Inez van Dullemen – De twee rivieren

Het ongewone zien in het gewone

Recensie door Vic Veldheer

Schrijven. Daar ben ik mee bezig geweest, een leven lang. Het was mijn beroep om wat ik waarneem om te zetten in woorden. Ik moest mijzelf daartoe dwingen want het is een vermoeiend karwei. Maar het was ook aanlokkelijk, ik verbond me met iets dat een geheim vormde tussen mij en wat ik dacht waar te nemen, want wat je ziet is niet wat het lijkt. De tekening lezen, daar gaat het om: een bloeddruppel, een gevorkte tak in de vorm van een mens, de schedel van een eekhoorn naast een dennenappel, dingen die zich in je vast steken en verbindingsdraden vormen. Stap voor stap je weg vinden in die wereld van onverklaarbare verschijnselen en die verklaarbaar maken. Dat schenkt voldoening. Het ongewone zien in het gewone en omgekeerd.’

In De twee rivieren blikt Inez van Dullemen terug op haar leven en haar werk, en op haar relatie met toneelregisseur Erik Vos. Naar eigen zeggen is dit haar laatste boek: ‘Ik vind het goed zo’.

Dagboeknotities
Ze heeft altijd dagboek gehouden en op de daarin gemaakte notities is dit boekje gebaseerd. Ze begint in december 2014 en eindigt in mei 2015. Daarin vertelt ze over haar fascinatie voor de zee, haar drang tot reizen, over haar ouders en haar vader in de oorlog, ze schrijft over toneel en het Appeltheater in Scheveningen waar haar man prachtige voorstellingen heeft gemaakt, over toneelschrijver en regisseur Lodewijk de Boer, over haar hekel aan het Boekenbal, over ouder worden, over de dood en Freddy Mercury, over de dichters Jan Arends en Pablo Neruda, maar ook over haar kleinkinderen en haar tweede huis in Frankrijk. Bij dat huis kwamen twee rivieren samen, wat Van Dullemen prachtig vond om te zien.

Laatste boek
Maar nu ze ouder is (89), is haar leven veranderd. Vrienden worden ziek en overlijden, het reizen gaat haar moeilijk af, het huis in Frankrijk is verkocht en het schrijven kost haar te veel kracht. Maar uit de herinneringen die ze hier heeft opgeschreven, blijkt nog steeds haar grote zeggingskracht en beeldend taalgebruik. Haar scherpzinnig waarnemingsvermogen levert fijnzinnige details op in de herinneringen die ze op papier heeft gezet.
Een mooi voorbeeld:

Land’s End. Ik hou mijn ogen dicht om beter te kunnen zien. Ook zonder ogen kun je zien hoe de wereld draait’, zegt koning Lear. Ik probeer met de ogen van mijn kinderen naar de zee te kijken, naar het einde van de zee, het lukt me maar half want tegelijkertijd voel ik de schaduw van het water dat ons omringt, het besef van eindigheid. Het heeft iets van de laatste lente die je meemaakt terwijl je weet dat je ongeneeslijk ziek bent. Dan ervaar je de lente niet als één uit een reeks maar als uniek en onherhaalbaar. Ik maak een gestolde werkelijkheid mee omdat plotseling het eeuwig herhalingspatroon wordt doorbroken. Op dit soort momenten verdampt in mij de mist van de tijd, alsof ik dwars door die mist heen een schaduw volg: tot hier, tot aan de plek waar we stonden. Waar ik nu sta: Land’s End.’

Mocht dit inderdaad Van Dullemens laatste boek zijn, dan heeft ze een mooi ‘coda’ aan haar omvangrijke oeuvre gehangen.

 

 

Omslag De twee rivieren - Inez van Dullemen
De twee rivieren
Inez van Dullemen
Verschenen bij: De Bezige Bij
ISBN: 9789023495147
156 pagina's
Prijs: € 17,90

Om Literair Nederland draaiende te houden, zijn wij afhankelijk van vrijwillige bijdragen. U kunt ons steunen via de rode knop. Waarvoor onze hartelijke dank!

Meer van Vic Veldheer:

Recent

28 november 2023

Waanzinnige necrologie over Von Neumann

Over 'De MANIAC' van Benjamín Labatut
25 november 2023

Zoektocht naar jezelf

Over 'Kilometers zonlicht' van Marike Goslinga
23 november 2023

Een intiem verhaal over geluk en ziekte, kwelling en verlangen

Over 'Een vrouw met mooie borsten. Het dagboek van Veere Wachter' van Elte Rauch
22 november 2023

De dichter als beeldhouwer

Over 'Hoe het werkt' van Nachoem Wijnberg
21 november 2023

Personages J.J. Voskuil leven voort bij Wim Huijser

Over 'Het genootschap' van Wim Huijser

Verwant