Bernhard Schlink – Zomerleugens

Verhalen zonder verrassende ontknoping

Op het omslag wordt Bernhard Schlink aangekondigd als de schrijver van De voorlezer, dat in 1995 een wereldhit was. Er staat niet bij dat dit nieuwe boek verhalen bevat; langere verhalen weliswaar, maar die vallen toch tegen. De eerste drie verhalen bevatten hetzelfde ingrediënt, namelijk onbetrouwbaarheid in een man-vrouw relatie. Dat gegeven wordt nogal belegen en flets uitgewerkt, waardoor de hoofdpersonen inwisselbaar worden. Gelukkig zijn de andere verhalen intrigerender.

De zeven verhalen spelen zich vooral af in de Verenigde Staten en in Duitsland en de titel doet dienst als leeswijzer. De zomerleugens spelen zich vooral af binnen relaties, waar vrouwen een kind willen van mannen die minder viriel zijn.

Naseizoen begint met een scène op een vliegveld, waar een Europese fluitist de Amerikaanse Susan nakijkt na een vakantieliefde in het noordoosten van de Verenigde Staten. Vervolgens blikken we terug op hun ontmoeting tijdens een etentje en een bezoek aan het strand. ‘Ze zaten onder de paraplu en verzonken in hun herinneringen. Als twee kinderen die verdwaald zijn en naar huis willen, dacht hij.’

De steenrijke Susan heeft een huis op het eiland vlakbij de zee en nodigt de man daar uit. ‘Ze kwamen niet op het idee om wat er bij hun ontmoeting in het restaurant geknarst had en gehaperd had als waarschuwing op te vatten.’ Ze blijkt een kind te willen en vat het plan op om samen met de fluitist een appartement in New York te gaan bewonen. Als de man, die niet  echt van haar houdt, terug is in New York, betwijfelt hij of hij alles voor haar moet opgeven.

De nacht in Baden-Baden gaat over een toneelschrijver die op liefdesgebied van twee walletjes eet. Hij brengt een nacht door met vriendin Therèse en verzwijgt dat voor zijn vrouw Anne, die een kind van hem wil. Aan het eind stelt de man vast dat er niets op tegen is om de waarheid te spreken.

In Het huis in het bos wil een man zijn dochter en zijn vrouw Kate, een succesvolle schrijfster, helemaal voor zich alleen hebben. Hij blijft voortdurend, en tot vervelens toe, zoeken naar bestendigheid.

In De vreemde in de nacht vertelt Werner Menzel tijdens een turbulente vlucht naar Europa zijn levensverhaal aan Jacob Saltin, die naast hem in het vliegtuig zit: ooit werd zijn mooie blonde vrouw Ava ontvoerd in Irak door handlangers van een sjeik. Ava weet te ontsnappen en Werner en zij zien elkaar later terug in Genève maar met hun relatie komt het niet meer goed. Sterker nog, Menzel vermoordt haar maar wil daarvoor wel boeten Als hij na vijf jaar vrij komt, leent Jacob hem geld voor een vliegticket naar Amerika. Jacob vraagt zich af met wie hij nou te doen heeft gehad.

De laatste zomer gaat over de gepensioneerde hoogleraar Thomas Wellmer die een zwakke gezondheid heeft en eraan denkt om, na een mooie zomer met zijn hele familie, een eind aan zijn leven te maken. Zijn plan wordt ontdekt door zijn vrouw. Thomas legt zijn lot in haar handen.

Johann Sebastian Bach op Rügen gaat over een zoon die meer wil weten over zijn vader en hem daarom uitnodigt voor een weekendje klassieke muziek op bovengenoemd eiland. Uiteindelijk moet de zoon zich schikken in het lot. ‘Niets bestond er tussen hem en zijn vader, niets.’ Met dit verhaal wist de schrijver voor het eerst enige ontroering bij mij op te wekken.

De reis naar het zuiden begint verrassend.  ‘De dag dat ze ophield van haar kinderen te houden was niet anders dan andere dagen.’ Oma ergert zich eraan dat de kinderen haar ex-man, die hertrouwd is, nooit noemen. Kleindochter Emilia gaat met haar  mee op reis naar een stad waar oma ooit haar grote liefde beleefde. Emilia brengt de geliefden weer bijeen. Oma vindt dat ze zelf een verkeerde keuze heeft gemaakt en hoopt dat Emilia het later beter gaat doen.

Hoewel dit laatste verhaal aardig eindigt zijn de meeste verhalen te bedacht en te weinig expressief. Dat mag blijken uit het volgende fragment over de verhouding van Anne en haar man in het tweede verhaal, dat uitleggerig van aard is. Dit citaat geeft tegelijk een beeld van de repeterende stukjes die af en toe in de verhalen voorkomen.

‘Hoezeer ze ook naar elkaar verlangden, hoe mooi ze het ook samen hadden ? ze hadden niettemin hevige ruzies. Omdat hij zich had neergelegd bij dat meer gescheiden dan gemeenschappelijk leven en zij dat niet deed. Omdat hij niet zo mobiel en beschikbaar was als hij volgens haar had kunnen zijn. Omdat zij wat haar carrière betrof niet de compromissen sloot die ze volgens hem had kunnen sluiten. Omdat ze zijn spullen doorzocht. Omdat hij loog als kleine leugens grote conflicten leken te kunnen vermijden.’

De hoop dat Schlink op het eind van zijn verhalen zou overrompelen, kwam in Zomerleugens helaas niet uit.

 

recensie door: Rein Swart

 

 

Omslag Zomerleugens - Bernhard Schlink
Zomerleugens
Bernhard Schlink
Vertaling door: Nelleke van Maaren
Verhalen
Verschenen bij: Cossee, (2010)
ISBN: 9789059363007
268 pagina's
Prijs: € 19,90

Om Literair Nederland draaiende te houden, zijn wij afhankelijk van vrijwillige bijdragen. U kunt ons steunen via de rode knop. Waarvoor onze hartelijke dank!

Recent

6 juni 2023

Verloren in virtuele escapades

Over 'De lokroep van Elysium' van Ilmar Taska
5 juni 2023

Sms-taal relativeert zelfmedelijden

Over 'Uitzicht van dichtbij' van Megan van Kessel
3 juni 2023

Jonge activisten bieden hoop

Over 'De toekomst is van ons' van Samuel Hanegreefs
2 juni 2023

Voorspelbaar, maar toch boeiend

Over 'Hoeveel ik van je hou' van Esther Freud
1 juni 2023

Aleid Truijens schrijft monumentale biografie Hella Haasse

Over 'Leven in de verbeelding ' van Aleid Truijens

Verwant