De Amerikaanse journalist en schrijver Lisa Taddeo volgde acht jaar lang de levens van drie op het eerste gezicht doorsnee vrouwen voor haar boek Drie vrouwen, haar debuut. Het boek werd direct in elf landen uitgegeven en voor Nijgh & Van Ditmar werd het vertaald door Dennis Keesmaat. Taddeo bracht duizenden uren door met deze vrouwen, waarvan er een misbruikt is door een leraar, de ander ongelukkig in een doodgebloed huwelijk en de derde haar man laten toekijken als ze seks heeft met een ander. Taddeo had contact met hen via telefoon, tekstberichten en e-mails. Voor twee verhalen verhuisde ze zelfs naar de stad waar de vrouwen woonden. Ook interviewde ze mensen uit hun omgeving en las rechtbankverslagen. Het was haar doel om verhalen te vertellen die ‘fundamentele waarheden weergeven over vrouwen en verlangen, zodat mannen en andere vrouwen makkelijker kunnen begrijpen voordat ze hun oordeel vellen.’
De gebeurtenissen
De keuze voor haar personages is gebaseerd op de herkenbaarheid van de verhalen, de intensiteit daarvan en de manier waarop de gebeurtenissen uit hun verleden nog steeds invloed hebben op hen. Aanvankelijk schatte Taddeo in dat ze zich meer aangetrokken zou voelen tot verhalen van mannen, maar ze vond meer ‘complexiteit, schoonheid en zelfs geweld in de manier waarop de vrouwen dezelfde gebeurtenis ervoeren’.
Twee van de drie vrouwen die ze beschrijft zijn onder een andere naam opgevoerd, enkel met het verhaal van Maggie Wilkens is dat niet het geval. Het verhaal van Wilkens is indertijd ook in Nederland in het nieuws geweest. Het betrof de rechtszaak rondom het vermeende misbruik door haar middelbare school docent Aaron Knodel bij wie Wilkens aanklopte om te praten over haar ontmaagding. Taddeo vertelt het verhaal van Wilkens in een niet-chronologische volgorde en gebruikt in een enkele passage de je-vorm, waardoor ze nog dichterbij komt. Sommige zinnen lijken een letterlijke weergave van wat Wilkens gezegd heeft: ‘Maggie heeft zoiets van: Oké. Knodel zegt dat hij heeft gedronken en hij gaat iets zeggen wat hij niet moet zeggen. En Maggie heeft zoiets van: Oké. Hij schrijft: Ik ben een leraar en jij bent een leerling, en we zouden niet zo tegen elkaar moeten praten. En zij heeft zoiets van: Oké.’
Leraar versus leerling
Het Amerikaanse Engels sijpelt regelmatig door de vertaling heen, maar daarnaast horen we de stem van Taddeo ook, waarmee ze probeert haar visie op het leven van haar personages duidelijk te maken. Daarbij schaart ze zich onvoorwaardelijk achter de vrouwen, ook als deze in hun directe omgeving niet altijd op begrip konden rekenen.
Voor Wilkens ligt de wereld aanvankelijk open. ‘Haar leven strekt zich voor haar uit, een pad van onduidelijke en meerdere richtingen. Ze kan astronaut worden, een beroemde rapper, accountant. Ze zou gelukkig kunnen zijn’. Maar het mag niet zo zijn: ‘Maggies toekomst dient zich op een middag zonder klaroengeschal aan. Hij arriveert op kattenpoten, zoals al het andere in de wereld dat de macht heeft om je te vernietigen’. Wanneer de vrouw van Aaron Knodel ontdekt dat haar echtgenoot berichtjes krijgt van Wilkens, maakt Knodel direct een einde aan hun relatie. Zijn leven gaat gewoon door, maar dat van Wilkens stopt. Ze raakt depressief, maar niemand in haar omgeving weet eigenlijk waarom. Ze ontwaakt pas uit haar lethargie wanneer Aaron Knodel ‘Leraar van het jaar’ wordt in North Dakota: ‘Het verleden geeuwt naar haar en rekt zich uit, als een kat’. Wilkens komt naar buiten met haar verhaal en er komt een rechtszaak tegen Knodel.
Getraumatiseerde jeugdliefde
De tweede vrouw Lina, is elf jaar getrouwd. Haar grootste frustratie is dat haar man haar nauwelijks aanraakt. Toen ze jong was had ze kort een relatie met Aidan, op wie ze enorm verliefd was. Na een feestje waar Aidan niet bij is, ontstaan hardnekkige geruchten dat ‘Lina in één nacht met drie jongens heeft geneukt’; de relatie tussen Lina en Aidan wordt op grond van deze geruchten verbroken. Lina is ongelukkiger in haar huwelijk en ontwikkelt allerlei vage lichamelijke klachten, heeft paniekaanvallen en vindt weinig afleiding in haar huishoudelijke taken. Ze gaat naar een praatgroep met vrouwen, die haar klachten over haar echtgenoot ‘voorovergeheld, als soepterrines tijdens een aardbeving’ aanhoren. Aangemoedigd door deze vrouwen zoekt en vindt ze opnieuw contact met de inmiddels getrouwde Aidan voor wie ze op afroep beschikbaar wordt voor onstuimige vrijpartijen in auto’s en hotelkamers. Al snel blijkt dat Aidan niet meer de held uit haar jeugd is. ‘Aidan is niet hetzelfde wat betreft seks als in het leven. In het leven kan hij een klootzak zijn, een loser, maar in bed wordt hij iets heel anders. Een heer’. Voor Lina redenen genoeg om haar situatie van ‘emotionele eenzaamheid’ te heroverwegen.
Vrouw als seksobject
De derde vrouw, Sloane, is getrouwd met Richard, een chef-kok. Ze hebben een eigen restaurant en hun leven ziet er ‘absoluut perfect’ uit. Sloane voelt zich echter door een aantal gebeurtenissen in haar jeugd onbemind. ‘De enige manier om gezien te worden was om op één manier op te vallen. En dus zwenkte ze de identiteit naar Dun feestmeisje’. Richard pronkt graag met zijn anorectische vrouw en is degene die het initiatief neemt om ‘derden’ in hun slaapkamer uit te nodigen. Alhoewel Sloane de voorkeur geeft aan vrouwen, worden er meestal mannen door Richard geselecteerd. Wanneer hij er zelf niet bij aanwezig kan zijn, filmt Sloane het hele gebeuren en kijkt Richard live, of later naar de beelden. Wanneer ze door een trio het huwelijk van een andere vrouw in gevaar brengt, gaat er een knop om bij Sloane. Ze herinnert zich een voorval uit haar jeugd en bedenkt dat de bron van wie ze is geworden te maken kan hebben met dit voorval.
Eenzijdige voorstelling
Taddeo probeert in de levens van deze drie vrouwen verklaringen te vinden voor hun verlangens. Daar slaagt ze tot op zekere hoogte redelijk in, hoewel haar conclusies soms een combinatie zijn van psychologie van de koude grond en een ferme dosis feminisme: de mannen komen er in dit boek niet best vanaf. De vraag is of de keuze voor deze personages veel herkenbaarheid bij de lezer zal genereren. Het is op zijn minst twijfelachtig of ‘vrouwelijk verlangen’ zich laat vatten in uitgebreide en vrij plastische beschrijvingen van allerlei seksuele handelingen; verlangen is immers niet alleen seksueel. Het is jammer dat Taddeo zich in al die jaren van voorbereidende werkzaamheden voor haar boek vooral geconcentreerd heeft op die seksualiteit. Ondanks haar pogingen om de passages met expliciete seks af te wisselen met scènes waarin ze een nogal wollige beeldspraak hanteert, is het een boek waarvan de vlag de lading niet helemaal dekt.