórdat je hebt geschreven in ieder geval. Ze schrijft over de aubergines die ze overdag als keukenhulp sneed en hoe die ’s avonds in haar gedichten belandden, hoe ze uren doorbracht met haar Garfield-schrift in een willekeurige Croissant Express, dat ze stapels van zulke schriften heeft, grotendeels gevuld met ‘crap’ en hoe dat niet uitmaakt. Schrijf over die tikkende pootjes, zegt ze. Schrijf.
Schrijven lost niet alles op, maar het komt er wel het dichtst bij in de buurt. Ik vertel de afgelopen weken steeds hetzelfde verhaal aan de mensen om me heen: ik heb MS. Het is te groot, te netelig, maar gif is een dooddoener. Laat de mezen en vleermuizen me helpen.
Goldberg schrijft: ‘Sit down right now. […] Don’t try to control it. Stay present with whatever comes up, and keep your hand moving.’ Ik doe wat ze zegt, zoals altijd. Ik ga zitten, ik schrijf.
Mariken Heitman is bioloog en schrijfster. In haar columns schrijft ze over de natuur en over boeken. In januari 2019 verscheen haar debuutroman De wateraap (Atlas Contact).
