In memoriam Peter van Straaten (1935-2016)

Door Ingrid van der Graaf

De man die zei, ‘Zonder tekenen niets te zijn’, is donderdag 8 december jongstleden overleden. Tekenaar Peter van Straaten was al geruime tijd ziek en werd 81 jaar.

Van Straaten begon zijn carrière in 1958 bij Het Parool als reportagetekenaar. Zijn eerste tekening verscheen op 26 juli 1958. Later begon hij politieke tekeningen te maken. Hij startte in 1968 met de strip ‘Vader & Zoon‘ in Het Parool. Deze politiek getinte strip over een dikke en conservatieve vader in krijtstreep pak en zijn slordige, linksgeoriënteerde zoon was een groot succes en bleef tot in 1987 verschijnen. Een groot deel van zijn leven tekende Peter van Straaten voor Het Parool (1958 -2012) later ook wekelijks voor de Volkskrant en had een geïllustreerde column in het NRC.

Hij genoot grote bekendheid om zijn politieke prenten die door de humoristische toonzetting, een verfrissende en relativerende werking hadden. Hij had een goed oog voor de kleine ongemakken van alledag. Vooral het klein leed tussen echtelieden wist hij feilloos en treffend uit te beelden in zijn cartoons, steevast voorzien van een beknopt en immer trefzeker onderschrift. Als schrijver publiceerde Van Straaten vanaf 1968 het feuilleton Agnes in Vrij Nederland over het slordige, met witte wijn overgoten en door handtastelijke mannen bevolkte leven van een alleenstaande moeder en haar opgroeiende zoon (gebundeld in twaalf boeken). Van Straaten noemde het zelf ‘een soort edelkitsch’, maar waren evengoed zeer populair. Er was de briefwisseling met Eelke de Jong en Rijk de Gooyer en drie bundels verhalen die hij voor Het Parool schreef. Het kinderboek Een jongen en zijn boom (1998) en een aantal toneelstukken waaronder Een lichte lunch (1987). Alles bij elkaar laat hij een oeuvre van tientallen publicaties en duizenden tekeningen na en is ruim dertig jaar verbonden geweest met uitgeverij De Harmonie, waar hij meer dan 70 titels heeft uitgebracht.

In 2006 ontving hij de Gouden Ganzenveer en in 2010 werd hem de Jacobus van Looy-prijs toegekend, een prijs voor dubbeltalenten. In 2011 ontving Van Straaten een eredoctoraat aan de Rijksuniversiteit Leiden vanwege de wijze waarop zijn cartoons het menselijk gedrag inzichtelijk maken. Zijn erepromotor, hoogleraar klinische psychologie, Willem van der Does gebruikt al jaren de cartoons van Peter in colleges en in zijn boeken “Zo ben ik nu eenmaal!” en “Dat moet mij weer gebeuren”.

Van Straatens laatste tekening verscheen dinsdag 2 augustus 2016 in de Volkskrant (Daar lag Engeland). In september van dit jaar ontving hij voor de vijfde maal de Inktspotprijs, prijs voor de beste politieke tekening van het jaar.

Peter van Straaten was getrouwd met kunstenaar Els Timmerman en heeft een dochter uit een eerder huwelijk.

 

 

Foto Els Timmerman

 

 

Om Literair Nederland draaiende te houden, zijn wij afhankelijk van vrijwillige bijdragen. U kunt ons steunen via de rode knop. Waarvoor onze hartelijke dank!

Recent

25 november 2023

Zoektocht naar jezelf

Literair Nederland - 10 jaar geleden

05 december 2013

Antwoord op een eigen novelle Antwoord op een eigen novelle
Recensie door Adri Altink

Yvonne Keuls heeft patent op romans die maatschappelijke kwesties terugbrengen tot een exemplarisch niveau. Ze kiest de setting van één gezin of zelfs één individu, dat de grote problemen aan den lijve ondervindt om ze zo herkenbaarder te maken. Dat procedé volgde ze in overbekende boeken als De moeder van David S., Jan Rap en z’n maat en Het verrotte leven van Floortje Bloem.