Het verdwijnen van Robbert van Robbert Welagen (1981) gaat over een schrijver die lijkt op de auteur en die ook dezelfde naam heeft. In de roman schetst Welagen een alternatief leven dat hij geleefd had kunnen hebben na het verschijnen van zijn debuut Lipari toen hij 25 was. Het verhaalgegeven is intrigerend: de hoofdpersoon wil ‘onzichtbaar’ of ‘leeg’ worden, verdwijnen uit zijn oude bestaan en zijn vrienden en familie achter zich laten.

Robbert heeft te maken met zijn onbeantwoorde liefde voor Chloe, mogelijk de voornaamste reden van zijn vertrek. Chloe, inmiddels getrouwd met een ander, ‘had de benijdenswaardige karaktereigenschap genoegen te nemen met het middelmatige leven dat men na de jeugd gedwongen is te leiden.’ (p. 11) Robbert kan dit niet. Hij is bang dat hij later door zijn familie en vrienden verstoten zal worden en wil dit voor zijn door zijn oude bestaan achter zich te laten.

Robbert is teleurgesteld in het leven tot nu toe. Het publiceren van een boek heeft niet het verwachte effect op zijn innerlijk gehad: ‘Als er eenmaal een boek van me is uitgegven, zal het geluk dichterbij zijn, meende ik. Ik was vierentwintig jaar en opgetogen dat mijn leven een vorm ging krijgen. Maar toen het boek in de winkel lag veranderde er niets. Ik had me wat in mijn hoofd gehaald. Gedagdroom in de schaduw. Een streepje zonlicht van de werkelijkheid en weg was  het.’ (p. 16) Het is een mooi geformuleerde passage die de ontgoocheling van de schrijver toont, de betrekkelijkheid ook van bepaalde vormen van succes, zoals het publiceren van een boek.

Robbert verkoopt al zijn spullen, laat zijn appartement leeg achter en vertrekt naar Duitsland. Hij vestigt zich in de stad Rohen, die hij willekeurig op de kaart prikt. Hij huurt daar een eenkamerwoning met bad, nog voor hij een baan heeft gevonden, wat enigszins onwaarschijnlijk is, want de verhuurder zal er van verzekerd willen zijn dat hij een inkomen heeft, alvorens iets te verhuren. Na een tijdje vindt hij toch werk in een fabriek en begint hij een relatie met de oudere vrouw Traudl, die hij in de lift van de flat was tegen gekomen.

Uiteindelijk biedt ook dit bestaan hem geen voldoening. Robbert wil niet daadwerkelijk leven, maar ook niet dood zijn, al overwoog hij als puber ooit zelfmoord te plegen. Hij vraagt zich het volgende af: ‘hoe moest ik het gat overbruggen dat ligt tusen de jeugd (nog niets doen) en ouderdom (niets meer doen), het gat dat men volwassenheid noemt?’ (p. 121) Robbert wil niet volwassen zijn en kent niet de ambities die het leven van ‘gewone’ mensen bepalen. Hij is een zeer ongewone jongeman met een ongebruikelijke kijk op het leven. Sommige lezers zullen zich aan zijn onwil om echt te leven storen. Toch weet de ikfiguur sympathie op te wekken. Je leeft met hem mee. Interessant is ook het gegeven dat de ik zijn ervaringen uiteindelijk toch te boek heeft gesteld. Hij deelt zijn belevenissen, of het gebrek daaraan, met de lezer die hij keurig met ‘u’ aanspreekt. Blijkbaar heeft hij later toch iets van ambitie terug gevonden.

Het verdwijnen van Robbert is een dun boek, maar het heeft precies de goede lengte. Het gegeven leent zich misschien niet voor een langer werk, dan zou er waarschijnlijk minder begrip voor  de hoofdperson bij de lezer overblijven. De stijl is sterk met veel citeerbare passages, zoals: ‘geluk is als een verfrissende regenbui die niet doorzet: nu gaat het komen, denk je, maar er vallen een paar druppels en daar blijft het bij. (p. 119) Het boek toont op zeer bevredigende wijze hoe het leven onbevredigend kan zijn. Robbert denkt veel na over zichzelf, over hoe hij overkomt, zijn relatie tot anderen. Hij stelt: ‘met mensen die anders zijn dan ik, kan ik me niet identificeren.’ En ook: ‘Aan mensen die hetzelfde zijn als ik heb ik geen behoefte, want aan mezelf heb ik al geen behoefte.’ (p. 147) Het is knap dat Welagen je met een personage dat zo in het leven  staat, laat meeleven.

Het verdwijnen van Robbert

Auteur: Robbert Welagen,
Verschenen bij: Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar
Aantal pagina’s: 160
Prijs: € 17,50