Vierendertig stukjes over een schrijfcursus die Nicolien Mizee aan de Volksuniversiteit in Haarlem gaf en die eerder al in het NRC Handelsblad stonden, zijn nu gebundeld in een echt schrijfcahier en dat leest prettiger dan op krantenpapier. Het viel me bij herlezing op dat de stukjes niet gaan vervelen, zoals vaak gebeurt met ultra korte verhalen. Dat zegt heel veel over de kracht van Nicolien Mizee, die net als in haar romans direct en persoonlijk is. Zo vermeldt ze plompverloren dat ze tijdens de cursus een relatie krijgt met een cursist en dat ze met hem gaat trouwen.
De bundel heeft vaart, de vrolijkheid spat eraf. Op de eerste pagina verbaast Mizee zich over een cursist die volgens haar naambordje Lalira lijkt te heten, hetgeen Mizee tot het volgende gedachte brengt: ‘Welke ouders geven een kind al zo’n naam? Misschien is ze daarom zo boos.’ Meteen daarop blijkt dat ze het verkeerd heeft gelezen. Het meisje heet Laura.
Hou het simpel met vlag en wimpel, is het devies van Mizee. Ze gaat uit van één ijzeren wet: ‘Iemand Wil iets, dat gaat Mis, en dan gebeurt er iets Anders.’
Het is vermakelijk om de reacties te lezen van de cursisten op de beweringen. Ontroerend ook zoals Ben die in plaats van verder te gaan met schrijven, uitkomt bij een betere relatie met zijn vader.
Voor een deel schuilt de charme van Mizee in haar openlijk beleden onwetendheid. Op school kreeg ze altijd een black-out als de leraar iets ging uitleggen; later leerde ze veel van de schrijver Ger Beukenkamp, die zijn cursisten als medeschrijvers behandelde en haar vooral zelfvertrouwen gaf.
Mizee vindt het vreselijk als mensen paraplu-woorden gebruiken, zoals structureren, situatie of cognitief; daarover zegt ze treffend dat zulke moeilijke woorden niet in dienst staan van gedachten maar de plaats van gedachten hebben ingenomen. In die lijn past ook haar opmerking dat ze niet van fictie houdt, maar liever rauwe verhalen leest. Ze haalt daarbij Multatuli aan die ? vrij vertaald ? ooit heeft gezegd dat wie zich toelegt op eenvoudige mededeling van wat er om gaat in z’n gemoed, zonder te denken aan schrijverij, weldra even mooi zal schrijven als hij.
Tegelijk verbaast Mizee zich erover dat haar leerlingen nooit van de Matthaüspassion gehoord hebben. ‘Misschien kun je een kinderbijbel lezen,’ raadt ze hen aan. ‘En de verhalen van de Griekse mythologie en een paar sprookjesboeken.’
Mizee is solidair met haar leerlingen. Ze is uitdagend: ‘Wie van jullie vindt zichzelf saai?’ en eigenzinnig. Alleen koppigheid kan een mens redden. De cursisten van de volksuniversiteit in Haarlem mochten blij zijn met zo’n juf!
