Chris Aalberts – De partij dat ben ik

Egotripper met een ‘hondenfluitje’

Recensie door Adri Altink

Het overgrote deel van de Nederlandse bevolking zet Thierry Baudet graag weg als een narcistische aandachtsjunk zonder programma. Hij bewijst echter voortdurend dat hij daarmee niet kan worden afgeserveerd. In zekere zin geldt voor iedereen – zowel voor zijn vóór- als tegenstanders – wat Chris Aalberts in de slotalinea van zijn De partij dat ben ik. De politieke beweging van Thierry Baudet vaststelt over leden van Forum voor Democratie, die hun eigen ideeën pas kunnen volgen door hem te negeren: ‘Ze kunnen wel doen alsof Baudet niet bestaat, hij bestaat wel. Baudet is de partij’.  Je kunt hem links – of liever: (extreem)-rechts – laten liggen, maar hij is er. Hij wurmt zich in beeld, trekt zijn mond open, bespeelt de media. Maar vooral: hij trekt kiezers.

Eind vorig jaar verschenen twee boeken over dit fenomeen: Mijn meningen zijn feiten van Harm Ede Botje en Mischa Cohen en De partij dat ben ik van Chris Aalberts.
Dit tweede boek bestrijkt de periode van de opkomst van Baudet in 2014, toen nog als leider van de denktank Forum, tot het begin van de implosie van de partij eind 2020 (Aalberts vermeldt nog de onthulling in HP/De Tijd over racistische appberichten binnen de jongerenafdeling, maar zijn boek was al verschenen toen de tot JA21 leidende scheuring plaatsvond met de daarop volgende leegloop).

Aalberts is een insider. Hij schreef al eerder over de aantrekkingskracht van rechts, zoals in Achter de PVV en in De puinhopen van rechts. Hij maakt in 2014 onderdeel uit van de denktank van Forum, maar drijft er al vrij snel van af. Niettemin blijft hij partijbijeenkomsten, presentaties en ‘borrels’ bezoeken en volgt hij van zeer nabij activiteiten van Forum voor Democratie in het land. De eerste jaren is hij welkom, al krijgt hij wel kritiek op artikelen die hij schrijft voor onder andere de website ThePostOnline. Dat slaat de laatste jaren om tot hij in 2020 door Baudetadepten wordt bedolven onder hatemails en verwensingen op internetfora naar aanleiding van zijn boek.

Jaguar

Het relaas van Aalberts biedt vooral een beeld van miscommunicatie, egotripperij, machtswellust en kretologie zonder argumentatie. Machtswellust en miscommunicatie niet alleen van Baudet overigens. Ook de meer naar het midden neigende Henk Otten maakt er soms een potje van. In de eerste jaren wordt de dienst volledig uitgemaakt door Thierry Baudet, Henk Otten en Jeroen de Vries die in hun partij-Jaguar het land bereizen en alle besluiten nemen. Om vervolgens te merken dat Baudet daarna toch zijn eigen plan trekt. Het is het patroon dat Forum voor Democratie (lees Baudet) de komende jaren steeds zal volgen. Een sterk voorbeeld zijn de moeizame pogingen om deel te nemen aan de gemeenteraadsverkiezingen in 2018, die uiteindelijk alleen in Amsterdam van de grond komen, maar al meteen conflicten opleveren omdat Baudet zwaait met nationale ambities waar gemeentebesturen niets over te zeggen hebben.

Provincie

Nog schrijnender is wat er rond de verkiezingen voor de Provinciale Staten in 2019 gebeurt. Het zijn de verkiezingen die Forum met daverende cijfers wint; een overwinning die Baudet viert met zijn befaamde ‘Uil van Minerva’-speech. Al snel blijkt dat die verkiezingen Baudet alleen interesseerden omdat de gekozen Statenleden later de samenstelling van de Eerste Kamer bepalen. Baudet is vooral blij omdat zijn partij nu in de Senaat de grootste wordt. De provincies interesseren hem niet. De gekozen kandidaten hebben nauwelijks politieke ervaring en krijgen steeds vaker het gevoel dat ze alleen vanwege hun loyaliteit aan de grote leider op de lijst zijn gezet om zo zijn partij in de Eerste Kamer te katapulteren. Zijn thema’s zijn landelijk. De provincies kunnen daar niets mee. De Statenleden hebben bovendien geen enkele ervaring met de pers.
Aanvankelijk bereikt Baudet wat hij wil. Zijn partij wordt de grootste in de Eerste Kamer. Maar drie maanden later is hij al een kwart van die meerderheid kwijt door – andermaal – egotripperij, machtswellust en gebrek aan communicatie.

Verwarring

Aalberts gaat in zijn boek uitvoerig in op de ophef die ontstaat door uitlatingen van Baudet die grote verdeeldheid zaaien. Aanvallen op zijn opmerkingen over ‘homeopathische verdunning’, het Tribunaal van Neurenberg, het lagere IQ van niet-witten, de boreale zuiverheid, het behoud van de Nederlandse cultuur enzovoort dringen Baudet voortdurend in een rol waarin hij onderbouwing moet leveren. Dat kan hij vrijwel nooit. Hij verzint wetenschappelijke onderzoeken of beschuldigt zijn aanvallers van idiote verdraaiingen van zijn woorden. Hij trekt zijn beweringen nooit in, en bij evident ongelijk volgen geen excuses maar een switch naar een zogenaamd bredere achtergrond die de nepnieuwsmedia volgens hem willen ontkennen. Terwijl hij zijn critici in zo’n geval alleen maar bevestigt in hun opvatting dat hij redeloze onzin uitslaat, vervreemdt Baudet zijn fanatiekste aanhang niet. Die blijft hem trouw omdat hij de verwarring in stand weet te laten. Critici spreken in dat verband over ‘hondenfluitjes’, zoals in het geval van ‘boreaal Europa’. Baudet legt op vragen van de pers uit dat ‘boreaal’ niets anders betekent dan ‘noordelijk’, terwijl hij donders goed weet dat de term in extreemrechtse kringen een codewoord is voor arisch en blank – en het door die kringen ook zo begrepen zal worden.

Overcompensatie

Met zijn boek geeft Aalberts een consistente en heldere beschrijving van de geschiedenis van Forum voor Democratie die voor veel lezers wat meer achtergrond geeft bij wat zij al weten. Hij spaart daarbij ook de media niet. Die lijken zo geschrokken van wat ze allemaal niet hadden zien aankomen toen Pim Fortuyn tegen alle verwachtingen in enorm populair werd, dat ze nu uit een drang naar overcompensatie alle bewegingen van rechts nauwkeurig volgen. Zoals al opgemerkt: negeren kan nauwelijks. Baudet is er. En de angst van de media iets over het hoofd te zien, weet hij geraffineerd te bespelen.
Toch stelt De partij dat ben ik ook teleur. Het boek is nauwelijks meer dan een chronologische weergave van gebeurtenissen sinds 2014. Verhelderend, maar niet diepgaand analyserend. Wie zou willen weten hoe Baudet geworden is wie hij nu is en wat hem de macht geeft om de partij niet alleen te leiden maar hem ook te zijn, krijgt daarop geen afdoend antwoord. Zijn gedrag en globaal ook zijn inspiratiebronnen worden beschreven, maar niet wat hem vóór 2014 gevormd heeft. Het is jammer dat Aalberts niet, zoals Harm Ede Botje en Mischa Cohen in Mijn meningen zijn feiten wel doen, ingaat op de persoon van Baudet van vóór dat jaar.

 

 

Omslag De partij dat ben ik  - Chris Aalberts
De partij dat ben ik
Chris Aalberts
De politieke beweging van Thierry Baudet
Verschenen bij: Jurgen Maas (2020)
ISBN: 9789491921858
287 pagina's
Prijs: € 22,99

Om Literair Nederland draaiende te houden, zijn wij afhankelijk van vrijwillige bijdragen. U kunt ons steunen via de rode knop. Waarvoor onze hartelijke dank!

Meer van Adri Altink:

Recent

Suikerklontje in een glas heet water
8 december 2023

Suikerklontje in een glas heet water

Over 'Ik zeg geen vaarwel' van Han Kang
Filosoferen over Dood en Leven
2 december 2023

Filosoferen over Dood en Leven

Over 'Jij en de Dood' van Elisabeth Helland Larsen
Vermakelijk absurdisme in verhalenbundel vol liefde
1 december 2023

Vermakelijk absurdisme in verhalenbundel vol liefde

Over 'Een stroopgraf voor de bij' van Tom Hofland
Waanzinnige necrologie over Von Neumann
28 november 2023

Waanzinnige necrologie over Von Neumann

Over 'De MANIAC' van Benjamín Labatut
Zoektocht naar jezelf
25 november 2023

Zoektocht naar jezelf

Over 'Kilometers zonlicht' van Marike Goslinga

Verwant