Recensie door Rein Swart
Een vijftal verhalen en een novelle over liefdesverhoudingen waarbij macht, machinaties list en bedrog een belangrijke rol spelen. In Vanina Vanini gaat het om de liefde van de welgestelde mooie Vanina voor een Italiaanse vrijheidsstrijder, die sterk op de proef wordt gesteld door de omstandigheden.
In de definitie van ‘renaissance’ als de opleving van de interesse in de klassieke oudheid is een veelheid aan periodes besloten. In Italië al vond het al veel eerder plaats dan in Nederland, in de bouwkunst weer veel later dan in de lettteren.
Het verleden wordt door mensenhanden gemaakt. Het is een sociale reconstructie, gebaseerd op gebeurtenissen die we belangrijk genoeg vinden om te onthouden. De Tweede Wereldoorlog is zo’n gebeurtenis. Over deze ontluisterende periode uit de westerse geschiedenis zijn al ontelbare verhalen geschreven, herinneringen genoteerd. Een hemel zonder vogels, waarin Esther Göbel het levensverhaal van de joodse Janny Moffie-Bolle uit Amsterdam optekent, vormt op dit corpus van verhalen een waardevolle aanvulling die je ? opnieuw ? met kippenvel en een gevoel van verbijstering achterlaat.