Wat beweegt een uitgever ertoe om een boek dat drieënveertig jaar geleden voor het eerst is verschenen en waarvan zowel de auteur als de vertaler reeds lang zijn overleden, opnieuw te laten drukken? Hebben vogelliefhebbers hier op aangedrongen? Voer voor ornithologen misschien. Niet alleen de slechtvalk wordt gevolgd maar ook vele andere vogelsoorten worden in het boek beschreven. De habitat van de slechtvalk, het platteland van Engeland krijgt ruime aandacht. De geografische positie van dit gebied is moeilijk op te maken uit het verhaal en vogelliefhebbers die op de idee komen om ook eens een bezoek aan dit gebied te brengen wordt het niet gemakkelijk gemaakt. Al op één der eerste bladzijden krijgt de lezer een waarschuwing. ‘Uitvoerige beschrijvingen van een landschap zijn vervelend’.

Het is zeker aan de uitstekende vertaling van Hans Edinga te danken dat toch een zeer goed leesbaar resultaat is verkregen. Het boek laat zich overigens niet lezen als een roman of een reisbeschrijving. Het vertoont eerder overeenkomsten met een dichtbundel. De beschrijvingen van de observaties van de slechtvalk zijn vaak poëtisch en er kan ook geen sprake van zijn dat dit boek in één adem wordt uitgelezen. Men dient er, net als bij een dichtbundel, elke dag een stukje in te lezen. Een achtervolging van een grutto door een slechtvalk wordt als volgt omschreven: ’De slechtvalk stoot en strekt zijn klauwen. Grutto en slechtvalk schieten heen en weer, maken ontwijkende bewegingen, stikken land en water aan elkaar met flitsende schietspoel’. Pure poëzie en degene die opmerkt dat een schietspoel wordt gebruikt bij het weven en niet bij het stikken, is een kniesoor. Even verderop lezen we: ‘De door de wind aan flarden gescheurde banier van het herfstlicht overkoepelt de groene akker tussen de twee riviermonden’. Al deze lyrische omschrijvingen kunnen toch het uitermate wrede bedrijf van de slechtvalk niet verhullen want de prooi wordt achtervolgd en met uitgestrekte klauwen opgegooid en neergekwakt, als door de hoorns van een stier en komt neer met opengereten hart in een plas bloed. De foto op de omslag van het boek doet vermoeden dat de slechtvalk overeenkomsten vertoont met (sommige) mensen. Grote bek, agressieve blik en een laag voorhoofd. Opmerkelijk is verder dat de slechtvalk zich toch door kraaien op zijn kop laat zitten. Grutto’s, meeuwen, plevieren, houtduiven, allemaal worden ze meedogenloos achtervolgd, aan stukken gereten en verorberd maar de kraaien blijken in staat om de slechtvalk op de vlucht te jagen.

Ook in Nederland krijgt de slechtvalk ruime aandacht. Op hoge gebouwen en schoorstenen worden nestkasten geplaatst waarbij alle verrichtingen zoals het broeden en uitkomen van de eieren door middel van camera’s worden gevolgd. Het aantal broedparen neemt gestaag toe en men schijnt er in geslaagd te zijn om de slechtvalk te behoeden voor uitsterven.
Het boek van de natuurkenner James A. Baker geldt in Engeland en de Verenigde Staten als een klassiek meesterwerk.

De slechtvalk

Auteur: James A. Baker
Vertaald door: Hans Edinga
Verschenen bij: Uitgeverij Atlas
Prijs: € 18,90