Kerim Göçmen – Kroniek van mijn schoolvakanties

Melancholische blik op een jeugd in het Turkije van de jaren 70

Recensie door Thomas van Houwelingen

Kroniek van mijn schoolvakanties is een perfect boek voor de zomervakantie. Kerim Göçmen beschrijft immers jeugdherinneringen aan de vakanties die de ik-figuur met zijn broertje en moeder doorbracht op het platteland in het zuiden van Turkije. Daar komen zijn ouders vandaan, zijn opa heeft er een melkfabriek en ook zijn idool, zijn oom (de broer van zijn moeder), laat daar af en toe zijn gezicht zien. Göçmen verwerkt deze (zijn?) jeugdherinneringen tot een mooie schets over kinderlijke herinneringen aan onbezorgde zomervakanties.

De novelle begint met een ruw ontwaken uit een droom. De jonge hoofdpersoon droomt dat hij wordt wakker gemaakt door de lieve, zachte stem van zijn moeder, dat zij de ontbijttafel dekt en hem helpt met zijn huiswerk. Het is echter zijn vader die hem wakker schudt, en deze houdt er een wat ruwere opvoeding op na. Zijn vader is arts in het leger, en kan door de drukte nooit mee naar Bozkaya. ‘Op dat ogenblik wenste ik dat ik een andere vader had, een vader die mij niet voortdurend om de oren sloeg met: “Toen ik een internaatleerling in het leger was, kregen we vijf minuten om ons te wassen, aan te kleden en ons bij de sergeant te melden.”’

Eénmaal in Bozkaya aangekomen kan de hoofdpersoon ongegeneerd dromen van het werk van zijn oom, die als buschauffeur mensen rondrijdt in de buurt en er een veel liberaler levensstijl op na houdt dan zijn vader. De ik-figuur wil heel graag diens hulpje worden en dat lukt hem uiteindelijk ook. De oom die in alles het tegenovergestelde is van zijn vader – zo wil hij ook zijn. Ook hij wil rondrijden en op avontuur. De familie tracht de oom wel te binden maar hij blijft de vrijbuiter die hij is. Zelfs een huwelijk lost niets op. Zo zijn er nog wel vijf tevens interessante figuren die Göçmen een plaats weet te geven in dit toch niet veel pagina’s tellende verhaal. Ook de politieke actualiteit van de jaren 70 krijgt een plaats, zij het op de achtergrond.

Zo kabbelen de zomers voort met vriendschappen, kinderlijke avonturen en verwondering. De idyllische zomers doen de lezer zelf terugdenken aan het spelen in weken, maanden vakantie van school en de schijnbare onbezorgdheid als kind.

Toch ontwaakt de lezer met de verteller uit een droom. Waren de zomers nu wel zo leuk? Is het niet gewoon irritant dat zijn opa niet eens een wc heeft? Thuis hebben ze dat wel, en bovendien is het klimaat thuis een stuk aangenamer dan in Bozkaya. Ook de oom valt op een gegeven moment van zijn voetstuk en het werk als hulpje op de bus blijkt saai. Want, zo blijkt, ‘de aantrekkingskracht is het sterkst zolang de droom niet wordt verwezenlijkt. (…) Wanneer je die droomwereld binnenstapt, begint de glans eraf te raken.’

Als een Nederlandse Patrick Modiano beschrijft Göçmen zijn jeugd letterlijk in melancholische flarden doordat hij zich zo expliciet concentreert op de zomers. Maar daar waar Modiano’s geheugen alleen vage en obscure herinneringen lijkt te bevatten, beschrijft Göçmen de zijne juist kraakhelder. Onwetend of de herinneringen nu daadwerkelijk van de schrijver zijn, kan de lezer daar alleen maar van genieten.

 

 

Omslag Kroniek van mijn schoolvakanties - Kerim Göçmen
Kroniek van mijn schoolvakanties
Kerim Göçmen
Verschenen bij: Uitgeverij van Oorschot (2018)
ISBN: 9789028280496
120 pagina's
Prijs: € 17,99

Om Literair Nederland draaiende te houden, zijn wij afhankelijk van vrijwillige bijdragen. U kunt ons steunen via de rode knop. Waarvoor onze hartelijke dank!

Meer van Thomas van Houwelingen:

Een bezield boek

Over 'De straatwaarde van de ziel' van Roel Bentz van den Berg

Recent

6 juni 2023

Verloren in virtuele escapades

Over 'De lokroep van Elysium' van Ilmar Taska
5 juni 2023

Sms-taal relativeert zelfmedelijden

Over 'Uitzicht van dichtbij' van Megan van Kessel
3 juni 2023

Jonge activisten bieden hoop

Over 'De toekomst is van ons' van Samuel Hanegreefs
2 juni 2023

Voorspelbaar, maar toch boeiend

Over 'Hoeveel ik van je hou' van Esther Freud
1 juni 2023

Aleid Truijens schrijft monumentale biografie Hella Haasse

Over 'Leven in de verbeelding ' van Aleid Truijens

Verwant