Oogst week 12

door Menno Hartman

‘We hebben een zoon. Hij heet Milo en hij is gisteren om 18.35 uur geboren. Lag met zijn voeten al naar buiten en dwars bovendien, er was geen houden aan, het kwam uit het niets en dat heb ik wel honderd keer in mijn hoofd gezegd.’ Zo begint het nieuwe boek van Jowi Schmitz. Te vroeg geboren. Dagboek over mijn zoon. Hoe eenvoudig ook, dit is een begin waarna je door wilt lezen. Het is een klein boek over een groot onderwerp, zorg om een kind dat veel te vroeg geboren is. Dicht op de huid lijkt het, en aangrijpend.  Uitgeverij Cossee.

Dan dit. ‘Overtuigend debuut’ schreef onze recensent Olivier Rieter over het eerste boek van Valeria Luiselli van uitgeverij Karaat. Nu is er een nieuw boek De gewichtlozen. We moeten hier eerst maar eens constateren dat de jonge uitgeverij Karaat een naam aan het worden is, met gestaag doorgaand mooie titels die goed ontvangen worden. Een kleine kwaliteitsuitgever die bewijst dat daar nog heus ruimte voor is in het Nederlands boekenbestel.

Dat geldt ook voor Uitgeverij Schokland, nu in de winkel de nieuwe uitgave in de Schokland Kritische Klassiekenreeks, J. Rentes de Carvalho met Portugal, de bloem en de sikkel, een politiek relaas zoals alle titels in deze reeks, en in dit geval in 1975 verschenen en pas dit jaar ook in het Portugees beschikbaar. Het boek is eerder in het Nederlands verschenen, maar nu mooi gebonden met stofomslag en leeslint. Rentes de Carvalho is de Portugese schrijver die al decennia in Nederland verblijft. Hij schreef een jaar na de Anjerrevolutie een heldere beschouwing die de machtswisseling in 1974 meteen in perspectief plaatst. Portugal was van een fascistische dictatuur af, onder Salazar, maar wat bracht de toekomst? De vertaling is van de grote August Willemsen. ‘Toen ik, omstreeks 1935, de school betrad, wachtte het Salazarisme me op met een wereldomvattende visie van de grootte van mijn land. Als men namelijk de totale oppervlakte van de koloniën over de kaart van Europa legde, werd Portugal een vlek die zich uitstrekte van de Atlantische oceaan tot voorbij Moskou. En wanneer de juffrouw, met haar onaanvechtbare autoriteit verklaarde: ‘ons land heeft alles,’ of ‘Salazar is het grote Licht’, dan voelden wij, pril van jaren en maar al te gauw onder de indruk een voldoening als van rijke beschermde mensen.

Dat is ook een begin waarna je door wilt lezen.