Wandelen is een ideale manier om een (grote) stad goed te leren kennen.
Hannah Bakx en Roos Hamelink geven met hun eerste boek Amsterdam in 10.000 stappen een historisch inkijkje in de hoofdstad met tien wandelingen, elk tussen zes en acht kilometer lang. Ondanks vele vormen van al dan niet elektrische vervoermiddelen wordt in deze tijd nog altijd volop gewandeld. Jong en oud stappen erop los, corona of geen corona. Solo, in kleine kring, in sportief verband, tijdens georganiseerde vierdaagsen. Mensen die zich te voet voortbewegen, is dat een barbaarse bezigheid? Nee, het is uitermate gezond voor lijf en leden!

Wandelen

Wandelgidsen zijn er dan ook diverse, onder meer over de hoofdstad van Nederland. In Dwalen door Amsterdam legt Simon Carmiggelt met subtiele ironie en melancholie menselijke tekorten messcherp bloot. Dit boek beschrijft vijftien rondwandelingen in Groot Amsterdam, waaronder vier stadse tochten. Wandelen buiten de binnenstad van Amsterdamschetst lange afstandsroutes, die op de kaart op een bord spaghetti lijken. Een wandelgids voor Amsterdammers, die denken Amsterdam te kennen. Andere uitgaven zijn Amsterdam acht keer anders, negen wandelingen kriskras door de stad in Amsterdam door! Gijs&Floor en 111 plekken in Amsterdam die je gezien moet hebben. Al deze uitgaven werpen een blik op de stad, ieder volgens een eigen invalshoek.

Wie Amsterdam in 10.000 stappen leest, komt achtereenvolgens door het Centrum, Oud-West, Plantage, De Pijp & Rivierenbuurt, Zuid, Noord, Bos en Lommer & De Baarsjes, Oost, Nieuw-West en Bijlmer. Via deze beschreven stadswijken, eventueel in de praktijk volgens aangegeven routebeschrijving gelopen, komen wandelaars van alle leeftijden aan hun trekken, van jong(er) tot oud en van geboren hoofdstedeling tot nieuwkomer in de stad. Stappend door Amsterdam, stad begonnen als dam in de Amstel, kunnen liefhebbers van elders uit Nederland eveneens volop van de verhalen over Amsterdams rijke historie genieten.

Grachtenstad

Aan moerasland ontworsteld wordt grachtenstad Amsterdam wel het ‘Venetië van het Noorden’ genoemd. Gebouwen en kademuren van de grachten zijn op houten palen gebouwd. De ezelsbrug voor het exacte aantal steunpilaren onder het stadhuis van Jacob van Campen, het huidige Paleis op de Dam, komt uiteraard in beeld. Zo ook de ‘Amsterdamse School’, de nooit saaie bouwstijl met grote aandacht voor vormgeving en details als baksteen en rode dakpannen. ‘Het Schip’ van een eeuw geleden als hoogtepunt. De verzamelplaats aan het Spui die aan Amsterdamse kwajongens doet herinneren. Met standbeeld het ‘Lieverdje’, het historisch herkenningspunt voor alle Mokumse bengels.

Wandelend door de stadswijken komt de lezer veel van Mokums verleden tegen. De verpauperde Nieuwmarktbuurt met zijn ‘Nieuwmarktrellen’. De Overtoom, om schuitje te varen en theetje te drinken. Paviljoen 3 voor degenen die psychisch gestoord waren. Het ‘Wassenaar in West’ en de ‘Magere Brug’, de ‘Stopera’ en de Portugese Synagoge. Het Scheepvaartmuseum, dat op 2.300 palen leunt. De temperamentvolle tsaar Peter de Grote, die naar verluidt flinke klappen zou hebben uitgedeeld.

Co Adriaanse e.a.

Hippies bekijken in het Vondelpark, een halve eeuw geleden in de ‘summer of love’. John Lennon en Yoko Ono, die ruim vijf decennia terug een week in bed lagen in het Hilton Hotel aan de Apollolaan. Het hotel, waar Herman Brood in de zomer van 2001 van het dak sprong. Wild Romance, de naam van zijn muziekband.
Voetbalclub ‘De Volewijckers’, met Ajax-tenue, alleen de rode baan voor groen ingewisseld, landskampioen in 1944, ondanks de oorlog. Hannie Tolmeijer speelde er, en Co Adriaanse, namen die niet of nauwelijks meer aan de orde komen. Wel die van Dirk van den Broek, winkelier die met Albert Heijn wedijverde over wie de eerste zelfbedieningswinkel opende, een uit de Verenigde Staten overgewaaid winkelsysteem. Cockel Bockel, het oudste onderwaterhuis op de bodem van de Sloterplas, je moet het maar weten.

Vorengenoemde items betreffen slechts een greep uit de historisch verantwoorde informatie, die de schrijfsters naast bijvoorbeeld bouwkundige en architectonische aspecten uit de geschiedenis van Amsterdam aan de orde stellen.
Waar het onmogelijk is om volledig te zijn, is deze wandelgids bijster interessant, zowel voor de Amsterdammer die in de stad is geboren, als voor elke buitenstaander, die de geschiedenis van de hoofdstad nader wil leren kennen. Prettig leesbaar geschreven in tien hoofdstukken, die in willekeurige volgorde kunnen worden gelezen én volgens nauwkeurige routebeschrijving in willekeurige volgorde kunnen worden bewandeld. Of Roos Hamelink en Hannah Bakx met hun debuutboek een jong publiek weten te bereiken, moet de praktijk uitwijzen. Met hún wandelgids is de poging in ieder geval volledig de moeite waard.

Nota bene 

Een wandeling door het centrum van  Amsterdam duurt drie uur en telt 9.999 stappen. Gemiddeld 55,55 stappen per minuut, op toeristisch gemak dus. De routebeschrijving langs de talloze markante plekken was perfect, de tekst in de gids interessant, informatief, soms zelfs hilarisch.

Naast sportieve beweger is recensent liefhebber van literatuur, vooral van alliteraties. Op de Zeedijk werd zijn oog onmiddellijk geraakt door de ‘verf van Vettewinkel’, door Ierse ‘Molly Malone’ en door het Hollandse ‘melkmeisje’. Bij de Sint Olofspoort viel ‘Ommeletterie’ hem taalkundig op. Van de Zuiderkerk de Zandstraat in, waar de boodschap ‘carillon concerten’ luidde. Zo ook ‘kleine kanjer’ in de Tweede Anjelierdwarsstraat nummer 19, tegenover Haasje Over. Over taal gesproken, wat te denken van bakkerij ‘De Drie Graefjes’ en souvenirshop ‘De Drie Monnikjes’ aan de achterzijde van de Nieuwe Kerk. Het zouden zo maar boektitels kunnen zijn. Op de toonbank van de gerenommeerde boekwinkel aan het Spui lag een stapel opvallende gidsen: ‘Amsterdam in 10.000 stappen’.

‘Zoals de oceaan de bron is van alle stromen, is in de geschiedenis het ontstaan en de ontwikkeling van alle vormen van wijsheid te vinden’.  Waar stonden die woorden ook al weer?
De wandeling door de stad aan de hand van Hannah Bakx & Roos Hamelink laat het aan de oplettende wandelaar/lezer over. Die kan ze aan de Oudemanhuispoort 1 letterlijk ontdekken. Naast een andere tekst, die in deze beschouwing geparafraseerd van toepassing is: ‘Wat waar is, waardeer ik. Ik waardeer de auteurs om hun prachtige werk’.