Oogst week 26 – 2022

In het VPRO-programma ‘Nooit meer slapen’ had Pieter van der Wielen op 8 juni jl. een gesprek met Casper Luckerhof, indoloog en historicus, journalist en boekverkoper.

‘Nooit meer slapen’ wordt midden in de nacht uitgezonden, grote kans dus dat u het gemist heeft, maar je kan het terugluisteren. Het duurt even, maar gaandeweg word je steeds nieuwsgieriger naar Rusteloos, en de totstandkoming daarvan. 

Luckerhof had een bijzondere jeugd. Hij groeide op in een huis dat vol stond met Boeddhabeeldjes, een huis dat ook dienstdeed als een soort van tempel voor Tibetaanse monniken. Pas op de universiteit werd Luckerhof geconfronteerd met de wereldse kant van het boeddhisme en onstond het rebelse idee om ‘voor eens en voor altijd af te rekenen met Boeddha’. Hij zou een biografie gaan schrijven en reisde af naar het geboortedorp van Boeddha in Nepal.

Die biografie is er nooit gekomen, maar hij heeft wel een bijzonder jaar gehad. Hij kreeg een baan in de grootste Boeddhistische bibliotheek van de wereld. Daar gebeurde eigenlijk niets. Zijn werk bestond er uit het afstoffen en rechtzetten van de boeken en het afwimpelen van bezoekers.
Er werkten nog twee anderen mannen, een Duitser en een Italiaan en er ontstond een raar soort biotoop. De onderlinge verhoudingen komen uiteindelijk onder spanning te staan, en Luckerhof wordt ontslagen.

In plaats van de biografie over Boeddha heeft Luckerhof Rusteloos geschreven, een boek dat hij graag een memoir noemt: hij heeft het verhaal over zijn tijd in Nepal verteld zoals hij denkt dat het gegaan is.

­Onder de titel Books that made History (Boeken die geschiedenis schreven) is op 20 juni jl. in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden een tentoonstelling geopend over 25 buitengewone boeken en hun auteurs. Boeken die niet alleen een sterke band hebben met de universiteit, vanaf de oprichting in 1575 tot op heden, maar die ook grote invloed hebben gehad op de stad Leiden en daarbuiten. Boeken van auteurs als Galileo Galilei, Albert Einstein, Anna Maria van Schurman en Anton de Kom, die tot op de dag van vandaag invloed hebben op hoe wij denken

Gelijktijdig met de tentoonstelling verschijnt bij uitgeverij Athenaeum een Nederlandstalige publicatie met essays over de 25 werken, die nog meer context en achtergronden bieden. Het boek staat onder redactie van Kasper van Ommen en Garrelt Verhoeven.
Hedendaagse experts en (on)bekende ‘ambassadeurs’ blazen de boeken nieuw leven in met hun kennis, anekdotes en persoonlijke bespiegelingen. Boeken die geschiedenis schreven bekijkt de werken vanuit de tijd waarin ze zijn geschreven. Aan bod komt, onder meer, de opkomst van universiteiten en bibliotheken, de rol van drukkerijen, en de plaats van vrouwen en mensen van kleur.

De selectiecommissie is zich ervan bewust dat een keuze altijd subjectief is. Bezoekers van de tentoonstelling kunnen stemmen op hun favoriete boek, maar ook een suggestie doen voor andere titels, die in deze lijst zouden thuishoren.
De tentoonstelling is t/m 4 september 2022 te bezoeken.