Dit boek draagt als ondertitel: Verzet en collaboratie van twee stewardessen. En dat is het aardige van de opzet van dit werk. De carrières van twee stewardessen worden gevolgd met als hoogtepunt hun reilen en zeilen in de Tweede Wereldoorlog.

In de jaren ’30 nam de KLM voor het eerst proeven met het inzetten van stewardessen. Nu onvoorstelbaar, maar toen een gewaagd experiment. De luchtvaart was nog in prille ontwikkeling en hoofdzakelijk een mannenwereld. Vrouwen werden in dit wereldje met argusogen bekeken. De omstandigheden aan boord van de ‘kisten’ zoals de vliegtuigen werden genoemd waren vaak nog erg primitief. De verwarming was uiterst gebrekkig en de stewardessen moesten veelal warme dranken en dekens uitdelen terwijl ze zelf in de ijskou zaten. Ook was er vaak iets mis met de motoren, gebeurden er ongelukken of moesten er noodlandingen worden gemaakt. Aan de stewardessen om de piloten te ondersteunen en de passagiers op hun gemak te stellen. Niet verwonderlijk dat de stewardessen streng getest werden op psychologisch vlak, ze moesten zich onder alle omstandigheden rustig, beheerst en zeker niet paniekerig kunnen gedragen.
Zowel Hilda Bongertman als Trix Terwindt komen door de testen. Ze raken bevriend en vechten zich in binnen de mannenwereld van de toenmalige luchtvaart.

We komen veel te weten over hun affaires en avonturen. Vanaf het moment dat de oorlog begint, lopen hun levens dramatisch uiteen. Boeddhisten geloven in karma, een soort lotsbeschikking waarin vorige levens vereffend moeten worden. Je zou als je neust in de biografieën van deze twee dames, bijna gaan geloven dat het zo moet zijn. Hilda Bongertman sluit zich aan bij de NSB en schrijft uit volle overtuiging een nationaal socialistisch getint boek voor de jeugd. Trix Terwindt ontsnapt via Zwitserland naar Engeland. Ze wordt door de Britse inlichtingendienst en de Nederlandse regering in ballingschap benaderd om terug te keren naar bezet Nederland. Hier moet ze gaan spioneren en haar bevindingen melden aan de Engelse geheime dienst. Ze wordt slachtoffer van het beruchte Englandspiel. Nadat ze gedropt is met een parachute in Nederland wordt ze door de Duitsers gearresteerd en eindeloos verhoord. De zaak is verraden, maar de Engelsen komen daar pas heel laat achter en er vallen nog veel meer mensen in handen van de Duitsers. Uiteindelijk belandt Trix in een concentratiekamp, maar door haar ijzeren wilskracht overleeft ze.

Na de oorlog blijven we de levens van de twee vrouwen volgen. Ze zijn allebei gehavend. Trix ondergaat een behandeling bij de beroemde LSD psychiater Bastiaanse, die ze haar hele leven dankbaar zal blijven voor zijn behandeling van haar trauma’s. Bovendien krijgt ze van Prins Bernhard een hoge onderscheiding voor haar moed en trouw. Hilda neemt een andere naam aan, Heuser, om maar in de vergetelheid te verdwijnen. Ze raakt aan de drank en sterft eenzaam in Amsterdam Zuid. Wat begonnen is als een vrij onschuldig verhaal over twee stewardessen eindigt dus als een drama voor beide hoofdrolspeelsters. Ingrid van der Chijs heeft de verhalen knap geboekstaafd. Klein nadeel is dat haar stijl hier en daar wat stroef overkomt. Dat haalt af en toe de vaart uit het verhaal. Verder een zeer leesbaar en vooral onverwacht droevig boek.

Luchtmeisjes

Auteur: Ingrid van der Chijs
Verschenen bij: Uitgeverij Nijgh en Van Ditmar
Aantal pagina’s: 352
Prijs € 19,95