Het is de week na de presidentsverkiezingen van 2016 en gastvrouw Eva Lindquist uit Schuilen in stijl van David Leavitt kan de naam Trump al niet meer horen. Om te vluchten voor haar republikeinse buurman en voor de aankomende fascistische staat die ze al voor zich ziet komt ze met het plan om naar Venetië te verhuizen. Terwijl Eva bezig is met de aankoop van een huis in Venetië ontvouwt zich tussen haar vrienden en man Bruce een verhaal dat licht werpt op de linkse elite. Waarin Leavitt soms vervaarlijk zwalkt tussen spot en melodrama.
Eva en Bruce zijn typische vertegenwoordigers van de linkse elite. Ze hebben veel geld, meerdere vakantiehuizen, progressieve meningen en drinken witte wijn. Eva laat een altijd roulerende poule van jonge homomannen koken voor haar diners. Zij speelt de rol van veeleisende gastvrouw en nodigt een wijde trits aan mensen uit met een vage connectie met de kunsten. Ze is snobistisch, oppervlakkig en houdt zich erg bezig met de tafelmanieren en juiste onderwerpen van haar gasten. Bruce is een goedzak die er nauwelijks meningen op na houdt over wat zijn vrouw doet, of zoals hij het zelf zegt: ‘Zij is van het willen hebben, ik ben van het betalen.’ Als vermogensbeheeradviseur is hij niet zo blij met de in zijn ogen riskante aankoop van zijn vrouw.
Eva’s vlucht lijkt voornamelijk ingegeven door een soort panische angst. Buurman Alec zegt daarover spottend tegen Bruce: ‘Als je het mij vraagt is dat de reden waarom het nooit wat wordt met jullie, progressieve types. Jullie zijn altijd bang.’ De vrienden van Eva doen angstvallig hun best niet op haar tenen te trappen, al delen ze haar angst niet. Ze voeren veel gesprekken waarin verschillende vraagstukken worden aangesneden, van Me-too problematiek tot de kloof tussen arm en rijk. Leavitt doet hierdoor een poging bij actuele thema’s aan te haken, maar het blijft allemaal een beetje te braaf.
Luxeproblemen
De schrijver bewandelt veel zijpaden in het boek. Er is een secretaresse met kanker, die Bruce financieel probeert bij te staan. Er is het verhaal van Jake, de architect die Eva voor het huis in Venetië wil, die eigenlijk niet terug wil naar Venetië vanwege zijn verleden. Min, de vriendin van Eva, heeft ondertussen haar eigen plan en probeert Eva’s verhaal aan een tijdschrift te verkopen. Deze karakters komen allemaal even kort aan het woord, maar niet lang genoeg om ze echt te leren kennen. We kijken vooral door de ogen van Bruce, die zich in het begin lijkt te verzetten tegen Eva’s beslissing. In een gesprek met Jake noemt Bruce dit ‘een kostbare opwelling uit ongenoegen.’
Net zoals de meeste discussies met Eva lopen de meeste zijverhalen met een sisser af. Alleen de zwarte Calvin die voor Eva kookt wordt heel even boos op haar, omdat zij zich luxeproblemen kan veroorloven. Voor de rest blijft het verhaal redelijk aan de oppervlakte, dingen worden onder het tapijt geveegd of uitgepraat en daarna is alles ogenschijnlijk goed. Tot een echte ruzie met de republikeinse buurman komt het ook niet, Bruce laat zelfs gezellig samen met hem de honden uit. De enige echt onaangepaste figuur is de ontslagen redacteur Aaron Weisenstein die ongegeneerd zijn meningen ventileert en het met Eva oneens durft te zijn. Hij loopt constant te schelden op andere schrijvers en vergalt de boel bij een boekpresentatie van Lydia Davis. In een gesprek daarover hekelt Aaron de progressieve mensen die schrijvers als Davis klakkeloos goed vinden omdat ze denken dat dat hoort.
Een groot deel van het boek bestaat uit dialogen, de humor is onderkoeld en subtiel. Dit maakt het niet een echte komedie, en het is net niet scherp genoeg voor een satire. Dat neemt niet weg dat er oprecht grappige scènes zijn en dat Leavitt soms scherp uit de hoek kan komen. Bijvoorbeeld als hij beschrijft hoe de kinderen van de op Trump stemmende buurman om die reden geen contact meer met hem willen. De elementen voor een goed verhaal zijn aanwezig, maar het lijkt alsof Leavitt in de uitwerking een paar steken laat vallen. Het blijft allemaal net iets te luchtig en er zijn geen echte consequenties voor de karakters. Alleen Bruce maakt een betekenisvolle ontwikkeling door.
Stad van illusies
De aankoop van het huis in Venetië kabbelt ondertussen op de achtergrond door als een soort running gag en wordt telkens gecompliceerder. Jake weigert in eerste instantie in te gaan op het aanbod van Eva om het huis in te richten, waar hij zo zijn redenen voor heeft. In een van de mooiste passages in het boek wijst Jake op het fundament van Venetië. Het is een stad van illusies zegt hij, men doet alsof ze altijd zal bestaan maar in de toekomst is het bijna zeker dat ze door de zee zal worden verzwolgen. Net als Eva’s hysterische vlucht rust het fundament van de stad op onzekerheid. Het verhaal van Jake, en zijn verleden in Venetië is een van de weinige keren dat Leavitt weet te ontroeren.
Leavitt zelf zegt het nog het beste: ‘”Dit gesprek brengt ons geen steek verder”, zegt Min. ”Integendeel, het brengt ons wel degelijk verder” zegt Bruce, ”alleen niet naar een plek waar we heen willen.”‘ Zo is dit verhaal ook niet wat het lijkt en komt het uiteindelijk uit op een hele andere plek dan verwacht. Tijdens een diner stelt iemand de aanwezigen de vraag wat thuis nu werkelijk voor hen betekent. Dit blijkt een nogal confronterende vraag en leidt tot een interessante discussie over privileges. Het soort privilege wat ertoe leidt dat Eva in Venetië lekker onbezorgd kan dineren. Calvin stelt daarover: ‘Alleen omdat jij je kunt veroorloven over dit soort dingen te filosoferen denk je dat iedereen dat kan. Terwijl de waarheid is dat de meeste mensen dat niet kunnen. Wij, de meeste mensen op deze planeet, voelen ons nooit veilig en we voelen ons nooit vrij. We voelen ons alleen maar bang.’
Terwijl Eva obsessief met de inrichting van haar nieuwe huis bezig is ontgaat het haar dat er belangrijkere zaken zijn dan het meubilair. Iedereen, zelfs Bruce, lijkt dan ook opgelucht als ze eindelijk vertrokken is naar Venetië. Met haar afwezigheid komt er lucht voor nieuwe ideeën en lijkt ook Bruce zijn kans te grijpen. Het verhaal laat je uiteindelijk met een onbevredigend gevoel achter, al is het einde best verrassend. De politiek lijkt een ondergeschikt gegeven te zijn, wat gek is voor een verhaal dat door moet gaan voor een politieke satire. Ook helpt het niet dat bijna alle personages in het boek onsympathiek zijn of onbegrijpelijke motieven hebben, zoals Eva. Leavitt probeert grappig te zijn en politiek commentaar te leveren maar hij slaat helaas de plank mis.
