Op zelfdoding rust nog altijd een groot taboe. Mensen mijden de nabestaanden en brengen het onderwerp niet graag ter sprake, bang om te kwetsen of wonden open te rijten. Adriënne Schouw maakte het zelf mee en besloot acht jaar na de feiten een en ander vorm te geven in haar ontroerende, maar eerlijke verhaal. In sluitertijd is haar autobiografische debuut waarin ze bewijst talent te hebben om het onbespreekbare toch te verwoorden. Op een subtiele, liefdevolle manier legt ze haar ziel bloot en gaat ze vooral op zoek naar antwoorden.
‘Misschien valt er in een reconstructie een ander licht op te werpen en kan ik zijn onvermogen om verder te leven zo beter aanvaarden.’ Op de warmste nacht van het jaar verhangt Marius Woestenburg zich aan de tak van de boom die hij de dag ervoor nog had gesnoeid. Zijn vrouw Caro blijft achter met drie dochters, totaal verbouwereerd en schijnbaar hulpeloos. Na het verder leven op de automatische piloot komt Caro na anderhalf jaar de man met de hamer tegen en moet ze op zoek naar de zin van het leven, of liever naar een manier om om te gaan met het verleden en de zelfmoord van haar man. Wat volgt is een reconstructie van ingrijpende gebeurtenissen uit het leven van Marius die geleid hebben tot zijn wanhoopsdaad.
Innerlijke verscheurdheid
In sluitertijd is geen sentimenteel relaas van hoe een vrouw worstelt met de plotse zelfmoord van haar man. Het is een minutieuze ontrafeling van de achtergrond die aan de grondslag ligt van zijn beslissing. Langzaam dringt het tot haar door met welke innerlijke verscheurdheid Marius te kampen had, gevoed door negatieve gebeurtenissen in zijn verleden. Het boek neemt zelfmoord als uitgangspunt, maar dat is niet de kern van het hele verhaal. In wezen gaat het over liefdesrelaties en de gevolgen daarvan. Verbroken familierelaties spelen een grote rol in het leven van Marius en hij lijdt zwaar onder de negatieve druk daarvan. Al vroeg krijgt hij te kampen met gevoelens van angst en onzekerheid, met zware depressieve gevoelens. Medicatie brengt enige verlichting, maar hij wil geen slaaf worden van de pillen die zijn echte gevoelens onderdrukken.
Adriënne Schouw slaagt erin om die emoties van intens leed en onvermogen haarfijn weer te geven. Ze heeft aandacht voor de bijzondere karaktertekening van een zeer innemende, maar tegelijk innerlijk verscheurde man. Die tweestrijd, die zijn leven bepaalde, leidde tot zijn onvermijdelijke beslissing. De druk van de maatschappij, de sluimerende woede, de onmacht om alles aan te pakken, leidde tot grote eenzaamheid waaruit niemand hem kon helpen.
Gebeurtenissen uit het verleden
De motieven die daartoe geleid hebben, beschrijft Schouw aan de hand van enkele gebeurtenissen uit het verleden. In hoofdzaak is het echter eerder een terugblik op het leven, dan een terugblik op de dood. Precies daaruit kan ze de moed vinden om verder te gaan. Daarvan probeert ze lotgenoten met dit boek ook te overtuigen.
Dat deze autobiografische roman gegroeid is uit een vorm van therapeutische rouwverwerking doet geen afbreuk aan de kwaliteit ervan. Adriënne Schouw heeft literair talent en tovert rake en juiste beschrijvingen uit haar pen. In vier hoofdstukken van Lente tot Winter, of 244 dagen, brengt ze haar leven weer op orde. De ontleding van de gemiste signalen, het antwoord op de schuldvraag en vooral het begrijpen van de ultieme beslissing worden goed onderbouwd en gedetailleerd beschreven. Dit boek kan enerzijds troost beiden aan lotgenoten, maar maakt het thema ook meer bespreekbaar bij een breder publiek. De auteur verstaat de kunst om er geen sentimentele of overdreven emotionele terugblik van te maken, maar een manier om de donkere zijde van iemands leven te begrijpen en ermee te leren leven. Haar manier van rouwverwerking toont hoe je in het reine kan komen met de soms vreemde en aanvankelijk onbegrijpelijke beslissingen van iemand die je dacht door en door te kennen.