De in Cairo geboren schrijver Albert Cossery (1913-2008) schreef een klein oeuvre waarvan Grote dieven, kleine dieven zijn laatste roman is. Het verscheen in 1999 en is nu in het Nederlands vertaald.
Begin jaren dertig ging hij naar Parijs om te studeren maar daar kwam weinig van terecht: de verleidingen van de grote stad waren te groot en zijn vader haalde hem terug. Na de Tweede Wereldoorlog vertrok hij definitief naar Parijs, nam zijn intrek in een hotel waar hij tot zijn dood is blijven wonen.

Het verhaal is gauw verteld. De hoofdpersoon, Oesama schuimt als een moderne Robin Hood dure wijken van de duizend jaar oude stad al-Kahira af, op zoek naar rijke mensen die hij geld afhandig kan maken. Om geen argwaan te wekken kleedt hij zich als een dandy en kan zich zo in rijke kringen bewegen. Het geeft Cossery de gelegenheid zijn weerzin tegen wat hij legale dieven noemt te spuien: zakenlieden, speculanten, bankiers, projectontwikkelaars, politici etc.
Het mooie aan het verhaal is, dat het om meer gaat dan alleen het stelen van de rijken om te geven aan de armen. Oesama komt namelijk door het rollen van een portefeuille niet alleen in het bezit van geld maar ook van een belastende brief van een projectontwikkelaar aan een politicus. Hoe hij die projectontwikkelaar, samen met zijn leermeester in zijn greep krijgt is hilarisch, met een prachtig eind.

Cossery was een zeer nauwgezet schrijver, ieder woord werd zorgvuldig gekozen en gewogen, moest op zijn plaats staan; iedere zin moest kloppen. Zijn bijnaam is niet voor niets ‘de Voltaire van de Nijl’. Ook deze roman voldoet aan die grote zorgvuldigheid. Zo omschrijft hij Oesama: ‘Hij was een jongeman van een jaar of drieëntwintig die, al was hij geen fatale schoonheid, niettemin een innemend gezicht had met zwarte ogen waarin eeuwige pretlichtjes glommen, alsof alles wat hij om zich heen zag en hoorde steevast enorm komisch was. Losjes en met zwier droeg hij een beige linnen pak en een ecru zijden hemd, opgeluisterd door een felrode das, en bruine suède schoenen. Deze niet aan de hitte aangepaste kledij kwam niet voort uit persoonlijke rijkdom of ijdelheid, maar uitsluitend uit de noodzaak om de risico’s die aan zijn vak kleefden te verminderen. Oesama was een dief, geen legale dief (…); hij was een bescheiden dief met wisselende inkomsten wiens activiteiten (…) in alle tijden en overal ter wereld beschouwd werden als een aanslag op de morele wet van de rijken.’
Een roman die met veel precisie en humor geschreven is, zeer onderhoudend en vol spotlust. Voor liefhebbers van taal een must om te lezen.