Oogst week 38 (2018)

Op de Nederlandse Wikipedia pagina over Klaus Mann, wordt zijn roman De vulkaan niet genoemd. Maar volgens de uitgeverij beschouwde hij De vulkaan zelf als zijn beste boek, en de uitgeverij noemt het ‘een van de belangrijkste exilromans ooit geschreven’. Ria van Hengel heeft het nu voor het eerst in het Nederlands vertaald.

‘Een groep uit Duitsland gevluchte kunstenaars, geleerden en bohemiens spreekt begin jaren dertig regelmatig af in een Parijs café. Onder hen de actrice Marion en de aan heroïne verslaafde dichter Martin (in wie iets van Klaus Mann zelf te herkennen is), die er zijn geliefde, de Braziliaan Kikjou, leert kennen. In Amsterdam probeert een ontslagen Joodse hoogleraar uit Bonn een nieuw bestaan op te bouwen, terwijl twee jonge Duitse proletariërs zonder papieren door heel Europa worden gejaagd – Klaus Mann biedt ons een breed palet van verschillend gemotiveerde emigranten.

We volgen hen in hun strijd om het bestaan, in hun twijfels en heimwee, hun vriendschap, eerzucht en liefde, eenzaamheid en angst voor de dood, of juist het verlangen daarnaar. Want de dreiging neemt almaar toe: in 1939 staat Europa als een vulkaan op uitbarsten.’

Nobelprijswinnares Toni Morrison, een van Amerika’s belangrijkste hedendaagse auteurs schrijft in De herkomst van Anderen over de thema’s die haar werk kenmerken: ras, grenzen, migratie, angst, het verlangen om ergens thuis te zijn. ‘Wat is ras en waarom is het zo belangrijk? Waarom heeft de mens behoefte aan de Ander? En waarom beangstigt de aanwezigheid van de Ander ons?
In De herkomst van Anderen gaat Toni Morrison op zoek naar antwoorden. Ze grijpt terug naar haar eigen jeugd, maar onderzoekt ook de geschiedenis, de politiek en de literatuur. Ze schrijft over de negentiende-eeuwse literatuur waarin slavernij werd geromantiseerd en vergelijkt deze boeken met de dagboekaantekeningen van slavenhouders. Morrison onderzoekt wat het betekent om zwart te zijn en verkent verschillende opvattingen over raciale zuiverheid, globalisering en massamigratie in deze eeuw. De herkomst van Anderen is Morrisons persoonlijkste non-fictiewerk tot nu toe.’

Tot slot aandacht voor een debuut van de Franse Violaine Huisman (1979). Autobiografie van mijn moeder gaat over drie vrouwen, de zusjes Elsa en Violaine en hun ongewone moeder. Hun moeder is danseres, mooi, bipolair, gek en onvoorspelbaar, deelt met vele mannen het bed, en is dol op haar dochters en dat is wederzijds.

Violaine Huisman woont en werkt in New York, waar ze literaire evenementen organiseert en Engelstalige literatuur naar het Frans vertaalt.