‘Wat gebeurt er als de grenzen tussen onze wereld en de wereld van de fictie vervagen? Dan ontstaat er een oorlog waarin zelfs het onmogelijke mogelijk wordt. Twee jaar acht maanden en achtentwintig nachten doet verslag van de Oorlog der Werelden en zijn effect op de menselijke realiteit. Met zijn nieuwe roman weet Salman Rushdie thema’s als geloof en rede naar een hoger plan te tillen.’

Dit zijn de eerste regels van de recensie die Ruby Wolthuis voor Literair Nederland schreef. Haar recensie was nog niet af toen zij begin januari onverwachts overleed. Ruby Wolthuis was nieuw bij Literair Nederland. Als eerbetoon aan haar en als dank voor haar bespreking over het nieuwste boek van Salman Rushdie, publiceren wij hier hieronder delen uit die eerste versie van haar recensie.

Duizend-en-één-nacht
‘Rushdie slaagt erin de Arabische mythologie hedendaags te maken. Zowel de traditionele geest in de fles als een tot leven gekomen digitale stripfiguur komen voorbij. Hij toont aan dat verhalen tijdloos zijn, omdat ze altijd in een moderne vorm kunnen worden gegoten.’

In Twee jaar acht maanden en achtentwintig nachten is er sprake van ‘Peristan, een wereld parallel aan de aarde, [die] wordt bevolkt door de jinns, die tegen alle wetten van de menselijke realiteit ingaan. Jinns kunnen in geestverschijning voorkomen, een menselijke gestalte aannemen of zelfs een mensenlichaam overnemen. Jinns kunnen zich razendsnel verplaatsen, voor mensen onhoorbare tonen waarnemen en maandenlang slapen. Verder zijn jinns onaandachtig, grillig en individualistisch.’

De roman wemelt van de verschillende verhalen en personages. Als voorbeeld neemt Wolthuis het verhaal van de jinn Dunia die verliefd wordt op een aardbewoner en vele kinderen met hem krijgt.
‘Wanneer Dunia één van haar verre nazaten, hovenier Geronimo, ontmoet, herkent zij meteen het uiterlijk van haar grote liefde in hem. Op haar beurt probeert ze Geronimo’s wensen te vervullen door de gestalte van zijn overleden vrouw aan te nemen.

“Hij legde zijn handen om haar gezicht, en plotseling, ondraaglijk, voelde het verkeerd. Haar kin: een onverwachte verlenging. Je bent haar niet, zei hij, wie of wat je ook bent, je bent haar niet. Ze luisterde onder zijn woorden en veranderde iets. Probeer het nog eens, zei ze. (…) Zij kleedde zich in het lichaam van zijn geliefde vrouw, en hij besloot niet te merken dat Dunia’s stem niet die van Ella was, dat ze zich niet gedroeg als zijn vrouw, en dat de gedeelde herinneringen die een liefdespaar verenigen grotendeels ontbraken in haar gedachten.”

Wolthuis schrijft dat Rushdie zijn personages door middel van een eigen taalgebruik herkenbaar neerzet. Ze vindt dat hij dat soms zo ver doorvoert dat het hinderlijk wordt, ‘bijvoorbeeld bij een jong personage dat wel heel erg ‘hip’ praat en veel ‘fuck’ gebruikt. Gelukkig gaat het om korte passages en is de rest van de roman prachtig geschreven, met relevante thema’s die Rushdie afwisselend groots en subtiel beschrijft.’

Wolthuis sluit af met de volgende alinea:

‘Twee jaar acht maanden en achtentwintig nachten is meer dan een magische vertelling: het gaat om de tegenstelling tussen liefde en haat, tussen feit en fictie en tussen geloof en rede. De roman laat ons zien tot welke gruwelen zowel liefde als haat kunnen leiden. Maar het laat ons vooral zien wat er gebeurt als we de rede laten varen en blijven geloven in de grote verhalen.’

Ruby Wolthuis had een bachelor Psychologie en een bachelor Nederlandse taal en cultuur behaald in Nijmegen en was dit studiejaar begonnen aan een master Neerlandistiek, Redacteur/editor aan de Universiteit van Amsterdam.
Zij had zich november 2015 aangemeld bij Literair Nederland als recensent. Uit haar CV en een meegestuurde proefrecensie bleek dat zij een aanwinst zou zijn voor onze website. Ruby Wolthuis werd 24 jaar.