Ivan Petrus Adriaenssens is gegrepen door de Eerste Wereldoorlog. Dat resulteerde in een reeks boeken, waaronder de beeldroman Afspraak in Nieuwpoort. Dat boek is gebaseerd op drie echte levens: dat van een Belgische, een Franse en een Britse soldaat. Ze ontmoeten elkaar in de loopgraven en doen daar een belofte, die tot ver na de oorlog nagekomen zal worden.

Ook het nieuwste boek van Adriaenssens neemt ons mee naar het front in de Eerste Wereldoorlog. Elsie en Mairi is, net als Adriaenssens vorige boek, gebaseerd op het leven van werkelijk bestaand hebbende personen. In dit geval zijn dat Elsie Knocker en Mairi Chrisholm, twee eigenzinnige vrouwen, die elkaar kennen van The Gypsy Motorcycle Club. Mairi is nog maar achttien jaar oud als de Grote Oorlog uitbreekt, Elsie is twaalf jaar ouder. Ze melden zich als vrijwilliger voor Dr. Hector Munro’s Flying Ambulance Corps. De vrijwilligers moesten voor hun eigen uitrusting zorgen. Mairi verkocht haar motor om aan geld te komen.

Met deze groep steken Elsie en Mairi over van Engeland naar België. Ze worden gestationeerd in Gent en daarna in Veurne. Natuurlijk zijn ze niet de enige vrouwelijke verplegers, maar voor die tijd is het wel opmerkelijk dat ze zelf de ambulances besturen.

De twee vrouwen zien dat te veel soldaten overlijden tijdens het vervoer van de gewonden naar het hospitaal en daarom besluiten ze een verbandpost aan het front in te richten, in Pervijze, slechts vijftig meter achter de linies. Daardoor moeten ze de groep van Hector Munro verlaten. Ook moeten ze fondsen aanboren om wat ze nodig hebben te kunnen bekostigen.

Daarom gaan ze af en toe terug naar Groot Brittannië om lezingen te geven. Ook wordt er een boek gepubliceerd op grond van hun dagboeken: The Cellar-House of Pervyse. Ook dat moet helpen om geld op te halen.

Dat boek heeft Adriaenssens ongetwijfeld geholpen bij het maken van zijn getekende documentaire. Daardoor zit zijn verhaal dicht op het leven van ‘de engelen van Pervijze’. Achter in het boek verantwoordt hij zich voorbeeldig. Sommige personages zijn gefictionaliseerd, maar de feiten en data omtrent Elsie een Mairi kloppen.

Binnen het boek zoomt Adriaenssens af en toe uit, als hij het perspectief legt bij de journaliste die het boek schrijft dat gebaseerd is op de dagboeken van Elsie en Mairi. Dat geeft ook de lezer lucht: die ziet dat oorlog niet alleen bestaat uit bombardementen, doden en gewonden, maar dat er ook nog een ander leven was, met dagelijkse beslommeringen.

De tekeningen van Adriaenssens zijn niet altijd soepel als hij bewegingen moet weergeven, maar eigenlijk is dat geen probleem. Je bent al gauw zo geboeid door het verhaal, dat je daar niet bij stilstaat. In de decors zullen de gebouwen, al dan niet verwoest, ongetwijfeld kloppen. Ze zijn met aandacht getekend en Adriaenssens zal zich ook wat dat betreft gedocumenteerd hebben.

De kleuren zijn, net als in Afspraak in Nieuwpoort, vrij donker, wat nog eens versterkt wordt doordat op sommige bladzijden de tekeningen afgedrukt zijn op een zwarte achtergrond. Het roept de sfeer op van oude foto’s, wat bijzonder passend is.

Volgend jaar is het honderd jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog uitbrak. Nog steeds is er, ook in de stripwereld, veel belangstelling voor deze periode. Tardi liet de oorlog zien in als zijn smerigheid in boeken als Loopgravenoorlog en De grote slachting en de afgelopen jaren kwam in drie delen De oorlog van Alan uit, dat laat zien wat soldaten deden als ze niet aan het vechten waren. Andere titels zijn Ypres Memories van Philippe Glogowski en Aan het front van Morvan en Kordey.

Elsie en Mairi is een mooie aanvulling op deze boeken, doordat het de oorlog beschouwt vanuit het perspectief van de hulpverleners en de moeilijke omstandigheden toont waaronder zij moesten werken. Het is een standpunt dat past bij Adriaenssens, die zijn ogen niet sluit voor de onmenselijke kanten van de oorlog, maar vooral ook de menselijke kant wil benadrukken. Hopelijk is hij nog lang niet uitgeschreven en uitgetekend over dit onderwerp.

Elsie en Mairi
Engelen van Flanders Fields

Auteur en tekenaar: Ivan Petrus Adriaenssens
Verschenen bij: Uitgeverij Lannoo (2013)
Aantal pagina’s: 132
Prijs: € 19,90