Maria Paola Colombo – Diapositief van de liefde

Anders dan de anderen

Recensie door Ina Bieze

Waar is in deze roman het diapositief van de liefde te vinden? Zijn het de littekens op de rug van Cica? Of is het Tombe, de grote hond, als gezonden door een beschermengel? Of zijn er andere afdrukken achtergelaten die bewijzen dat er van de personages in deze roman wordt en werd gehouden?

De zoektocht naar haar moeder en naar liefdevolle aandacht vormt de rode draad in het leven van Cica, die bijna het leven verloor toen ze letterlijk werd meegesleurd, de dood tegemoet, door de wanhoop en waanzin van diezelfde moeder. Toch is het vertrek van haar moeder het grootste verdriet van Cica. Na een vakantiekamp aan de Middellandse Zee gaat ze moedeloos terug naar haar vader. ‘Dat ze deze maand heeft overleefd, is nergens goed voor geweest: voor haar is het niet als voor de anderen. Omdat zij niet kan terugkeren naar waar ze zou willen. Het verleden is geen plek waar ze kan gaan leven.’

Christiana, oftewel Cica, vanwege de sikkelvormige littekens (cicatrici) onder haar schouderbladen,  is gewend haar eigen boontjes te doppen. We leren haar kennen als klein meisje in een vakantiekamp waar ze afrekent met het ‘kutjoch’ dat haar slak, Steen, onder zijn schoen vermorzelt. Het is een eerste kennismaking met haar eigenzinnigheid, koppigheid en eenzaamheid. Cica woont met haar vader in een klein flatje in het stadje Novara. Ze gaat op zoek naar het graf van haar moeder die ze erg mist. Ze vindt op het kerkhof, op het graf van haar moeder, een grote hond die ze meeneemt naar huis. Tombe, zoals ze de hond noemt, verzorgt ze samen met de buurvrouw. Deze Carmelina neemt Cica onder haar hoede wanneer ze merkt dat vader Rivetti zijn dochter veel alleen laat.

Naast het verhaal van Cica, loopt dat van Walker. Zijn belevenissen vormen in het eerste deel van de roman een geheel eigen verhaal. Walker, die eigenlijk Walter heet, maar zijn bijnaam dankt aan zijn fascinatie voor Walker Texas Ranger, heeft het syndroom van Down. Hij vormt met zijn vader, moeder, broer Angelo, zus  Catarina en grootouders een hecht en liefdevol gezin.

De roman maakt van deel 1 naar deel 2 een sprong van 10 jaar. Cica is met haar vader verhuisd naar Ostuni, waar ook Walker woont. In dit stadje komen beide verhalen, dat van Cica en dat van Walker, bij elkaar en dat leidt tot een heel bijzonder, dramatisch einde.

Cica is een sterke persoonlijkheid, dat komt in het eerste verhaal het sterkst naar voren. Ze is stoer, eigengereid en erg eerlijk. Maar ze is ook eenzaam: ze mist haar moeder en het contact met haar vader is afstandelijk en slecht.  Als lezer voel je zijn machteloosheid en de oorzaak van zijn afstandelijk gedrag wordt als een puzzel door de auteur gepresenteerd.  Bij Carmelina en in Tombe vindt Cica bescherming, aandacht en zorg die ze als klein meisje nodig heeft. Tombe lijkt door de verdwenen moeder gezonden al doet hij qua postuur niet direct aan een engel denken.

Walker heeft over aandacht en liefde niet te klagen. Hij groeit op tussen normale, zorgzame gezinsleden die zijn beperking volledig accepteren. Door andere mensen wordt hij zich bewust van het feit dat hij anders is. Het sterkst komt dat naar voren in het eerste deel over Walker, wanneer hij niet meer met  ‘Roze Badpakje’ mag spelen. Haar hysterische moeder wil  niet dat deze gehandicapte zoon met haar dochter speelt. Verder maken we Walker mee in veel dagelijkse scènes wanneer hij gaat paardrijden, hij op zoek gaat naar werk of wanneer hij met opa en oma op het strand is. Ook Walker heeft een sterke persoonlijkheid; hij heeft veel vertrouwen in zichzelf en in de toekomst, hij heeft een sterk rechtvaardigheidsgevoel en hij is een doorzetter.

Colombo verdeelt de roman in scènes die los van elkaar lijken te staan. Als lezer ga je van Noord-Italië naar Zuid-Italië, van Cica naar Walker en van vroeger, deel 1, naar nu, deel 2, 10 jaar later. De verschillende scènes hebben eigen titels: Muren, Deuren en Sleutels. Het eerste deel laat zich lezen als twee aparte verhalen die op zichzelf al de moeite waard zijn. In het tweede deel komen beide verhalen bij elkaar, maar dat had eigenlijk niet gehoeven. Het komt zelfs wat geforceerd over. Ook de epiloog had achterwege kunnen blijven, deze heeft geen meerwaarde en het ontneemt de lezer de ruimte om zelf het verdere leven van Cica en Walker in te vullen.

De roman begint met twee korte teksten, twee fragmenten uit brieven die nooit geschreven zullen worden. Ook aan het einde is er een brief. Deze geeft o.a. een verklaring voor de titels die Colombo heeft gekozen. Het verhaal van Cica is intrigerend en spannend; de lezer krijgt van de verteller in het verhaal heel gedoseerd informatie over het verleden van Cica en over het verdwijnen van haar moeder. Als lezer kun je meer compassie met de vader hebben dan Cica: zij ervaart alleen de afstandelijkheid en kilte van hem. Het leven van Walker en zijn familie wordt levendig en met humor beschreven.  Je ziet de belevenissen van deze Italiaanse familie  op het strand en aan tafel bijna als een film voor je. De andere families, ook met een kind met het downsyndroom, vullen het beeld op een mooie manier aan; het wordt duidelijk met welke problemen de ouders worstelen bij het opvoeden van hun bijzondere kinderen.

Het begin van deze debuutroman van Maria Paola Colombo, 1979, vergt enige concentratie, maar verder leest het boek erg prettig.  Je krijgt steeds meer waardering voor de eigenzinnige Cica en de aandoenlijke, ontroerende Walker. Tijdens het lezen vormen zich twee levensechte personages van wie je graag meer wil weten en die je steeds dierbaarder worden. Dat is te danken aan de knappe beschrijvingen van de vele scènes, de originele gedachtegangen van de hoofdpersonages en de levendige, soms humoristische dialogen. Het maakt dit boek de moeite waard. Ondanks het slot, is het zeker een aanrader. Colombo kreeg voor dit debuut o.a. de Premio Flaiano, een prestigieuze literaire prijs.

 

 

Omslag Diapositief van de liefde - Maria Paola Colombo
Diapositief van de liefde
Maria Paola Colombo
Verschenen bij: Prometheus, Uitgeverij
ISBN: 9789044622164
344 pagina's
Prijs: € 19,95

Meer van Ina Bieze:

Recent

16 maart 2023

Diepzinnigheid in weerbarstige verhalen

Over 'Kilometer 101' van Maxim Osipov
14 maart 2023

Gümüşay wil geen intellectuele poetsvrouw meer zijn

Over 'Spreken en zijn ' van Kübra Gümüşay
13 maart 2023

Grappen maken behoort tot de essentie van de Egyptische cultuur

Over 'Bier in de snookerclub' van Waguih Ghali

Verwant