Het Rijksmuseum organiseerde van 12 februari 2015 t/m 17 mei 2015 de tentoonstelling De late Rembrandt. De tentoonstelling werd heel goed bezocht, misschien wel te goed. Museumdirecteur Wim Pijbes pareerde kritiek van mensen die het te druk vonden met de opmerking dat zij dan maar hun eigen Rembrandt moesten kopen. Gelukkig is er een mooie catalogus van deze tentoonstelling gemaakt. Een unieke herinnering aan een unieke tentoonstelling.
Voor Literair Nederland recenseerde ik De Jonge Bruid van Alessandro Baricco. Het is een verhaal vol mooie (natuur)beelden en herinneringen. Herinneringen zijn belangrijk in dit boek. De schrijver verliest zijn laptop waarop hij zijn boek heeft geschreven. Hij heeft geen back-up gemaakt. Maar hij heeft het hele verhaal nog in zijn hoofd. Het is een ‘gelaagde optelsom van alle zinnen’ die eerst zijn bedacht, daarna opgeschreven en vervolgens herinnerd. ‘Objectief gezien was ik niet alleen mijn boek niet kwijtgeraakt, maar in zekere zin had ik het juist in al zijn volheid teruggevonden, nu het onstoffelijk was geworden en zich had teruggetrokken in het winterverblijf van mijn geest. Ik kon het op elk gewenst moment naar de oppervlakte halen […] en dan kwam het tevoorschijn met een ongrijpbare pracht tegenover welke de nette orde van een gedrukte pagina blijk gaf van de starheid van een grafsteen.’
Het werk van Charlotte Salomon (1917-1943) staat in 2015 weer volop in de belangstelling. 
Er verscheen een kunstboek, de nieuwe uitgebreidere editie van Leven? of Theater? En David Foenkinos schreef een bijzondere roman over haar leven, Charlotte. Als Charlotte begin twintig is, vlucht ze voor het nazigeweld naar het dan nog veilige Zuid-Frankrijk. Op aanraden van haar Franse huisarts tekent ze haar leven. Via haar gouaches herbeleeft ze haar jeugd, haar liefde voor de zangleraar van haar stiefmoeder en haar vlucht naar Frankrijk. David Foenkinos beschrijft op indrukwekkende wijze de bezetenheid waarmee Charlotte werkt. Het is ‘een creëren op de rand van de afgrond’. Charlotte werd vermoord in Auschwitz. Meer over Charlotte in de recensie voor Literair Nederland.
Net als Charlotte werd Felix Nussbaum (1904-1944) in Auschwitz vermoord. Mark Schaevers verdiepte zich in leven en werk van deze Duitse kunstenaar met als resultaat de mooie biografie.
Felix Nussbaum moest ook vluchten voor de nazi’s. Hij verblijft in Italië als die aan de macht komen. Uiteindelijk komt hij in België terecht, maar ook daar is hij niet veilig. Uit zijn werk blijkt de angst voor het opgepakt worden. Vier jaar weet hij uit handen van de Duitsers te blijven. Schaevers schrijft over Nussbaum ‘het oorlogsgevaar focust zijn werk.’ Orgelman is een prachtig verzorgde biografie met veel afbeeldingen van Nussbaums werk. Mark Schaevers ontving voor Orgelman de Gouden Boekenuil 2015.
Een biografie die niet onvermeld mag blijven is de biog
rafie die Wim Huijser schreef over Cees Buddingh’ (1918-1985). Als lezer ga je houden van deze schrijver / dichter die dit prachtige gedichtje over zijn echtgenote Stientje schreef: als mijn vrouw met de bus naar de stad gaat / hoop ik altijd dat ze halte ziekenhuis instapt: / dan kan ik haar net zolang nakijken / als wanneer ze halte vogelplein neemt / en zie ik haar bovendien nog een keer / voorbijkomen in de bus.
