Margaret Mazzantini (1961, Dublin) is schrijfster en actrice. Ze begon haar acteercarrière in 1980 in de beruchte horror cult film Antropophagus, en speelde bijna twintig jaar in diverse films, het theater en voor televisieproducties.
In 1994 debuteerde ze met haar roman Il Cantino Di Zinco (Het zinken teiltje), waarvoor ze de Campiello Prijs en Rapallo-Carige Prijs won voor het beste debuut. In 2004 werd haar succesvolle roman Non ti muovere (Ga niet weg) verfilmd door haar partner Sergio Castellitto, met in de hoofdrol Penelope Cruz. In het voorjaar van 2014 verscheen haar korte roman Morgenzee.
Morgenzee is het verhaal van twee zonen en hun moeders: de Libanese Farid en zijn jonge moeder Jamila, en de 18-jarige Vito en zijn moeder Angelina op Sicilië.
Het eerste deel gaat over Farid en Jamila, die in de zomer van 2011 uit Libië vluchten voor het bewind van Khadaffi. Na een zware tocht door de woestijn gaan ze mee op een boot met een groep andere vluchtelingen, hopend op een betere toekomst in Europa. Maar de boot is oud en er is niet genoeg benzine, water en eten. Al snel worden de passagiers ziek, wat Mazzantini uitvoerig beschrijft: ‘Iedereen is bleek, zo grijs als touw. Iedereen heeft overgegeven. Het braaksel stroomt over de bodem, over het weke hout, achter het aanhoudende geroffel van de zee aan.’ Als het drinkwater opraakt droogt Farid uit. Jamila hoopt dat haar zoon eerder zal sterven dan zij, omdat hij anders ‘zou moeten voelen hoe eenzaam de zee is.’ Ze denkt aan een prooidier in de woestijn dat ze ooit heeft zien zitten naast zijn dode moeder, omringd door roofdieren in de nacht.
Het tweede deel draait om Vito en Angelina, die leven op Sicilië. Vito is net klaar met de middelbare school en weet niet wat hij wil gaan doen met zijn leven. Hij doodt de tijd met hard rijden met zijn vrienden en uitgaan. Angelina overdenkt haar jeugd in Libië, waar ze woonde voordat ze met haar ouders moest vluchten naar Europa en de ontluikende liefde tussen haar en haar vriend Ali achter zich moest laten. Angelina kan het verleden niet loslaten en spendeert de meeste tijd met ronddwalen op het eiland en roken. Als ze de kans krijgt om terug te keren naar haar geboorteland grijpt ze deze. Samen met Vito’s oma keren ze terug naar Libië, om te zien wat er over is van hun vroegere leven. Ze zoeken Ali op. Hij is een rijke man geworden, vriendelijk en knap, maar niet warm. ‘En toch had hij een strakke en doordringende blik. Net zo roerloos als dat huis, zonder frisse lucht, als een bunker.’ Angelina weet zich geen houding te geven bij deze teleurstellende ontmoeting.
Aan het einde van het boek komen de verhalen samen. Vito vind een talisman op het strand en denkt aan de boten met vluchtelingen die hij eerder heeft gezien, met uitgehongerde passagiers. Niet lang daarna hakt Vito de knoop door en verhuist naar Engeland. Angelina moet haar leven alleen voortzetten.
Morgenzee vertelt een verhaal over families, liefde, oorlog en nostalgie. Mazzantini’s oog voor detail schept een sfeervol en filmisch beeld van Libië en Italië, wat soms op het randje pretentieus is maar er net niet overheen tuimelt. Dit komt door de afwisseling van verfrissende eenvoudige en poëtische zinnen, zoals ‘[Angelina] beeldde zich in dat ze naar Tripoli zou zwemmen. Dat ze daar half vis en half vrouw aan land zou gaan, net als in het sprookje van de zeemeermin, en in de buurt van de stad van de kalksteen en de johannesbroodbomen zou blijven om haar clandestiene lied te zingen.’ En: ‘Toen kwam die dag in september. De avondklok. De stad werd gehuld in een deken van stiekem gedoe, zwevend in stilte.’
De levens van Farid, Jamila, Vito en Angelina vormen een zwaar verhaal: ze worden allen geteisterd door oorlog en verlies. Maar vooral de moeders zijn sterk en levenslustig, ook als ze zonder hun zonen verder moeten. Jamila houd haar stervende zoon vast en zingt voor hem. Als Vito is vertrokken maakt Angelina haar huis schoon: ‘Ze leefde nog. Het was natuurlijk alleen maar angst geweest.’ Die kracht en hoop inspireert de lezer van het boek: ook ik kan het leven aan.
Morgenzee
Auteur: Margaret Mazzantini
Vertaald door: Miriam Bunnik en Mara Schepers
Verschenen bij: Uitgeverij Wereldbibliotheek
Aantal pagina’s:
Prijs: € 14,90
