Oogst week 19 – 2023

door Daan Lameijer

Tussen 2001 en 2023 schreef Jannah Loontjes vijf dichtbundels en zes romans. Hoewel zij geboren werd in Kopenhagen en opgroeide in Zweden, zijn haar boeken Nederlandstalig. Naast literair talent bezit Loontjens wetenschappelijke kwaliteiten. In 2012 verschijnt haar proefschrift over modernisme en tussen de bedrijven door schrijft zij voor De Groene Amsterdammer, de Volkskrant, de NRC en Trouw.

In een interview merkte zij recent op: ‘Vertrouwen in de mens, ik zou willen dat dat nog bestond.’ Een duistere opmerking. Is dit pessimisme ook te vinden in haar nieuwste boek, En toen ging hij? Loontjens, geboren in het land van hygge, mikt met dit werk niet bepaald op knusheid. Eerder gaat de roman over verdwijnende vanzelfsprekendheden, geknakte hoop en – het blijft een Scandinavische pageturner – een politieke moord.

Naar aanleiding van de aanslag op sociaaldemocraat Olof Palme wordt de moeder van hoofdpersoon Ebba gearresteerd. Het boek geeft een mooi beeld van de Zweedse couleur locale uit de jaren ’70 en ’80, zonder te behagen. In het licht van de voorgaande kritieken op Loontjens’ oeuvre zou dit verhaal een nieuw exportproduct kunnen worden voor Noord-Europa. Eerst had het de Edda. Toen was daar ABBA. En nu het verhaal van Ebba.

Omslag En toen ging hij - Jannah Loontjens
En toen ging hij
Jannah Loontjens
Verschenen bij: De Geus
ISBN: 9789044547597
496 pagina's
Prijs: € 24,99

De laatste jaren trekken nogal wat dubieuze beroemdheden de aandacht van jongemannen. Via non-fictieboeken, TikTok en Instagram bieden ”echte” mannen sturing in deze verwarrende tijden, waarin klassieke rolpatronen opgeheven dreigen te worden. Goede voorbeelden hiervan zijn atleet Andrew Tate (A Top G Story) en psycholoog Jordan B. Peterson (12 Rules for Life). Zij wijten de toegenomen onzekerheid onder jongemannen vooral aan de te ver doorgeschoten feminisering van de maatschappij.

Wie een volwassener kijk op de wereld en tóch een beetje sturing verlangt, wende zich beter tot Arthur Eaton. Waar ik ophoud – psychoanalytische essays zou hierbij weleens heel nuttig kunnen zijn. Eaton heeft een psychologenpraktijk in Amsterdam en verkent het gebied van de psychoanalyse. Hierop promoveerde hij reeds in 2017 én De kleine Freud is ook van zijn hand. Welke onderbewuste processen beïnvloeden ons denken, gedrag en dus ons leven?

Zijn eerste advies is dat meer mensen in therapie moeten gaan. Dit levert namelijk zelfkennis op die veel kan opleveren en leed kan voorkomen. Volgens Eaton is de psychoanalyse de enige vrijplaats waarin alle ideeën en gevoelens oordeelloos en vrij kunnen worden gedeeld. De mens is veel irrationeler dan hij over zichzelf wil toegeven. Een belangrijke voorwaarde om de gevaren van die onredelijkheid te ontmantelen, is haar te erkennen in onszelf. Daarom lijkt de aanschaf van Waar ik ophoud alleszins redelijk.

Omslag Waar ik ophoud - psychoanalytische essays - Arthur Eaton
Waar ik ophoud - psychoanalytische essays
Arthur Eaton
Verschenen bij: Athenaeum
ISBN: 9789025312824
208 pagina's
Prijs: € 20,00

Trudy Dehue (1951) wordt in 2011 benoemd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau voor haar wetenschappelijke relevantie en maatschappelijke invloed. Haar vakgebieden zijn de psychologie, wetenschapstheorie en wetenschapsgeschiedenis. Vooral De Depressie-epidemie en Betere mensen verstevigen Dehues academische reputatie. Tot haar emeritaat in 2016 is zij hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen en sindsdien gaat Dehue gestaag door met belangwekkende publicaties.

Ei, foetus, baby werpt een nieuw licht op zwangerschap en hoe de mensheid deze fase behandelt. Eigenlijk is ‘mensheid’ een te neutrale term, in ogenschouw genomen wie die bewuste behandelingen bepalen en altijd bepaald hebben. Bovendien staat abortus tot op de dag van vandaag in het Wetboek van Strafrecht onder bepaalde voorwaarden én krijgt de Nederlandse antiabortuslobby vanuit Amerika fikse financiële steun. Nog steeds zijn de vrouwelijke ervaring en realiteit niet leidend in het beleid.

Met de zachtheid van harde feiten brengt Dehue in kaart hoe we omgaan met zwangeren en zwangerschap. De huidige cultuur vormt geenszins het humane eindpunt van een lineaire ontwikkeling, zo laat haar perspectief vanuit de vrouw zien. Vooral de pas sinds kort afnemende godsvrucht stelt het belang van de ongeboren vrucht steevast boven het belang van de vruchtdragende vrouw. Hoe dit zo ver heeft kunnen komen en wat dit betekent voor de vrouw, zet Dehue uiteen in een zeer belangrijke pennenvrucht.

Omslag Ei, foetus, baby - Een nieuwe geschiedenis van zwangerschap - Trudy Dehue
Ei, foetus, baby - Een nieuwe geschiedenis van zwangerschap
Trudy Dehue
Verschenen bij: Atlas Contact
ISBN: 9789045039787
400 pagina's
Prijs: € 27,99

Recent

6 juni 2023

Verloren in virtuele escapades

Over 'De lokroep van Elysium' van Ilmar Taska
5 juni 2023

Sms-taal relativeert zelfmedelijden

Over 'Uitzicht van dichtbij' van Megan van Kessel
3 juni 2023

Jonge activisten bieden hoop

Over 'De toekomst is van ons' van Samuel Hanegreefs
2 juni 2023

Voorspelbaar, maar toch boeiend

Over 'Hoeveel ik van je hou' van Esther Freud