Oogst week 20

Door Ingrid van der Graaf

Uitgeverij Schokland heeft een goed oog voor klassiekers die het verdienen opnieuw onder de aandacht te worden gebracht. Het werk van de Britse essayist en schrijver John Berger (1926) werd nooit wijd verbreid bekend, wellicht dat de heruitgave van zijn trilogie daar verandering in brengt. Zijn werk is namelijk een literair staaltje van de sociologische verbeelding waarin hij maatschappelijke ontwikkelingen verbind aan persoonlijk verhalen. De trilogie De vrucht van hun arbeid, gaat over de verdwijning van het boerenleven op het Franse platteland. Hij leefde zelf aan de voet van de Franse Alpen ten tijde dat hij de trilogie schreef. Het is dan ook een verslag van de menselijke strijd tegen de verdwijning van geldende waarden, waar hij middenin leefde. Het eerste boek Varken aarde is onlangs verschenen. Het tweede boek,Ver weg in Europa verscheen deze maand. Berger is een meesterverteller die de lezer met zijn verhalen naar het wezen van de dingen weet te brengen. Lezen!, zou ik zeggen.

 

Omslag Ver weg in Europa - John Berger
Ver weg in Europa
John Berger
Vertaling door: Sjaak Commandeur
Kritische klassieken 12
Verschenen bij: Schokland
ISBN: 9789082454611
172 pagina's
Prijs: € 21,00

Wordt in de trilogie van John Berger de teloorgang van het plattelandsleven verbeeld, in  De lanterfanter (1959) pleegt de hoofdpersoon verzet tegen de moderne maatschappij. Yusuf Atılgan (1921-1989) liet drie romans en een wat korte verhalen na, maar geldt als een van de pioniers van de moderne Turkse literatuur. Hij groeide op, op het platteland en studeerde later Turkse letterkunde in Istanbul. Zijn debuut, De lanterfanter, is een moderne klassieker, over het leven van C., die zich verzet tegen de dagelijkse verplichtingen in het Europa van de jaren vijftig. Hij leeft van een erfenis, verlummelt zijn dagen in de kroeg en hangt rond in trams en de straten van Istanbul. Dit alles met het doel de ware liefde te vinden, het enige dat volgens hem zin aan zijn leven kan geven. Kortstondige romantiek of de kunst geven hem geen voldoening. Hij zoekt die ene onvindbare vrouw. Mensen verafschuwt hij grotendeels. C. vult zijn dagen als nietsnut, ‘het allermoeilijkste dat er is’. Het boek is vandaag verschenen.

Omslag De lanterfanter - Yusuf Atilgan
De lanterfanter
Yusuf Atilgan
Vertaling door: Hanneke van der Heijden
Verschenen bij: Jurgen Maas
ISBN: 9789491921162
250 pagina's
Prijs: € 19,95

Een bejaard echtpaar woont op een bovenwoning in de Amsterdamse Pijp. De vrouw is ziek en de man voert eendagskuikens aan talloze zwerfkatten in de achtertuin en op de daken. Aangeboden hulp voor zijn zieke vrouw weigert hij pertinent in een poging de harmonie en autonomie over zijn leven te kunnen bewaren. De man praat met zijn vrouw, maar als zij niet meer terugpraat gaat hij tobben over het verleden en wordt hij meer en meer gekweld door schuldgevoelens. Het leidt, terwijl de stad door krakersrellen in een toestand van oorlog verkeert, tot een onvermijdelijke apotheose.

“Ik bedacht dat het theewater al lang aan de kook moest zijn en haastte me naar beneden. Hanni was opgestaan. Ze stond iets voorovergebogen bij het aanrecht en liet de kraan lopen. ‘Fijn, Hanni, het gaat weer een stuk beter, hè?’ zei ik, en ik haalde de ketel van het vuur. Er zat nog maar weinig water in. Ze keek me met matte ogen aan en hield haar buik vast. Er lag een grimas op haar gezicht. Ze kan er zo schil­derachtig uitzien. Ook op dat moment. Haar lange grijze ha­ren lagen uitgespreid over haar schouders – in het tegenlicht van het raam zag je de kale plekken niet. Ze droeg een oude katoenen nachtjapon. De scheuren deerden haar niet. ‘Je bent slank als een den,’ zei ik. ‘Net als vroeger.’ Ze bracht de middag door in bed. Tegen de avond kwam ze eruit en aten we brood. Zij een half sneetje, maar dat leek me ook voldoende op zo’n dag waarop je niet veel doet.”

Omslag Aantekeningen van een hulpweigeraar - Rogier Vogelenzang
Aantekeningen van een hulpweigeraar
Rogier Vogelenzang
Verschenen bij: Atlas/Contact
ISBN: 9789025446833
304 pagina's
Prijs: € 21,99

Arnold Karskens is nog een van de weinige Nederlandse oorlogsjournalisten en onderzoeksjournalist. Hij schreef verschillende boeken over verslaggeving vanaf het front waarvan de laatste in 2014: Reisgids voor de frontlijn. Hét overlevingshandboek voor de avontuurlijke reiziger, hulpverlener, oorlogsjournalist, zakenman & pensionado met lef. In datzelfde jaar verscheen van hem ook De zaak-Zorreguieta, over de medeplichtigheid van de vader van koningin Máxima aan misdrijven tegen de menselijkheid.

In Journalist te koop komen ‘linkse’ en ‘rechtse’ journalisten aan het woord die volgens Karskens een gezamenlijke zorg delen, namelijk dat de onafhankelijke journalistiek in deze tijd zwaar onder druk staat. ‘Oorzaken zijn onder meer de oprukkende commercie, bezuinigingen op de redactiebudgetten, bemoeizuchtige voorlichters, valse inlichtingendiensten, indoctrinerende denktanks, redactionele lafheid en serieuze terreurdreigingen.’ Grote vraag is dan ook: welke journalist is nog te vertrouwen en ‘ hoe goed of slecht is de nieuwsvoorziening in de vaderlandse kranten en op televisie eigenlijk?’

 

Ook recente ontwikkelingen als de aanslagen in Brussel en de Panama Papers, komen in het boek aan de orde waarmee het een mooi tijdsbeeld geeft van het functioneren van de hedendaagse journalistiek.

Met medewerking van Gertjan van Beijnum, Hassnae Bouazza, Jan Dijkgraaf, Derk Jan Eppink, H.J.A. Hofland, Theodor Holman, Stan van Houcke, Joris Luyendijk, Rudie van Meurs, Alexander Münninghoff, Annabel Nanninga, Joost Niemöller, Max Pam, Jan Roos, Xandra Schutte, Eric Smit, Martin Sommer, Udo Ulfkotte, Ebru Umar, Martin Visser en Brenno de Winter.

Omslag Journalist te koop, Hoe corrupt zijn onze media? - Arnold Karskens
Journalist te koop, Hoe corrupt zijn onze media?
Arnold Karskens
Verschenen bij: Querido
ISBN: 9789021402253
264 pagina's
Prijs: € 18,99

Recent

31 maart 2023

Toont Tellegen zijn kunsten opnieuw?

Over 'Langs een helling' van Toon Tellegen
29 maart 2023

Op zoek naar een authentiek leven

Over 'Wat zou Simone de Beauvoir doen? Gids voor een authentiek leven' van Skye C. Cleary
28 maart 2023

Tussen onschuld, misbruik en opportunisme

Over 'De man van het licht ' van Katrien Scheir 
27 maart 2023

Traumaverwerking in naoorlogs Duitsland

Over 'Eindelijk heb je ons gevonden' van Edgar Selge