Istanbul rond 1920. Buitenlandse troepen hebben de stad bezet na een wapenstilstand in oktober 1918. Deze wapenstilstand maakt op papier een einde aan de vijandelijkheden tussen de geallieerde mogendheden en het Osmaanse Rijk, maar in feite betekent het de Osmaanse capitulatie. Het Osmaanse Rijk (het latere Turkije) moet grote gebieden in Europa opgeven en toelaten dat de geallieerde troepen Istanbul bezetten en belangrijke posten controleren.
De soldaten hebben hun wapens moeten inleveren, maar in diezelfde tijd ontstaan op allerlei plaatsen in Anatolië bewegingen die zich sterk maken voor de verdediging van de Turkse nationale belangen. Wanneer een Grieks leger in mei 1919 de streek rond Izmir bezet, ontstaat er een crisis in het rijk. Vanaf dat moment steunen ook veel officieren in het Osmaanse leger actief het verzet.
Tegelijkertijd is de sultan nog steeds aan het bewind, bijgestaan door een regering van trouwe ministers.
In de stad heerst grote hongersnood. De rijke mensen proberen hun stand op te houden, maar ook hun maaltijden zijn karig. Lonen kunnen niet uitbetaald worden.
Deze achtergrondinformatie is onmisbaar voor een goed begrip van de roman.
In deze roman gaat het bijna uitsluitend over de familie van Ahmet Reşat. Hij is minister en trouw aan de sultan. Samen met zijn vrouw Behiҫe en hun twee dochters, woont hij in een groot, ommuurd huis. Daar wonen afgezien van de bedienden nog twee andere personen: Paleisdame, een tante op leeftijd die na de dood van Reşats ouders voor hem als een moeder heeft gezorgd, en daar haar ‘rechten’ in dit huis aan ontleent. De echtgenote van Reşat en Paleisdame komen dan ook regelmatig in conflict met elkaar. En de mooie Mehpare woont er, een verre nicht uit een verarmde tak van de familie. Buiten medeweten van Reşat wordt zijn zieke, dierbare neef Kemal, een revolutionair voor wie hij een groot zwak heeft en voor wie hij zich als een vader gedragen heeft, zijn huis binnengebracht. Kemal moet zich schuilhouden voor de geallieerde bezetters.
Reşat verzoent zich uiteindelijk met Kemals aanwezigheid, vooral omdat de bezetters, sinds de onrust in de stad toeneemt, druk op zoek zijn naar de revolutionairen. Dit levert voor Reşat en zijn familie een gevaarlijke situatie op. Bovendien blijft Reşat onvoorwaardelijk trouw aan de sultan ook al ziet hij wel in dat de revolutionaire nationalisten voor een goede zaak strijden: een zelfstandig Turkije zonder bezetters.
In ongeveer vierhonderd pagina’s wordt het familieleven beschreven in het huishouden van Reşat: Mephare en Kemal worden op elkaar verliefd en trouwen. Behiҫe raakt na lange tijd ook in verwachting. Ook een al wat oudere arts Mahir en de oudste dochter in het gezin worden verliefd op elkaar en trouwen.
Het verhaal wordt grotendeels verteld vanuit het perspectief van de vrouwen, dus krijgt de lezer over het leven buiten de muren van het huis slechts dat te lezen wat op een of andere wijze het huis binnengebracht wordt. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren doordat Behiҫe de huismeester naar buiten stuurt wanneer er rumoer op straat is. Of via de gesprekken in de mannenkamer van het huis. Paleisdame en Mephare zijn goed in het uithoren van de mannen. Wanneer de sultan op de vlucht slaat en de nationalisten (met hulp van de Franse en Italiaanse bezetters die al eerder de kant van de Turken kozen) een lijst opstellen van mensen die in hun ogen het land verraden hebben, vluchten ook de ministers. Het verhaal eindigt ermee dat Reşat in ballingschap leest dat zijn dochter bevallen is, en in een brief aan zijn vrouw de wens uitspreekt haar en andere familieleden ooit in goede gezondheid waar ter wereld dan ook, in zijn armen te mogen sluiten.
Het verhaal verloopt traag, mede omdat verreweg het grootste gedeelte zich binnenshuis afspeelt. Aangezien de kijker vooral gericht is op de vrouwen in dit huis, zou men mogen verwachten dat deze meer gaan ‘leven’ voor de lezer, dat er meer zichtbaar wordt van hun karakters. Maar deze vrouwen maken nauwelijks ontwikkeling door, zij blijven vrouwelijke wezens die door het grote huis lopen, weinig om handen lijken te hebben en smachtende blikken werpen op man of toekomstige man. De lezer zal geen sympathie voelen voor Behiҫe die regelmatig vernederd wordt door Paleisdame, en geen antipathie voor de gemene Paleisdame. Daarvoor zijn deze vrouwen te onecht. Ook door de stijl van dit boek zal de lezer niet geboeid raken: de schrijfster hanteert een eenvoudige schrijfstijl zonder enige ‘opsmuk’; zij vermijdt gruwelijke details, maar neemt regelmatig haar toevlucht tot nauwelijks opwindende zinsneden als ‘vegen bloed in het gezicht’, ‘gescheurde kleren’, ‘flauwvallen’ en ‘grote vermoeidheid’. Gevoelens daarentegen worden erg uitgesponnen in weinig originele bewoordingen en aan de verbeelding van de lezer wordt niets overgelaten. Mierzoete passages met te gedetailleerd beschreven gevoelens laten de lezer geen ruimte om zelf nog iets in te vullen! En zo komt het dat dit familiedrama nergens echt dramatisch wil worden, maar rustig voortkabbelt en dat alles verloopt zoals de lezer al snel na het begin verwacht dat het verloopt.
Vierhonderd pagina’s zonder dieper gaande beschrijving van de bezetting, of van het werk van de minister Reşat, die tot diep in de nacht werkt en daar altijd moe van terugkeert, zonder mooie beschrijvingen van de kleurrijke stad, zijn te veel.
Veel lokum (Turks fruit), weinig börek (hartige taart).
