Tamsin Calidas en haar partner Rab besluiten Londen te verlaten om op een eiland in de Schotse Hebriden te gaan wonen. In Ik ben een eiland beschrijft ze een woelige periode uit haar leven met mooie natuurbeschrijvingen. ‘Ik houd ervan om naar het zingen van de zeehonden te luisteren, die zich baden in de bevroren warmte van de rotsen terwijl de zon de stroperige, bevroren vloed in zinkt.’ En ze geeft veel beelden en metaforen die meestal terugslaan op de natuur.
Omstreeks 2004 woonde Tamsin Calidas in een mooi appartement in Notting Hill in Londen. Ze had veel vrienden, topcarrière als fotograaf bij de BBC, leuke vriend met wie ze ook trouwde. Toch vervulde dat leven haar onvoldoende, ze zocht naar iets anders. Na een opeenstapeling van rampen: een zwaar ongeluk met een Londense taxi, geweld op straat, een insluiper, het lawaai en stress van de stad werd dat verlangen steeds sterker.
Zonder water en licht
Tijdens een vakantie in Schotland trok een advertentie in de krant haar en haar man Rab aan. Op een eiland in de Hebriden (de naam van het eiland zelf wordt niet genoemd om privacy van auteur en de gemeenschap daar te beschermen) stond een vervallen croft (boerderij met wat land) te koop. Ze gingen kijken en het was liefde op het eerste gezicht. Wat ze kochten was een halve ruïne op een stuk land zonder water en licht en verruilden het luxe Londen voor het leven van een keuterboer. Aanvankelijk hielden ze schapen en koeien, hadden honden en een paard. Het was hard werken in isolatie omgeven door natuur en de furie van de elementen.
Wat dan volgt is een treurzang van tegenslagen – De eilandbewoners zijn vijandig en ze is slachtoffer van seksisme. Het weer is meedogenloos, de relatie komt onder druk te staan, de kinderwens niet vervuld, ze breekt haar beide handen, geldgebrek. En nog veel meer diepe ellende vermengd met de meedogenloosheid van het ruige klimaat.
Hoeveel leed kan een mens aan? Veel, als je Tamsin Calidas’ verhaal mag geloven. Is het leuk om te lezen? Na een honderd bladzijden niet meer zo. Al zijn de natuurbeschrijvingen mooi, met verrassende beelden en zinnen, maar soms is het te veel van het goede.
Eenzijdige vertelling
Dat ze haar man Rab buiten beeld houdt is jammer. Naar het hoe en waarom van de beëindiging van de relatie mogen we gissen. ‘Ik wil de sleutel vinden naar die geheime gang die ons uit de brand kan helpen. Ik wil zo graag die blinkende sleutel in zijn slot steken. Elke dag probeer ik dat ondoordringbare mechaniek te doorgronden. Maar hoe harder ik het probeer hoe harder die verfijnde radertjes doordraaien, even snel en grillig als de zilte windvlagen die van zee aanwaaien. Op sommige dagen put hij je uit, die bijtende wind speelt hij met je alsof je drijfhout bent. Het doet pijn hem je onafgebroken te voelen ranselen. Ik hoop dat hij op een dag uit een andere hoek zou waaien.’ Een metafoor die slaat op haar man. Veel meer concreets komt er niet.
Over de eilandbewoners komen we nog minder te weten, enkel dat ze allemaal onsympathiek zijn. Niemand heeft bijvoorbeeld een naam, behalve Crystal, een oudere vrouw waar ze later mee bevriend raakt. Omdat de ik-persoon nauwelijks buiten zichzelf treedt blijft het hele verhaal nogal eenzijdig. Er is weinig dialoog weergegeven, we lezen vooral haar belevingen en gedachten, waarmee dit boek een egodocument is met een zware energie. De zwaarte van een eiland tussen Schotland en Noorwegen waar afzien door weer, wind en kou de regels bepalen.
Rab vertrekt en zij blijft alleen achter met de schapen, werk voor twee, zonder geld, fysiek en mentaal zwaargewond. Maar vastbesloten om te krijgen wat ze hebben wil, geeft ze niet op. In die zin is het ook een verhaal over moed en veerkracht. Calidas vindt loutering door haar vijanden aan te gaan en ontdekt schoonheid in angst. Ze zoekt de grenzen op van menselijk kunnen, leeft op wilde planten en bessen en raakt echt in contact met de natuur en dierenwereld, zozeer dat ze zich een dier gaat voelen.
Naar binnen gekeerd zoekt ze haar eigen loutering en komt erachter dat ze meer heeft met dieren dan met mensen. Een indringer op het eiland die verstoten wordt door de roedel. ‘Wanneer je jezelf onttrekt aan het lawaai van de moderne wereld, ontdek je niet alleen maar innerlijke wereld, maar ook een diep bewustzijn van de instincten die we zijn kwijtgeraakt. […] Onze eigen lichaamstaal aanpassen vereist oefening, maar het kan worden geleerd door zorgvuldige waarneming waarmee we een zeker begrip van dierengedrag rijker worden, en met vallen en opstaan zodat we de kans krijgen dichter bij een heleboel soorten te komen.’
Geroepen door de zee
Uiteindelijk wordt ze geroepen door de zee die haar genezing zal brengen, ze zwemt dagelijks, zomer en winter bij zeer lage temperaturen. ‘Toen ik mijn eigen angst voor de ruige wilde elementen kwijtraakte, begonnen vertrouwen en liefde uit andere bronnen tot mij te komen. Ik heb vele malen op de rand van deze rotsen gestaan en mijn handen hebben het uitgeschreeuwd naar de zee. Vandaag geeft ze antwoord en begint ze mij zacht te roepen.’ Dapper zoekt ze haar vijanden, de buren, op en vraagt om begrip en er komt een kentering. Ze blijft op het eiland wonen, vooralsnog alleen en heeft haar weg binnen de gemeenschap gevonden.
‘In een oude mythe van wedergeboorte werd het dode land zo gelouterd van alles wat het uitdroogde, uitzoog. Ik smeed mijn eigen toekomst, wis jaren ontbering in het croften op deze brandstapel.’
In Engeland is dit boek, net als ‘Het zoutpad’ van Raynor Winn, een bestseller waarin de auteur ‘blikverruimend blijft openstaan voor nieuwe manieren om intuïtief, lichamelijk en geestelijk in verbinding te staan met alles wat wild is om ons heen en binnenin ons.’ Veel mensen zouden het roer wel eens willen omgooien en kiezen voor een vrij leven in de natuur zonder verplichtingen aan een baas, voor de meesten blijft het bij dromen, daarom vinden verhalen als die van Tamsin Calidas altijd wel hun weg naar een publiek.
