Zoals er mensen zijn die de titel noteren van de boeken die ze hebben gelezen, zo noteert schrijfster Nicolien Mizee in opschrijfboekjes de namen van vogels die ze heeft gezien. Soms ingefluisterd door haar man Rob, een fervent vogelaar. Sterker nog: ze schrijft niet alleen de vogelnamen op, maar ze tekent ze met kleurpotlood ook na, aan de hand van een vogelgids. En ze geeft er ook nog eens korte beschrijvingen bij. Zelf vindt ze, dat ze niet kan tekenen. ‘Die vogels van mij leken nergens op’, schrijft ze. Maar ook, ‘de ogen waren mij geopend’. En daar gaat het primair om, en zoals het veel mensen in coronatijd overkwam. Vogelbescherming Nederland spon er garen bij. ‘God zegene de stilte van de lockdown’ schrijft Mizee nadat ze de grote lijster heeft gehoord.
Oké, technisch zijn de tekeningen lang niet allemaal geslaagd te noemen. Dat hoeft ook niet, want Mizee is natuurlijk vooral schrijfster. Maar het zijn wel tekeningen die aandoenlijk zijn. Neem die grote zaagbek met als het ware een waterhoofd en een te klein uitgevallen lijf, of een Nijlgans die wel vetgemest lijkt, of een platgewalste wilde eend. Zelf verzuchtte ze: ‘Zo’n mooie, metallic vogel – en nou teken ik hem zo lelijk!’
Mizee is eerlijk, ook over welke vogels haar hart hebben gestolen en welke niet; de merel is haar lievelingsvogel, terwijl ze ook kuifvogels (kuifeenden, kuifmezen, reigers, kieviten) fraai vindt. De bergeend vindt ze weer niet zo mooi en de meerkoet zelfs lelijk.
Leuk zijn de korte teksten bij de soms toch werkelijk wél goed gelukte tekeningetjes. De verontschuldiging is op zich ook leuk: ‘Deze heb ik van Lars Jonsson nagetekend en die maakte de vogels altijd wat boller, omdat Lars een Zweed is. In Zweden is het kouder dan hier, dus die vogels zetten hun veren op.’ Mooi geslaagd is een slechts schetsmatig weergegeven kleine zilverreiger, ja: een kuifvogel. Misschien schuilt in de beperking toch ook hier de meester?
We lopen mee met Nicolien, Rob en op een gegeven moment ook een logé, Robinson – of is dit zo’n leuk Mizee-grapje en is het ‘gewoon’ Rob? Zo zitten er meer leuke dingen in de tekstjes, want waren die ooievaars langs de snelweg naar Den Haag wel echt (vast!), of was het gewoon de ooievaar in het wapen van ’s-Gravenhage?
Geestig is ook die ene vogelbeschrijving zonder tekening: de balts van een houtsnip speelt zich namelijk af in de lucht, en niet op de grond waar Mizee naar zat te turen.
Het is geen boek om onderweg mee te nemen om vogels te leren (her)kennen; de ekster is bijvoorbeeld in verhouding zó klein uitgevallen, dat dit beslist niet zou lukken. Maar dat doe je denk ik ook niet met de recent verschenen facsimile met vogeltekeningen van Peter Vos: 333 Vogels. Laten we wel zijn: Vos is een geschoold tekenaar, Mizee niet. Hij ging naar Artis, Mizee ging de natuur in en tekende met veel liefde. En dat bepaalt de waarde van de getekende vogels.
