Dylan Thomas (1914-1953) is nog altijd een grote naam in de poëziewereld, hoewel die positie wel ter discussie staat. In Groot-Brittannië is zijn werk populair onder een grote groep lezers, terwijl onder critici zowel grote liefhebbers als haters te vinden zijn. Vreemd is Thomas’ populariteit echter niet, want zijn poëzie lijkt met een vrij klassiek beeld van poëzie te corresponderen. De gedichten zijn muzikaal, het rijm is duidelijk maar dringt zich niet op, en de gedichten zitten vol beelden.

Thomas is geen vreemde naam voor veel Nederlandse lezers, en daarom is het vreemd dat er niet eerder zo’n selectie van zijn gedichten naar het Nederlands is vertaald. Hugo Claus vertaalde Thomas’ toneelstuk Under Milk Wood en ook zijn er bundels korte verhalen in vertaling verschenen, maar een keuze uit zijn poëzie nog niet. Thomas zou vorig jaar honderd zijn geworden, en toen was het blijkbaar pas tijd voor een bloemlezing. Die uitgave, Gedichten, maakt duidelijk waarom er zo’n verdeeldheid van meningen is ontstaan.

Eigenlijk was Thomas niet eens zo heel diep van binnen gewoon een ouderwetse dichter, een romanticus die ook aan het surrealisme heeft gesnuffeld. Zijn pathos en gezwollen toon kunnen bij sommigen allergische reacties oproepen, en door anderen weer als de charmes van zijn werk ervaren worden. Er zit echter een vermoeiende kant aan Thomas’ dichterschap: zijn neiging om onscherp beeld op onscherp beeld te stapelen, waardoor er een druk, maar behoorlijk wazig tafereel ontstaat. In een paar regels gaat het bijvoorbeeld van loden sterren en een regenhamer naar hagelpijl en kindersneeuw; het doet allemaal nogal vergezocht aan.

Gedichten is een degelijke, tweetalige uitgave, met een korte, maar prima inleiding en beknopte aantekeningen achterin. Vergeleken met de voorbeeldige uitgave als Honderd gedichten (Paul Verlaine, vertaald door Peter Verstegen) is de context bij Thomas’ werk nogal mager. Er is immers genoeg (Engelstalige) literatuur over zijn poëzie verschenen.  De selectie compenseert dat gebrek enigszins: de bekendste gedichten (zo’n beetje elk gedicht van Thomas dat in bloemlezingen uit de moderne Engelse poëzie staat is aanwezig) staan in de bundel, aangevuld met een ruime selectie aan onbekender werk. Maar waar het nog meer om gaat is of de vertaling goed is.

Vertaler Cornelis Schoneveld laat zien dat hij prima kan vertalen. Hij demonstreert bijvoorbeeld een fijne flexibiliteit in zijn vertaling van het welbekende ‘Do not go gentle in that good night’. Schoneveld maakt bijvoorbeeld van de meervoudige subjecten in het origineel (o.a. ‘wise men’, ‘wild men’) enkelvoudige onderwerpen (‘de wijze’, ‘de wilde’). Daardoor kan hij van de refreinregels afwisselend gebiedende wijs en een zin in derde persoon enkelvoud maken: ‘Scheld/scheldt scheld/scheldt tegen het licht dat het sterven wacht.’

Die creativiteit maakt het des te vervelender dat samenstellingen geregeld los van elkaar geschreven worden. Een ‘handmade moon’ bijvoorbeeld wordt een ‘handwerk maan’ en niet gewoon een ‘handwerkmaan’, terwijl bijvoorbeeld ‘lover’s tomb’ wel ‘minnaarsgraf’ wordt. De her en der foutief gespelde samenstellingen zijn niet alleen slordig, maar maakt de vertaling soms ook lastig te volgen. ‘haar hout-getongde deugden / [k]abbelen als ’n klinkboei boven elk psalmzang hoofd’ is bijvoorbeeld een vreemde passage, en niet zozeer door de neologismen, maar vanwege die laatste twee woorden. In de originele tekst blijkt ‘psalmzang hoofd’, ‘hymning heads’ te zijn. Het Thomasiaanse ‘psalmzanghoofd’ zou de correcte spelling zijn geweest. ‘Laat ik je iets dichten van het raven kwaad’ is ook weer zo’n vreemde, schijnbaar a-grammaticale zin. ‘raven kwaad’ blijkt ‘raven’s sins’ te zijn. Had er dan ‘ravenkwaad’ van gemaakt. In zulke gevallen moet je de originele tekst erbij pakken om te snappen wat er nu eigenlijk in de vertaling staat, en dat zou niet nodig moeten zijn. Zulke storende spelfouten staan helaas te vaak in de bundel.

Gedichten is een redelijke introductie tot het werk van Dylan Thomas’. De contextualisering van de gedichten en verdere toelichting komen er redelijk bekaaid af, en dat is bij een dichter met zo’n status toch een gemiste kans. Bovendien zouden wat meer aantekeningen achterin misschien wat meer begrip kunnen kweken voor deze vaak overvolle, maar onscherpe gedichten. Gedichten maakt namelijk niet duidelijk waarom Dylan Thomas de grote dichter zou zijn die hij schijnt te zijn en waarom heel poëzieminnend Nederland kennis met hem zou moeten maken.

Gedichten

Dylan Thomas
Gekozen en vertaald door Cornelis W. Schoneveld.
Blz.: 160
Prijs: € 19.95
Uitgeverij Prominent