Recensie door: Claudia Kerssemakers

Anker (1946) is een taalvirtuoos, zijn meeslepende stijl en ongebruikelijke woordgebruik laten dit duidelijk zien. Zijn soms lange dan weer staccato zinnen zorgen voor een ritme, evenals zijn willekeurige gebruik van Engelse, Latijnse, Franse en soms Duitse woorden midden in een Nederlandse zin. Hij heeft een originele manier van vertellen; het boek begint bij de biograaf van de (fictieve) hoofdpersoon, hij volgt hem het hele boek door en een enkele keer wordt er een stukje boek vanuit het perspectief van de biograaf verteld. De echte naam van de hoofdpersoon wordt niet onthuld, maar op de vraag van de biograaf hoe hij hem moet noemen in zijn boek antwoordt de hoofdpersoon: ‘Michiel de Ruyter’, naar de beroemde zeeheld.

(…)’De geschiedenis van Michiel de Ruyter begon toen hij een aanstelling kreeg als leraar klassieke talen aan het Heinsius College, een kleine scholengemeenschap in het westen van onze stad. Of moet je zeggen dat zij pas echt begon op de dag dat hij op legerkistjes en in een camouflagepak in de klas verscheen en eiste dat men hem met ‘doctor’ aansprak? Nee, al was dat ook een begin – van het einde, het einde van een episode.'(…p.17)

Het boek is verdeeld in drie delen: Het Heinsius, Oorlogshond en Saumerland. Naarmate het boek vordert leren we Michiel beter kennen, maar van begin af aan is al duidelijk dat hij een harde kerel is. Hij blijft in het begin een wat mysterieus personage, aggressief, sterk en mannelijk. Michiel geeft in het eerste deel les in klassieke talen op een middelbare school, waar hij al gauw een clubje leerlingen om zich heen verzamelt die hem zien als hun voorbeeld. Hij is een vrije intellectueel (een niet-vrije intellectueel bestaat überhaupt niet, zegt hij), hij knokt, hij vloekt, hij neemt af en toe een snuif coke en heeft sex met de 6-vwo leerlingen uit zijn klas. Regelmatig blijven er een paar leerlingen slapen en hebben dan sex met hem, met elkaar of met z’n allen; het maakt niet uit. De activiteiten waar hij zich het meest mee bezig houdt (vechten en sex) lijken hem alleen niet gelukkig te maken.

(…)’Toen hij zich de volgende morgen stond te scheren, verbaasde hij zich er weer eens over dat hij zich altijd zo leeg voelde na de liefdesdaad, eigenlijk meteen al, hij was nog niet klaargekomen of het was al abstract geworden, onbelangrijk, zijn gedachten richtten zich onmiddellijk op iets anders, iets triviaals, alsof na de opvlucht alleen de neerval in de alledaagsheid mogelijk was. Na een gevecht had hij dat trouwens ook (…p.59)’

Hij houdt zijn leerlingen voor dat het slecht is verliefd te worden en dat je er niet eens over zou moeten denken kinderen te nemen.

(…)”’Ja maar jezus!” roept Tulp, “hoe kun je je nu afsluiten voor de liefde, dat overkomt je toch gewoon? Wat kun je daar nou aan doen?”
“Je niet openstellen, bijvoorbeeld,” zegt Michiel. “Je kunt je er gewoon voor afsluiten, dat doe ik al jaren.”
“Maar dan mis je het belangrijkste in jet leven!”
“Als je zo nodig verliefd wilt worden, mis je je vrijheid – wat is belangrijker?”‘ (…p. 95)

De ironie is, dat hij een paar hoofdstukken na dit gesprek zelf stapelverliefd wordt op een van zijn leerlingen. Het overkomt hem dus ook gewoon. Als zij hem vervolgens afwijst en er overlijdt ook nog een ander meisje dat regelmatig bij hem sliep, is hij zichzelf volkomen kwijt. Vervolgens vlucht hij naar Afrika en vecht daar als contractsoldaat in deel twee van het boek.

Het is  jammer dat er in deel twee en drie  zoveel gevochten wordt. Daardoor is het soms lastig om de draad niet kwijt te raken.

Alle delen hebben overeenkomsten met elkaar. Elke keer vecht Michiel ‘voor de goede zaak’, hoewel het duidelijk wordt dat hij het meer doet om het vechten dan om de goede zaak. In het eerste deel verzet hij zich tegen de invoering van een nieuwe manier van lesgeven, in deel twee vecht hij ergens in Afrika als contractsoldaat, en in deel drie zorgt hij voor een enorme opstand in een fictieve Nederlandse regio (Saumerland) die onafhankelijkheid wil. Hij gaat daarbij zover dat hij de leider wordt van het guerillaleger van Saumerland. Er ontstaat een enorme opstand waarbij vele doden vallen. Hij geeft niets om de onafhankelijkheid van Saumerland, hij is er niet opgegroeid en was er voorheen nog nooit geweest. Hij wil alleen zijn vechtlust kwijt.

Conclusie: Een goed geschreven boek, leuk en interessant voor de liefhebber van politiek en taal maar je moet ervan houden. Toch heeft het ook wel wat voor diegene die geïnteresseerd is in psychologie, de hoofdpersoon is moeilijk te doorgronden en heeft een complexe persoonlijkheid. Dit maakt het toch wel een boeiende ‘biografie’.

Oorlogshond

Auteur: Robert Anker
Verschenen bij: Uitgeverij Querido
Aantal pagina’s: 280
Prijs: € 18,95