Het is de tweede roman van Minke Douwesz, na Strikt uit 2003. Weg is een scheidingsroman. Lees ook de recensie van 7 mei 2009 op Literair Nederland. In het kort: Twee vriendinnen wonen al zo’n zeven jaar samen in een afgelegen boerderij als hun relatie onder druk komt te staan. Gynaecologe Edith Heringa werkt aan de afronding van haar proefschrift en vriendin Norma is een arbeidsongeschikte lerares die actie voert tegen de bioindustrie.
Uitbarsting
Het komt tot een uitbarsting als Norma bij haar vader op bezoek wil gaan. Wie zorgt er dan voor de twee ezels, de hond en de twee poezen? Norma: ‘Ik ben het spuugzat allemaal! Jarenlang heb ik op mijn tenen gelopen en rekening gehouden met je omdat jij moest werken, studeren, schrijven. /…/ Ik wil wel weer eens wat anders dan stil moeten zijn en voor de tv hangen omdat jij geen tijd voor me hebt!’ Edith: ‘Je draait de zaken om. Ik zit juist altijd boven te lezen, omdat jij zo nodig tv moet kijken.’ Norma: ‘Doe toch niet zo onnozel. Je begrijpt helemaal niets van relaties! / …/ Ik ben weg! Ik weet niet wanneer ik terugkom.’ We zitten dan pas op bladzijde 117, van de in totaal 575. Norma komt nog wel terug, maar Edith heeft er genoeg van en beëindigt de relatie. De boerderij staat op haar naam en ze wil dat Norma verhuist, maar die weigert dat, ook omdat ze geen eigen inkomen heeft. Het is het begin van een lange strijd. Norma is betrokken bij (gewelddadige) acties tegen de bioindustrie en bij Edith groeit de angst dat Norma haar en de boerderij ook iets zal aandoen.
Als lezer ga je mee in de gedachten van Edith, over haar twijfels en angsten, over de scheiding, haar liefde voor literatuur en muziek. De muziek en teksten van o.a. Roxette sluiten aan op de scheidingsproblematiek: ‘It must have been love / But it’s over now / It must have been good / But I lost it somehow.’
Natuurbeschrijvingen
Tijdens haar lange wandelingen met de hond langs het kanaal ordent Edith haar gedachten. Het zijn de mooiste stukken van het boek omdat ze gecombineerd worden met natuurbeschrijvingen. Een voorbeeld:
‘De bomen langs de oprijlaan vormden een grillige lijn van stammen, de takken vol knoppen. Hoog uitlopend wuifden ze langs de grijze avondlucht, als grote bezemstelen. Het waaide flink, ze hoorde nu pas hoe de wind om de schoorsteen floot. Er zat regen in de lucht. Ze moest de hond maar uitlaten. Geen goede ideeën meer. En binnen een half uur zou het donker zijn. Het was begin april, je kon het eind van de laan nog zien, waar hij uitkwam op de weg – een driehoekje lucht boven het paarse zweem van de klinkers. Maar al gauw zou het uitbottend groen de laan in een tunnel veranderen, hoeken en lijnen rondend, en het zicht verengen, alsof de bomen zich naar elkaar toe bogen. Dan zouden voorbijgangers haar huis niet langer kunnen zien.’
Teckel Lodewijk geeft Edith troost en afleiding (‘Kom je, Lood!’). Er zijn wel meer boeken waarin de bijzondere relatie tussen hoofdpersoon en de hond een belangrijk thema is. Wat dat betreft past Weg in een traditie. Denk bijvoorbeeld aan Thomas Mann Herr und Hund (2019). Van recentere datum: Jasper en zijn knecht (2016) van Gerbrand Bakker en het met de Libris Literatuur Prijs 2020 bekroonde boek Uit het leven van een hond (2019) van Sander Kollaard.
Prijzen
Weg viel meermaals in de prijzen, in 2010 de Opzij Literatuurprijs en in 2012 de Anna Bijnsprijs, een tweejaarlijkse prijs voor literatuur geschreven door een vrouw. De jury: ‘Weg is een onder de huid kruipende scheidingsroman, die doordendert als een stoomwals en net zo verslavend is als een soap.’ Scheidingsproblematiek is van alle tijden en de strijd tegen de bioindustrie is ook nog steeds actueel. Dit bijna vergeten boek verdient een herdruk of een jubileumeditie.
