De zesde roman van Gerrit Brand draagt als titel Cinemascope. De naamgeving duidt ontegenzeggelijk op de inhoud, die met het produceren van een film heeft te maken. Cinemascope is een in 1953 door de Amerikaanse filmmaatschappij 20th Century Fox geïntroduceerd systeem van extra-brede beelden van een bioscoopfilm. Ook het boekomslag van Sven Schriever tekent het cinemascopische karakter: de gestileerde afbeelding doet denken aan Jacques Tati’s Monsieur Hulot. Zwembad met brunette in bikini op de rand, brede zonnehoed op het hoofd, bruine Porsche nadrukkelijk in beeld, op de achtergrond lichte heuvels van Zuidfrans landschap. De illustratie is in kaarsrechte lijnen geconstrueerd, zoals dit ook het geval is met de omslag van de heruitgave van Een heel nieuw leven (uit 2011), eveneens een roman van de hand van de in 1956 in Zwolle geboren en in Groningen woonachtige schrijver.
Roadtrip
Gerrit Brands tweede roman Een heel nieuw leven is een satire op het bedrijfsleven in de economische crisis aan het begin van de 21e eeuw. De heruitgave hiervan en Cinemascope zijn in hardcover door Uitgeverij Nobelman uitgebracht. Eens was er sprake van dat Een heel nieuw leven zou worden verfilmd, hetgeen echter tot nu toe niet is gebeurd. De inspiratie om Cinemascope te schrijven heeft Brand opgedaan in coronatijd, al toerende langs de Côte d’Azur. Hij kwam onder meer in Sanary-sur-Mer terecht, plaats aan de Middellandse zeekust in de Provence, ten zuidoosten van Marseille. In de jaren dertig van de vorige eeuw was Sanary een toevluchtsoord voor veel intellectuelen. Duitse en Oostenrijkse schrijvers, onder anderen Bertold Brecht, Thomas Mann, Stefan en Arnold Zweig, zochten er hun heil om aan Hitlers nationaal-socialisme te ontkomen. Ook Engelse schrijvers verbleven er ooit, waaronder Aldous Huxley en D. H. Lawrence.
Filmscript
Cinemascope is geen satire, maar wel een soort vervolg op Een heel nieuw leven. Aan de Rivièra toevend, ontwikkelde de schrijver zijn verhaal, bedoeld als scenario voor de verfilming van Een heel nieuw leven. Met een trits personages is Cinemascope daaruit voortgekomen, zich afspelend in 2020. Hoofdpersoon is Henry, een scenarioschrijver, die van filmproducent George de opdracht krijgt om vanuit diens riante villa met zwembad aan de Franse kust aan het filmscript te werken. Henry’s vroegere vriendin Charlotte blijkt al jaren de echtgenote van George te zijn, zonder dat Henry dit wist. Bovendien heeft zij een dochter, die de verhoudingen nog iets complexer maken. Onder dit gegeven van liefde, verwachtingen en het verstrijken van de jaren ontstaan verwikkelingen, die de afloop voor de lezer spannend houden.
Bemiddeld
Cinemascope is een pageturner, waarin de namen van Herman Brood en filmproducent Matthijs van Heijningen, om enkele voorbeelden te noemen, niet ontbreken. Daarbij hadden wellicht die van Willem Duys en Jan des Bouvrie gevoegd kunnen worden, niet direct filmfiguren, wel Nederlanders uit bemiddelde kringen, eens residerend in het zonnige Zuid-Frankrijk, zoals filmmaker George uit het boek daarvan een sprekend voorbeeld is. Hij bezit een chique villa in Frankrijk, woont in Baarn, dat met Paleis Soestdijk en koningin Juliana bekend staat als koninklijke residentie, en rijdt rond in een Porsche. Hij rookt sigaren en nipt graag van een cognacje. Kortom, de man van het goede leven beschikt kennelijk over de nodige pecunia, want zelfs van een eigen Cessna-vliegtuigje om van Frankrijk richting huis in Nederland en vice versa te vliegen, is hij niet gespeend.
Lezers van de roman Cinemascope van Gerrit Brand kunnen tevreden zijn. De auteur laat zichzelf tegen het einde van zijn boek zeggen, ‘dat hij alles geschreven had wat er te schrijven viel … dat alle romans die hij geschreven heeft op hetzelfde neerkomen’.
Zouden meer schrijvers dat beseffen, zou de wereld een hoop slechte boeken bespaard blijven. Cinemascope is geen hoogdravende literatuur, maar vlot geschreven, in recht-toe recht-aan stijl, daarmee goed leesbaar. Nederlandse vakantiegangers naar het Franse zuiden – Route du Soleil – zullen zich in beschrijvingen van Arles, St. Tropez en Marseille herkennen, maar of zij zich ook met de leefstijl in de verhaallijn identificeren?
