Het Turkse woord voor vaderland is moederland. Een veelzeggend onderscheid want Turkse gezinnen kennen geen pater maar een mater familias. Vrouwen hadden bovendien, in elk geval in het seculiere Turkije na Atatürk, een bijzonder belangrijke rol. Het land had zelfs ergens in de jaren 90 al een vrouwelijke premier – kom daar eens om in Nederland. De stilliggende onderhandelingen tussen Turkije en de Europese Unie laten niettemin zien dat de twee op politiek en bestuurlijk niveau niet zomaar samen lijken gaan, tenzij het om het tegenhouden van vluchtelingen gaat. Op microniveau, het persoonlijke, gaat dat wél. Althans, daarvan geeft Inge de Bever een voorbeeld in haar recent verschenen autobiografische roman Moederland, een vrouwenleven in twee culturen.
De Bever beschrijft in zorgvuldig gecomponeerde hoofdstukken verschillende fasen in haar leven, hoe ze haar Turkse man Ilhan in Nederland ontmoet en hoe ze omgaat met haar rol van bruid, schoondochter en, jawel, matriarch in een familie. Haar man komt weliswaar uit een seculier gezin maar toch is het aan het begin lastig om haar plaats te vinden. Ze spreekt de taal niet en haar schoonmoeder is bepaald niet dol op haar. Ze is, althans zo lijkt men te denken, de lompe Hollandse wier huwelijk met de oudste zoon gedoemd is te mislukken. Ook haar man krijgt in Nederland te maken met moeilijkheden. Zo wordt het huwelijk in eerste instantie gezien als schijn om een verblijfs- en werkvergunning te krijgen en moet er een advocaat aan te pas komen om dat in orde te maken.
Naarmate de tijd vordert vindt ze steeds meer haar plek. De band met haar schoonmoeder verdiept zich, zeker als Ilhan en zij een zoon krijgen. Ze lijken elkaar steeds meer te snappen, niet in de laatste plaats doordat ze zich het Turks snel eigen heeft gemaakt. Met Sinterklaas (bisschop van Myra in Turkije) verzorgt ze haar schoonmoeder als deze revalideert van een ernstige ziekte en vanaf dat moment kan het tussen hen niet meer stuk. Zo wordt ze uiteindelijk een dochter van haar schoonmoeder, met het Turks misschien wel als tweede moedertaal.
De hoofdzakelijk chronologische hoofdstukken, het ene scherper en boeiender dan het andere, vervelen in elk geval geen moment. De Bever weet de juiste balans te treffen tussen ontroering over ouder wordende en stervende (schoon)ouders enerzijds en een grappige licht-ironische blik op het leven anderzijds. Op haar best is De Bever als ze politieke gebeurtenissen als de opkomst van het populisme in Nederland en de coup in Turkije beschrijft en die verbindt aan haar eigen leven tussen twee culturen. Zo maakt ze zich tegelijkertijd zorgen over de tweedeling in de samenleving in Nederland en de desecularisatie in Turkije.
Al met al een mooi, compleet en ook actueel boek dat persoonlijk en politiek een dwarsdoorsnede geeft van het leven in Nederland van grofweg de jaren tachtig tot nu, en de rol van Turken en de Turkse cultuur daarin.
