‘Van lezen wordt je wereld groter’, las ik ooit in een artikel over lezen. Daar ben ik het nog steeds mee eens. Dan lees je een boek als Axolotl en je denkt: ‘Wat is dit? Wat gebeurt hier? Zou dat echt zo zijn?’ Als op de laatste vraag het antwoord ‘ja’ is, dan wordt je wereld groter.

We maken in dit boek kennis met Mifti, woonachtig in Berlijn, samen met haar zus Annika en haar broer Edmond. Ze wonen in een grote, verwaarloosde woning in het midden van de stad. Het is een grote puinhoop, er zijn meer lege doosjes van medicijnen te vinden, dan appels en peren, iedereen loopt er binnen, kan er slapen of beter gezegd neuken met wie hij of zij wil. Drugs, drank, sex, drank, sex, drugs, sex in alle variaties en combinaties. Ga je gang. Doe waar je zin in hebt. … ‘Twee seconden later vindt ze zichzelf dan onder hem terug, terwijl hij haar door haar netkousen heen als een holbewoner neukt. Zo ongeveer, zeg maar. Vind je dat soms leuk? ’… ‘Ben jij ook zwaar biseksueel?’ … ‘Ik stond welliswaar niet van blijdschap te springen toen ik erachter kwam, maar ja, ik ben ook zwaar biseksueel.’ Daarna minutenlang een vlezige stilte. Ik krijg het gewoon niet voor elkaar nu een trek te nemen van de joint die mij al geruime tijd wordt voorgehouden’…

School? Te erg voor woorden. Werken?  Leven, vrijheid, bandeloosheid. Mifti heeft op dertienjarige leeftijd haar moeder verloren. Een moeder, die gewelddadig was, psychopatisch, ofwel gestoord. Haar vader is een egocentrische kunstenaar, die met een jongere vrouw om de hoek woont. Mifti en haar broer en zus hebben wel een werkster, want op de een of andere manier is geld geen probleem. Ze gaan van de ene vriendin, naar de andere vriend. Simon heeft het kennelijk goed met Mifti voor, hij geeft haar een axolotl.  ‘Op een gegeven moment bel ik bij Simon in Neukölln aan, gewoon, omdat hij altijd stoned is, een Siamese kat van twee duizend euro heeft en ongeveer veertig aquaria met kleine amfibiachtige kutbeesten die hij verkoopt. Ik bekijk een Mexicaanse nachtsalamander die paars is, of in elk geval zeer zeer roze. Hij heeft grappige kleine tentakeltjes, blauwe knopoogjes en de vriendelijkste glimlach die ik ooit heb gezien. Waanzinnig. … Ik koop die achterlijke axolotl echt van hem en sjouw hem in een doorzichtige, met water gevulde plastic zak een hele tijd met mij mee’.  Dit is zo’n beetje de meest tedere scène in het hele boek. Even geen kutmuziek, kutgymnasiastje en hoofdstukken, waar het woord kut het meest gebruikte stopwoord is. De vriendelijkste glimlach. Die heeft ze nodig. En ‘gewoon iemand die me vraagt hoe het op school was’.

Mifti is verliefd geworden op een 46-jarige vrouw, Alice. Enerzijds zoekt zij bij deze vrouw, wat zij ooit bij haar moeder gemist heeft en iedereen, inclusief zijzelf beseft dit, behalve Alice. Anderzijds valt zij telkens weer op mannen, die ouder en veel dommer zijn dan zij zelf. En als sex dan niet meer voldoende ontspanning en vergetelheid bezorgt, dan is er altijd nog de heroïne. Nog later probeert zij Alice’s aandacht te trekken door in een groot warenhuis dure kashmir-truien te stelen en als zij betrapt wordt, geeft zij het adres van Alice op. Het helpt niet echt. Ze mag mee, mag er slapen en dat is het dan. Mifti krijgt in haar droom een brief van haar moeder.

Het is een boek over de generatie-nix, nul, niente. Een verloren generatie. Een vlucht voor verantwoordelijkheid en natuurlijk zijn de ouders en de samenleving schuldig. Wat je zo leest over Mifti’s ouders, maakt ook niet vrolijk. Zou het echt zo kunnen zijn?  En Mifti? Zou ze net als de axolotl nooit volwassen worden? Zou ze een roadkill worden of al zijn?

Het is een boek, dat veel reacties heeft opgeroepen. Jubelende recensies in Duitsland van gerenommeerde recensenten en boze brieven van lezers. Zeker toen bleek, dat er veel plagiaat in het boek voorkwam uit een blog van een Berlijnse man. De schrijfster verdedigde zich, dat het bij deze tijd hoort, alles is immers te vinden en de kunst is om wat je vindt te bewerken, te verbouwen en nieuwe inhoud te geven. In de nieuwste uitgaven worden de bronnen vermeld. ’t Is een boek, waar je of helemaal enthousiast van wordt of van over je nek gaat. Daar kun je alleen achter komen door het te lezen.

Axolotl Roadkill

Auteur: Helene Hegeman
Verschenen bij: Uitgeverij de Arbeiderspers
Vertaald door: Marcel Misset
€ 17,95