Een tamelijk jonge dichter en kunstcriticus berichtte me dat hij Rebecca Solnit ging lezen. Hij hastagde er YOLO bij.
‘Goed zo,’ schreef ik terug. ‘We hebben meer mannelijke feministen nodig!’ Maar inmiddels was de dichter een paar uur op streek met het lezen van Solnit en moest hij concluderen dat hij wel een feminist was, maar dat hij Solnit drammerig vond. Ze had goede punten, absoluut, maar het leesplezier leed onder dat drammen.
Ik dacht daarover na. Recent ben ik in mijn persoonlijke leven nogal drammerig geweest. Iemand in mijn omgeving was agressief tegen me geweest en ik wilde dat hij verantwoording zou nemen voor de gevolgen van zijn gedrag. En omdat ik hem daar niet in mijn eentje toe kon bewegen, deed ik een beroep op de mensen om ons heen. Ik vertelde wat er was gebeurd. Ik legde uit wat het met mij had gedaan. Ik vertelde nog een keer wat er was gebeurd. Ik schetste opnieuw de context. En benadrukte dat ik niets had gedaan om het gebeurde uit te lokken. Maar de boodschap leek niet aan te komen. Iemand zei dat ik het niet duidelijk genoeg had verteld. Iemand anders vroeg of ik niet in therapie kon gaan om eroverheen te komen. En een derde persoon zei dat hij misschien wel liever niet wilde weten wat er nu precies gebeurd was. Ik worstelde. Ik wilde mezelf niet herhalen. Ik wilde geen slachtoffer zijn, of een aanklager. Ik wilde niet drammen. Maar ik wilde wel dat er iets veranderde, ook al leed het luisterplezier van mijn gehoor eronder. En dus zei ik het opnieuw. En ik besloot voor een paar maanden ergens anders te gaan wonen.
Rebecca Solnit nam ik mee naar mijn nieuwe huis. Op mijn geleende bank las ik het essay ‘Feminisme: de mannen komen erbij’ uit De moeder aller vragen. Het essay bevat een ‘handzaam overzicht’ van het jaarlijkse aantal gerapporteerde verkrachtingen in de VS, en de aantallen aangiften, arrestaties, veroordelingen en valse beschuldigingen, waaruit blijkt dat het aantal valse beschuldigingen vele malen kleiner is dan het aantal werkelijke verkrachtingen waar nooit vervolging of veroordeling op volgt. Terwijl die valse beschuldigingen relatief veel meer aandacht krijgen in de media, getuige de voorbeelden die Solnit geeft. Ik werd er behoorlijk verdrietig van. En moedeloos. Het was bepaald niet plezierig om te lezen.
Ondertussen had mijn schrijfplezier er ook onder te lijden. Ik had graag over iets vrolijkers nagedacht dan over de onmogelijkheid om een voortdurend onrecht bloot te leggen zonder te blijven herhalen dat het onrecht echt en nog altijd bestaat. Ik zou liever vertellen over de bomen in mijn nieuwe straat waar kleine fliebertjes uit waaien die heel hoog door de lucht zweven, en hoe ik er uiteindelijk achter ben gekomen dat die bomen iepen heten. Maar ondanks de toenemende kramp in mijn nek vind ik het kennelijk belangrijker om nu op te schrijven dat er soms niet-plezierige dingen moeten worden gezegd en geschreven, desnoods op drammerige wijze. Hashtag You Only Live Once.
Gastcolumnist Gerda Blees schrijft tot september tweewekelijks een column voor Literair Nederland. Ze debuteerde in 2017 met de verhalenbundel Aan doodgaan dachten we niet. In april debuteerde ze met de dichtbundel Dwaallichten.
Foto: FotoBuffel
