Oogst week 28 – 2023

Sommige kinderen kunnen eindeloos spelen met een imaginair vriendje of vriendinnetje. Dat neemt soms extreme vormen aan. Dat andere kind ‘bestaat echt’ en vormt in het ene geval een fijn speelkameraadje, maar biedt soms ook steun.

Zou iets dergelijks in Mauk aan de hand kunnen zijn? In deze nieuwe roman van de Vlaamse schrijver Jan van Toortelboom denkt de inmiddels oud geworden en zieke hoofdpersoon terug aan zijn kindertijd. Daarin werd hij – in gedachten – tegen zijn vader beschermd door een grote stoere broer. Het was de enige manier voor de jongen om zich staande te kunnen houden.

Op zijn eigen website schrijft de Vlaamse schrijver Jan van Toortelboom het ontstaan van zijn schrijverschap toe aan de vroege dood van zijn moeder: ‘als een mens zo jong kan sterven, dan wil ik mijn tijd zinvol doorbrengen en tegelijkertijd betekenisvol zijn voor anderen.’

Mauk is zijn zesde roman. Over zijn romans, bijvoorbeeld De verzonken jongen, Meester Mitraillette en De man die haast had schrijft hij dat ze hem en anderen hielpen, ‘zoals alleen waarachtige verhalen dat kunnen’.

In Satori in Parijs brengt Jack Kerouac tien dagen door in Parijs, op zoek naar zijn Franse voorouders. Het maakt een verpletterende indruk op hem.
‘Satori’ uit de titel van dit boek is geen eigennaam zoals je misschien in eerste instantie verwacht, maar een Japans begrip.

Kerouac kan dat het beste zelf uitleggen:

 ‘[…] in feite was het een satori: het Japanse woord voor “plotselinge verlichting”, “plotseling ontwaken” of simpelweg “klap voor je kop”. – Hoe je het ook wilt noemen, er is echt iets gebeurd en in mijn eerste mijmeringen na de reis nu ik weer thuis ben en orde probeer te scheppen in de chaotische overvloed van gebeurtenissen van die tien dagen, komt het me voor dat de taxichauffeur Raymond Baillet me de satori heeft bezorgd, andere keren denk ik dat het mijn paranoïde angst is geweest in de mistige straten van Brest in Bretagne om drie uur ’s nachts, andere keren denk ik dat het Monsieur Casteljaloux was met zijn oogverblindend mooie secretaresse (een Bretonse met blauwzwart haar, groene ogen, voortanden precies ver genoeg uit elkaar tussen lippen om op te eten, witte trui van gebreide wol, gouden armbanden en parfum) of de ober die tegen me zei: “Paris est pourri”(Parijs is verrot) of de opvoering van Mozarts Requiem in de oude kerk van St. Germain de Prés met extatische violisten die vol vreugde met hun ellebogen zwaaiden omdat er zoveel gedistingeerde mensen hutje mutje in de banken en op de aangesleepte stoelen hadden plaatsgenomen (en buiten is er mist) of, in hemelsnaam, wat? De rechte bomenlanen van de Tuilerieën? Of het razende geslinger van de brug over de van feestgedruis gonzende Seine die ik overging terwijl ik m’n hoed vasthield in het besef dat het niet de brug was (die provisorische bij de Quai des Tuileries) maar ikzelf die slingerde van te veel cognac en zenuwen en slapeloosheid en de vliegreis van twaalf uur vanaf Florida met in de tussentijd vliegveldzorgen, of bars, of angsten?’

Op de flaptekst wordt  Satori in Parijs ‘een bevlogen verhaal over filosofie en identiteit’ genoemd en ‘een verkenning van zijn eigen begrip van het boeddhisme’.