Esther Gerritsen – Roxy

Gerritsen speelt virtuoos met flashbacks 

Recensie door Thomas van Lier

Hoe reageer je als je hoort dat je man is omgekomen bij een auto-ongeluk? De zevenentwintigjarige Roxy, hoofdpersoon uit de gelijknamige roman van Esther Gerritsen, verneemt het nieuws gelaten. Ze gaat weer naar bed, probeert te slapen en belt ’s morgens aarzelend haar kennissen en naaste familie op. De dagen erna blijft ze koel, vooral wanneer ze erachter komt dat er in de aangereden auto van haar man een jonge vrouw aanwezig was, met wie hij al maanden een verhouding heeft.

Roxy is een ongrijpbaar personage. Ze voelt zich het meeste op haar gemak wanneer ze haar omgeving van een afstandje kan observeren, zonder er echt deel van uit te maken. Daarom trekt ze zich terug op de zolderkamer van haar villa, waar ze in alle rust aan haar autobiografische verhalen kan schrijven. Roxy’s familie en kennissen proberen haar zoveel mogelijk te steunen. Haar ouders, met wie ze een problematische relatie heeft, trekken bij haar in om de leegte op te vangen die er na Arthurs dood is ontstaan. Jane, Arthurs secretaresse, en Feike, de oppas van Roxy’s dochter Louise, zorgen ervoor dat Roxy alle tijd en ruimte heeft om haar verdriet te verwerken. Maar Roxy hoeft helemaal niets te verwerken. Het bezoek van haar ouders komt haar voor als opportunistisch; in een huis dat van alle gemakken is voorzien, willen haar ouders, die een bescheiden bestaan leiden in Brabant, maar al te graag verblijven. De ruimte die ze van Jane en Feike krijgt, ziet ze als een persoonlijke bevrijding. Ze kan wraak nemen op de man die haar bedrogen heeft.  Roxy gaat ver in het loslaten van de verantwoordelijkheden. Het regel- en papierwerk voor de begrafenis en de verzekering laat ze volledig aan Jane over, die zich steeds meer verbaast over de onkunde en onverschilligheid van de kersverse weduwe. Feike neemt de zorg voor Louise voor haar rekening. Wanneer Roxy zelf een keer voor haar dochter moet zorgen, zet ze haar voor de televisie en heeft ze een ‘neukpartij’ met de jonge begrafenisondernemer.

Roxy stelt voor om een gezamenlijke reis naar Frankrijk te maken, die alle dames in staat stelt om even bij te komen van alle stress en hectiek. Maar de spanningen lopen op wanneer Roxy haar verantwoordelijkheden als moeder en weduwe steeds meer op de anderen afschuift.

Qua thematiek lijkt Roxy op Hannah Loontjes’ Misschien wel niet, dat eveneens gaat over de verhouding tussen de persoonlijke vrijheid en de verantwoordelijkheden van de moderne vrouw. Het gezin is fijn en veilig, maar het belemmert ook je mogelijkheden. De nieuwsgierigheid naar het Andere blijft bestaan, vreemdgaan ligt op de loer. In Misschien wel niet is het de vrouwelijke hoofdpersoon die haar heil zoekt in een Facebookrelatie met een onbekende Marokkaanse Nederlander. Ze weet dat het eigenlijk niet goed is, maar ze kan het niet laten. In Roxy is het eerst Roxy’s man die veelvuldig een scheve schaats rijdt en daarna, als Arthur is overleden, pakt Roxy uit. Ze geniet van de macht die ze over mannen heeft. Maar ook die ingeslagen richting biedt weinig soelaas. Moet ze dan maar een goede moeder zijn voor haar dochter, die ze steeds meer uit het oog verliest?

Het is knap hoe Gerritsen de spanning opbouwt naar de uitbarsting aan het einde van de reis, wanneer Roxy’s innerlijke demonen tot uiting komen. Zo gaan de vrouwen aanvankelijk als vriendinnen met elkaar op vakantie, maar slaat de sfeer geleidelijk om in afgunst, onbegrip en vijandigheid. Gerritsen speelt virtuoos met flashbacks, die informatie geven over Roxy’s moeilijke jeugd en haar relatie met de dertig jaar oudere Arthur. Ook Gerritsens vergelijkingen zijn treffend en mooi, vooral met betrekking tot de driejarige Louise. ‘Louise gaapt zonder gêne, zo mooi als dieren dat doen’. En: ‘Louise lacht (…) even hard en net zo lang als de anderen, want Louise is drie en doet graag mee zoals de vogels die in formatie vliegen. Nooit is er één die zo nodig bijzonder moet zijn en een andere kant op wil’.

In haar vergelijkingen toont Gerritsen zich een scherp observator, zoals ze ook in haar columns en eerdere romans heeft laten zien. Roxy is een goede roman, geschreven in korte, heldere zinnen en gezegend met een ijzersterke structuur. Maar doordat de kwetsbare kant van Roxy zo onderbelicht blijft, wekt ze in de loop van het verhaal vooral irritatie op. Roxy gedraagt zich als een verwend kind dat niet kan kiezen uit het aanbod in de snoepwinkel. Wanneer een opmerking van haar niet in goede aarde valt, keert ze de anderen haar rug toe en voelt ze zich buitengesloten. Ze vraagt haar vader om haar te komen ophalen in het zuiden van Frankrijk, maar als hij na dagenlang reizen is aangekomen, besluit ze toch naar haar dochter te gaan. Iedereen om haar heen doet zijn best haar te helpen, maar ze toont amper dankbaarheid. Misschien hoort het allemaal bij het karakter van een vrouw die nooit op eigen benen heeft gestaan, maar sympathiek is het niet.

 

 

Omslag Roxy - Esther Gerritsen
Roxy
Esther Gerritsen
Verschenen bij: Uitgeverij De Geus, (Colibri)
ISBN: 9789462370906
285 pagina's
Prijs: € 12,50

Meer van Thomas van Lier:

Recent

23 maart 2023

Elke editie is een verrassing en nodigt uit tot kijken lezen kijken

Over 'Kluger Hans #43 / Huid' van Redactie: Yasmin Van 't Veld, Dorien Couton, Hans Depelchin e.a.
22 maart 2023

Driewerf rosé!

Over 'Flessenhart' van Robert Schuit
21 maart 2023

Alles geschreven...

Over 'Cinemascope' van Gerrit Brand
16 maart 2023

Diepzinnigheid in weerbarstige verhalen

Over 'Kilometer 101' van Maxim Osipov

Verwant