Jan Donkers (1943) is de vleesgeworden paus van de popmuziek in Nederland. Een onafzienbare lijst van artikelen over dit onderwerp staat op zijn naam. Hij schreef o.a. in De Volkskrant, stond met Willem de Ridder aan de wieg van het undergroundblad Aloha/Hitweek en hij publiceerde in NRC, Wah Wah en America Magazine. Daarnaast was hij een veelgehoorde stem op de radio. De VPRO lijfde hem in. In de jaren 60 werkte hij mee aan de Joe Blow Show, Amigos de Musica en cultuurprogramma’s Het Gebouw en De Suite. Zijn samenwerking met Peter Flik en Wim Noordhoek is vermaard.
Donkers heeft een aantal van zijn artikelen nog eens doorgenomen en levert daar op speelse manier commentaar op. Verbindend in de bundel is een cruise die hij een aantal keren maakt vanuit Miami naar bounty-eilanden met popartiesten die tijdens de cruisse optredens. Het zijn niet de eerste de besten, waaronder Emmylou Harris, Lyle Lovett en John Hiatt. Eigenlijk vindt Donkers, dat cruises voor oude zielenpieten zijn, maar hij laat zich het reisje niet ontgaan om met artiesten in contact te komen. En om de voortschrijdende tijd onder controle te krijgen. Is popmuziek iets voor ouderen? Moeten rockartiesten op hoge leeftijd nog wel optreden? Zijn de fans niet op zoek naar iets, wat er al lang niet meer is?
De laatste vraag hield me ernstig bezig nadat ik Bob Dylan- ook een idool van Donkers- twee jaar geleden in de Heineken Hall zag optreden. Een man naast mij vroeg zich af, terecht, welk nummer Bob ten gehore bracht, zo onverstaanbaar en vals was de troubadour inmiddels bezig, alleen de rollator ontbrak nog. Was hij er eigenlijk nog of stonden we naar een opgewarmd lijk te kijken?
Donkers pleit in bijna al zijn stukken voor het onvergankelijk maken van popmuziek en vergelijkt de poppers met klassieke musici, waarbij het niet om de leeftijd zou gaan maar puur om de prestatie. Aan de andere kant spreekt hij zichzelf tegen. Wanneer hij bijvoorbeeld Warren Zevon (1947-2003) ten tonele voert, krijgen we medelijden met deze zich snel opbrandende feestkaars. Zevon had een aantal hits maar verviel in drugs- en drankgebruik en mishandelde zijn vriendinnen. ‘I got to be Jim Morrison a lot longer than he did!’ Morrison (The Doors!) stierf aan de drugs op jonge leeftijd, Zevon hield het langer vol, maar liet een puinhoop achter en kon uiteindelijk nauwelijks meer spelen. Zonde! Vergankelijkheid der vergankelijkheden!
Gelukkig gaat Donkers niet voor zijn eigen stukken staan, we komen over zijn privé niet zo veel te weten en hij toont humor, bijvoorbeeld wanneer hij de excentrieke punkzangeres Nina Hagen met enig afgrijzen beschrijft en terloops meldt dat hij toen hij haar had zien optreden, opeens begreep waarom er nog steeds schuilkelders bestaan. En we krijgen een kijkje in de keuken van het in de jaren 60 vermaarde blad Hitweek/Aloha. Undergroundvijand nummer 1, Willem Duys, werd in het blad vilein op de hak genomen. Geen wonder want hij was in die dagen wel zo’n beetje alles waar rechts verzuurd Nederland voor stond. Het lot wilde dat Donkers een muziekprogramma kreeg nadat Duys was verdwenen met zijn populaire Muziekmozaïek op de zondag. Donkers draaide uiteraard volkomen andere muziek, maar kreeg toch veel luisteraars. Aanvankelijk draaide Donkers nog veel country (Byrds) maar spoedig werd zijn keuze ruiger.
Donkers verloochent zijn achtergrond als socioloog niet. Hij probeert het belang van de popcultuur- vooral de teksten van popsongs- neer te zetten als een fenomeen, dat uitzonderlijke invloed op onze maatschappij heeft gehad. Van de blues naar protestsongs van Dylan, Seeger en Donovan en via de Woodstockgeneratie, Country Joe, die de Vietnamoorlog aan de kaak stelde tot Johnny Rotten, het boegbeeld van de punk.
Hij laat de ruzies zien tussen de leden van de The Wainwright Family. Loudon was destijds getrouwd met een van de McCarrigle zusters en de vechtscheiding eindigde in het elkaar bestoken met in vitriool gedoopte songteksten. De vrede schijnt nu getekend, bovendien overleed Kate in 2010 hetgeen haar ex, Loudon dan weer veel verdriet deed. Rufus, de zoon uit hun huwelijk treedt inmiddels veelvuldig op maar weigert in interviews het verleden op te rakelen.
Van de interviews is het gesprek met Allen Toussaint, de eminence grise van de pop, het interessantst. Toussaint schreef voor de New Orleansscene muziek in de jaren 60 en 70.
Voor Lee Dorsey schreef hij het prachtige Working in a Coalmine. Voor Irma Thomas, Ruler Of My Heart. En een groot aantal klassiekers. Maar uiteindelijk werd zijn opnamestudio verwoest door orkaan Katrina en haalde Elvis Costello hem over weer songs te gaan schrijven. Toussaint treedt zelfs op en is een icoon voor singer songwriters. Donkers ontlokt hem mooie uitspraken
Een prettig boek met interessant materiaal, overzichtelijk gerangschikt en in hapklare brokjes opgediend. Men leze!
Rock-‘n-Roll voorbij de midlifecrisis
Auteur: Jan Donkers
Verschenen bij: Uitgeverij Atlas Contact
Aantal pagina’s: 254
Prijs: € 19,99
