Kreek Daey Ouwens publiceerde zeven bundels waarvan Blauwe hemel haar vijfde is. Als dichter publiceert ze met enige regelmaat en hoewel ze in 1991 debuteerde met een bundel gedichten èn verhalen, (Stokkevingers) verschenen er daarna enkel dichtbundels met de aansprekende titels als: Tegen de kippen en de haan (1995), Kinderbed (2004), De achterkant (2009) Ik wil in mijn huis een raam ik wil het raam dichtdoen (2016) en Oefening in het alleen lopen (2017).

In Blauwe hemel staat meneer Danie centraal. Naamloze gedichten vertolken zijn gedachten en gevoelens in vijftien korte afdelingen, waarin heen en weer gesprongen wordt in de tijd. Hoewel de gedichten net als gedachten allemaal door elkaar lopen en geen vastgestelde volgorde laten zien, staan ze geen van alle op zichzelf. Ze vormen één verhaal dat gaandeweg steeds meer aan betekenis wint. De bundel lijkt in die zin op een legpuzzel, waarbij de afbeelding duidelijker wordt naarmate er meer schijnbaar willekeurige stukjes op hun plaats vallen.

Eenzaamheid

De eenzaamheid van meneer Danie is het leidmotief in de gedichten: hij voelt zich versteend in een huwelijk waaruit de liefde en de emoties allang verdwenen lijken te zijn. De beklemmende sfeer doet denken aan Elsschots beroemde gedicht Het huwelijk, maar anders dan de hoofdpersoon uit dat gedicht berust meneer Danie in zijn stilstand. Om zich staande te houden in het leven klampt hij zich obsessief vast aan kleine zekerheden: zijn spiegelbeeld in een zilveren lepel, zijn kam die hij altijd bij zich draagt, de gedachte aan citroenen en anemonen. Hij gebruikt deze voorwerpen als onderdeel van een schild waarmee hij de wereld op afstand probeert te houden.

Geheime liefde

Ook de kat speelt een heel belangrijke rol: hij lijkt de enige verbindende factor tussen de echtelieden, net als in het boek van Simenon, Le chat, of in de mooie film die daarvan in 1971 gemaakt werd met Jean Gabin en Simone Signoret in de hoofdrollen. Meer nog dan deze steeds terugkerende elementen, houdt het idee van een geheime geliefde hem op de been, zijn Larissa. Een cassiere aan wie hij acht brieven schrijft terwijl niet duidelijk wordt of deze vrouw echt bestaat of een droomfiguur is. Aan haar legt hij zijn verlangens voor en vertelt hij zijn diepste gedachten en dromen. Maar in het echte leven zal meneer Danie haar nooit zijn liefde verklaren:

‘Ik denk dat er een leven is buiten,
Larissa. En in dat leven gebeurt niets.’

Maar ook de vrouw van meneer Danie is ongelukkig:

‘Terwijl ze de aardappels op de borden
schept zegt mevrouw Danie: ‘Vertel nou
ook eens wat.’

Mevrouw Danie

Anders dan meneer Danie probeert zijn vrouw nog iets van het leven te maken: ze legt een tuin aan, zet bloemen in een vaas en spoort haar man aan iets leuks te gaan doen.
Langzaam wordt de tragedie van hun leven onthuld: ze moesten trouwen omdat mevrouw Danie drie maanden zwanger. Het kind, een meisje, is gestorven toen het drie jaar was. Mondjesmaat geeft de dichter telkens kleine brokjes informatie prijs, die een tipje oplichten van de sluier die dit trieste huwelijk bedekt. De angstdromen van meneer Danie zijn wat dit betreft veelzeggend: ‘Dan zijn er dromen dat mijn kind doodgaat.’

Aan het einde van de bundel gloort er hoop, al lijkt daar een lange tijd overheen te zijn gegaan: meneer en mevrouw Danie hebben de kat moeten laten inslapen, ze zijn verhuisd naar een nieuw appartement aan zee en Larissa heeft twee kinderen. De dichter laat echter in het midden of het voor meneer Danie veel verschil uitmaakt:

‘Overjarige citroenen zijn bitter.
Je moet ze dezelfde dag nog eten.
Bij de eerste hap trekt je mond
Zich samen. Alsof je in ijs bijt.
Maar je tong went eraan.’

Storm en emoties

De titel Blauwe Hemel is bedrieglijk: strak en statisch volgt zo’n hemel pas na een zware storm, maar ook kan hiermee de leegte worden aangegeven: ‘Langs vogelwegen komt de waan.’
De omslag van de bundel is blauw, zoals past bij de titel, al zal het geen verwondering wekken dat het een grauw blauw is zonder uitbundigheid of doordringbaarheid. De wervelende veren die door de wind worden verwaaid vormen een contrast met de statische leegte die meneer Danie in zijn huwelijk ervaart.

Kreek Daey Ouwens gaat emoties niet uit de weg, maar houdt ze ingetogen, intens en compact. Haar poëzie is helder en sober, maar vervat vele lagen, voor de lezer om te ontdekken en te herkennen. Alledaagse metaforen geven haar scherpe observaties weer en verlenen een subtiliteit aan haar gedichten: ze beschrijft geen grootse drama’s, maar eerder verstilde tafereeltjes waarbij ze ondanks haar mededogen op afstand weet te blijven.
Opvallend is de toon van haar poëzie die heel dicht tegen het proza aanschuurt door de vertelstructuur, maar dat doet geen afbreuk aan het goed gecomponeerde geheel van deze verfijnde bundel.