Jan Brokken – In het huis van de dichter

Hij wilde leven

Recensie door Carolien Lohmeijer

Jarenlang hoort Jan Brokken, journalist bij Vrij Nederland, iemand in het belendende appartement op de Brouwersgracht piano studeren. Brokken is zelf goed op de hoogte van klassieke muziek en kan beoordelen dat wat hij hoort, niveau heeft. Als hij vijf jaar later in een concert zit van de Russische pianist Youri Egorov, herkent hij het spel van zijn buurman. Ze maken kennis en Brokken schrijft een artikel over hem. Dit is het begin van een hechte vriendschap.

Egorov vlucht eind jaren zeventig uit de Sovjet Unie. Hij is een virtuoos pianist. Na zijn vlucht komt hij in Amsterdam terecht. Van daaruit maakt hij over de hele wereld furore.

Youri mag in de Sovjet Unie dan wel gelden als een meesterpianist, hij is ook homo. Daarvoor kan je in de Sovjet Unie van 1976 veroordeeld worden tot jaren dwangarbeid in Siberië. Om zichzelf niet te verraden forceert hij zich anders te praten en te kijken. Zelfs zijn manier van lopen past hij aan. Ook cultureel voelt hij zich beperkt, niet alleen als uitvoerend kunstenaar maar ook in wat hij mag zien en lezen. Als hij als vervanger van een ander in Europa mag optreden merkt hij tot zijn verbazing dat er in het vliegtuig geen vertegenwoordiger van het Sovjetimpresariaat naast hem zit. Pas dan realiseert hij zich dat hij zo’n kans niet vaak meer zal krijgen. Hij vlucht.

Youri loopt in Nederland vrijwel direct in de armen van Jan, een landschapsarchitect. In hun huis is het naar Russisch recept, een komen en gaan van diverse hechte vrienden, een enkele vriendin en – na optredens – van bewonderaars. Youri wordt steeds succesvoller en geniet van alle vrijheden die zijn nieuwe leven hem biedt. Hij speelt, reist, drinkt, leest, blowt, luistert, feest en geniet volop van de Amsterdamse homoscene. Tot hij aids krijgt. Aidsremmers bestaan nog niet en in 1988 overlijdt hij. Hij is dan 33 jaar.

Op een prachtige manier vertelt Jan Brokken diens verhaal in In het huis van de dichter.
Een boek dat veel meer biedt dan alleen het indrukwekkende en tragische levensverhaal van een meesterpianist.
Uiteraard is het boek een beschrijving van de artiest Egorov, hoe hij zich voorbereidt, hoe zenuwachtig hij kan zijn en hoe veeleisend soms. Zijn mening over componisten en hun vertolkers. Meestal ingegeven door gefundeerde muzikale waarden, soms ook door emoties: Rachmaninov wilde hij bijvoorbeeld niet spelen omdat die te veel op begrafenissen van Sovjetleiders werd gespeeld.
In het huis van de dichter is daarnaast ook een tijdsbeeld van het benauwde leven in de Sovjet Unie in de jaren zeventig en tachtig in contrast met het vrije Amsterdam uit die tijd: ‘Hij had op geen beter moment naar Amsterdam kunnen komen. Aan het einde van de jaren zeventig brak een culturele lente aan.’
‘En passent’ schrijft Brokken korte wetenswaardigheden over bijvoorbeeld het Concertgebouw, de Jordaan of de krakersbeweging. Over repetities met mindere goden of de opnames in de Abbey Road studio’s.

Brokken is een echte verteller. Hij heeft ongetwijfeld een ode aan de musicus Egorov willen brengen met dit boek. Maar veel meer dan dat, is het eigenlijk de weerklank van hun vriendschap. Een warm en betrokken portret, dat heel dichtbij komt maar nergens klef en voldoende kritisch. Brokken bewondert Egorov als pianist maar houdt van hem als een ware vriend.

 

 

Omslag In het huis van de dichter - Jan Brokken
In het huis van de dichter
Jan Brokken
roman
Verschenen bij: Atlas Contact, Uitgeverij
ISBN: 9789045023601
384 pagina's
Prijs: € 15,00

Om Literair Nederland draaiende te houden, zijn wij afhankelijk van vrijwillige bijdragen. U kunt ons steunen via de rode knop. Waarvoor onze hartelijke dank!

1 reactie

  • rein swart schreef:

    Vooral een stukje vond ik leuk als Egorov de verenigde staten in wil en dan wordt tegengehouden door een beambte van de immigratie die niet gelooft dat hij concertpianist is. Brokken (overigens een voormalig journalist van de Haagse Post) schrijft: ‘Hij droeg een trui, jeans, All Starsgympies; niemand van de immigratie geloofde hem. En dan zat hij weer een uur in een kamertje om vragen te beantwoorden en papieren te overleggen.’
    Een bijzondere man en een bijzondere vriendschap, inderdaad.





 

Meer van Carolien Lohmeijer:

Recent

Suikerklontje in een glas heet water
8 december 2023

Suikerklontje in een glas heet water

Over 'Ik zeg geen vaarwel' van Han Kang
Een onuitgepakte koffer in elke hartkamer
5 december 2023

Een onuitgepakte koffer in elke hartkamer

Over 'Goudjakhals' van Julien Ignacio
Filosoferen over Dood en Leven
2 december 2023

Filosoferen over Dood en Leven

Over 'Jij en de Dood' van Elisabeth Helland Larsen
Vermakelijk absurdisme in verhalenbundel vol liefde
1 december 2023

Vermakelijk absurdisme in verhalenbundel vol liefde

Over 'Een stroopgraf voor de bij' van Tom Hofland
Waanzinnige necrologie over Von Neumann
28 november 2023

Waanzinnige necrologie over Von Neumann

Over 'De MANIAC' van Benjamín Labatut

Verwant