Sinds zijn vrouw Pat Kavanagh in 2008 overleed, zijn verlies, rouw, het verstrijken van de tijd en herinneren grote thema’s in het werk van Julian Barnes, waarin liefde en relaties al een voorname rol speelden. In zijn nieuwe roman Het enige verhaal kijkt Paul terug op zijn relatie met Susan. Hij was negentien, zij achtenveertig, getrouwd en moeder van twee volwassen kinderen toen zij elkaar op de tennisbaan ontmoetten. De roman begint met de vraag wat de voorkeur verdient: ‘Zou u liever meer liefhebben en meer lijden, of minder liefhebben en minder lijden?’ Een hypothetische vraag, want de mogelijkheden van de mens om zijn leven richting te geven zijn relatief. Er is alleen dat ene verhaal. Of toch niet? Barnes laat zijn personage in de eerste, tweede en derde persoon enkelvoud zijn verhaal doen.
Oogst week 5
Minimalisme dat van binnenuit wordt aangevallen. Zo karakteriseert de Deense Dorthe Nors haar manier van schrijven. Wie haar kent van Minna zoekt oefenruimte / Karateslag weet ongeveer wat dat betekent: proza dat kort, maar niet te kort, door de bocht gaat en zinnen zonder opsmuk tot een verhaal geregen. Hoofdpersoon in Spiegel spiegel schouder is Sonja, de veertig gepasseerd, verhuisd naar de grote stad en nog maar net gedumpt door haar geliefde. Haar kringetje is klein. Ze neemt rijles, maar dat blijkt geen uitweg; rijles is net zo confronterend als het leven zelf.
Hoe verfrissend de kennismaking met Dorthe Nors en haar verhouding tot taal ook mag zijn, vrijblijvend is haar werk niet. Ze doorziet kwetsbare karakters. Dus zal het lachen de lezer in Spiegel spiegel schouder ook wel weer vergaan.
Van de duizend jaar die het nieuwe millennium duurt, zijn er pas zeventien voorbij. Toch verschijnt na Dichters van het nieuwe millennium (2016) nu ook Bundels van het nieuwe millennium. Jeroen Dera en Carl De Strycker selecteerden 26 bundels die in hun ogen getuigen van vernieuwing van de poëzie dan wel een scharnierpunt vormen in het oeuvre van een dichter. De oudste bundel verscheen in 2000, de meest recente in 2015. Bundels van het nieuwe millennium bevat compacte essays geschreven door Nederlandse en Vlaamse academische poëziespecialisten, die onder andere aandacht besteden aan totaal witte kamer (Gerrit Kouwenaar); Divan van Ghalib (Nachoem M. Wijnberg); Eiland berg gletsjer (Anne Vegter); Vlinderslag (Piet Gerbrandy)’; Wij totale vlam (Peter Verhelst) en Kalfsvlies (Marieke Rijneveld).
Andreas Oosthoek – ooit, maar sinds 2006 niet meer, hoofdredacteur van de PZC – schreef zijn hele leven gedichten, en toch is Witheet nadert de ijsberg zijn debuut. De ondertitel ‘verzamelde gedichten’ is volgens de dichter dan ook helemaal niet op zijn plaats (slechts 27 van de 199 gedichten werden al eerder gepubliceerd). Het betreft hier slechts een kleine selectie uit de tweeduizend gedichten die Oosthoek naar eigen zeggen sinds 1959 schreef. Gevraagd naar het onderwerp van zijn poëzie, antwoordde de dichter die zichzelf als ‘eenzame ontdekkingsreiziger’ ziet: ‘Wind en water moet je hebben. Veel gaat over relaties, die niet helemaal verwerkt zijn.’
In 2016 won Maite Karssenberg de VPRO Bagagedrager, een aanmoedigingsprijs voor jonge reisschrijvers. Zij wilde met haar vader naar Isfahan om daar te zoeken naar iemand die het door haar vader Goossen gemaakte ontwerp voor een islamitisch mozaïek in steen kon uitvoeren. Snijpunt Isfahan is het verslag van die reis, waarin veel meer op het spel staat dan alleen dat mozaïek. Maite Karssenberg is zich bewust van de veranderingen die er in de loop der jaren optreden in hun vader(ß)-dochter(α)relatie. Ook staat zij stil bij culturele verschillen tussen de islamitische cultuur waaruit de mozaïeken stammen en de westerse die zich, in de persoon van haar vader, de patronen heeft toegeëigend.
