Frank Westerman – Ararat

Over de herijking van het kinderlijk geloof

In dit rijke verslag, dat net zoveel kanten bezit als een flonkerende diamant, knoopt Westerman geologische, godsdienstige, politieke en persoonlijke onderwerpen op een vloeiende manier aan elkaar, waarbij de herijking van zijn hervormde geloof voorop staat. De geplande beklimming van de berg Ararat vraagt om bezinning. Geloven en weten, mythe en kille werkelijkheid strijden met elkaar op de flanken van de berg waar volgens de overlevering Noach ooit met zijn ark gestrand zou zijn. Volgens diluvionisten, d.w.z. aanhangers van het geloof in de zondvloed, moet dat op een woensdag geweest zijn.

De proloog begint verrassend met een vakantie in Frankrijk, waar de twaalfjarige Frank bijna verdronk toen hij met andere kinderen een dam maakte in de rivier. Het verhaal gaat vervolgens verder met een blik op de Ararat vanuit Jerevan waar hij eerder als Russisch correspondent aan het werk was. De Armenen kunnen alleen maar kijken naar hún berg die over de Turkse grens ligt.

Omdat het boek zoveel facetten kent, geef ik van alle vier bovengenoemde onderwerpen enkele voorbeelden:

– het geologische speelde al vroeg in het leven van Westerman een rol omdat zijn vader bij de N.A.M. in Noord-Oost Nederland werkte. Het gezin nam eens op een zondag een kijkje bij een boortoren in de buurt, die niet veel later door een ongeluk met de gaswinning de bodem inzonk. Hij bezoekt de plek later met een vroegere werknemer. Geologische lagen werden door elkaar geschud. Later gaat hij naar de Ararat om foto’s te maken voor Armeense geologen die daar niet mogen komen en graag meer over de natuurlijke historie willen weten.

– wat betreft het godsdienstige viel met het inzicht in de ijstijden het doek voor de diluvionisten. In 1829 werd het onbedwingbaarheidsgebod, dat vanwege godsdienstige redenen een verbod stelde op beklimming, doorbroken door de Duitser Parrot, maar een jaar voor zijn dood werd een klooster, dat op de flanken van de berg lag, door een aardbeving verzwolgen. Arkzoekers gaven echter niet op en bleven komen zoeken naar resten van de ark, waaronder de astronaut Jim Irwin, die zoals meer maanlanders een klap van de molen had gehad en gevallen was voor het creationisme, een stroming die meent dat er een Goddelijk ontwerp aan het bestaan ten grondslag ligt.

– de Ararat bevindt zich in een politiek explosief gebied met Koerden, Turken, Armenen en Russen en met een Navo-basis aan de noordkant. Westerman noemt het een strategisch bolwerk in een geopolitiek spel. Het verkrijgen van een visum bij de Turkse ambassade was moeilijk omdat hij eerder als correspondent over Armenië had geschreven.

– het persoonlijke, tenslotte, komt tot uiting als de toekomstige schrijver op de lagere school tijdens het zingen van het lied He’s got the whole world in his hands de vensterbanken in de aula ziet als de reling van de ark. Op de middelbare school brengen de betavakken hem aan het twijfelen. De tweestrijd heerst ook onder leraren. Frank voelt zich een omgekeerde Job die de standvastigheid van zijn ongeloof wil beproeven. Als hij op weg naar de Ararat in Istanbul een moskee bezoekt, verafschuwt hij de collectieve onderwerping van de gelovigen. Pas in het allerlaatste hoofdstuk krijgen we een verslag van de spannende beklimming van de ruim vijf kilometer hoge berg.

De diversiteit aan onderwerpen maakt het boek levendig. Door de beschouwelijke en dan weer verhalende vorm wordt de informatie op een terloopse manier door de tekst geweven. Vermakelijk is een wadlooptocht waar ook zijn vrouw Suzanna Jansen aan deelneemt om zich te kunnen inleven in de gedachtenwereld van haar man, die een vergelijkbare ervaring wil opdoen als de Joden tijdens de doortocht door de Rode Zee. De jonge vader betrekt ook zijn dochter van drie jaar bij het onderzoek. Hij gaat met haar naar het Teylers museum om daar te kijken naar de zogenaamde zondvloedmens. Hij heeft zelfs het boek aan haar opgedragen.

 

 

 

Omslag Ararat - Frank Westerman
Ararat
Frank Westerman
Verschenen bij: De Bezige Bij (2007)
ISBN: 9789023482253
288 pagina's
Prijs: € 15,00

Recent

23 maart 2023

Elke editie is een verrassing en nodigt uit tot kijken lezen kijken

Over 'Kluger Hans #43 / Huid' van Redactie: Yasmin Van 't Veld, Dorien Couton, Hans Depelchin e.a.
22 maart 2023

Driewerf rosé!

Over 'Flessenhart' van Robert Schuit
21 maart 2023

Alles geschreven...

Over 'Cinemascope' van Gerrit Brand
16 maart 2023

Diepzinnigheid in weerbarstige verhalen

Over 'Kilometer 101' van Maxim Osipov

Verwant