Soms voel ik me een doorgedraaide telefoniste achter een schakelpanel waarmee alle verbinding door een plotselinge blikseminslag verbroken is. Om de gekte te bezweren, gaat de een hardlopen en de ander een ingewikkelde stoofpot maken. Ik ga schappen leeghalen. Van de voorraadkast, de boekenkast, de hoedenplank, alles gaat eraf. Ik zet soepkommen, platte borden, porseleinen schalen, restschaaltjes en mueslikommen op het aanrecht, in de vensterbank of de gootsteen. Boeken worden gestapeld op de vloer waarna ook de bank en de stoel worden volgepakt. Ondertussen worden wroetende gedachten gedestilleerd tot een helder beeld. En wentel ik me rond tussen opeen gestapelde verwachtingen en de leegte. Niets ligt vast, het kan nog alle kanten op.
Waar ik dan zo over mijmer is hoe het zou zijn je relatie eens opnieuw te beginnen met de dingen die je na verloop van decennia van elkaar weet. Zou me dan de teleurstellende uitkomst, die Brad Schaeffer in In de hemel gesloten aan het einde van zijn veertigjarig huwelijk, niet te wachten staan? Ik was onder de indruk van dit verhaal van John Updike. En paste het in gedachten toe op mezelf en Mijn lief. Het is een verhaal met een waarschuwing. Ook een functie van literatuur, het toont je iets wat je nooit zelf ontdekt zou hebben.
Het verhaal begint in de jaren dertig. Brad Schaeffer voelt zich tijdens een kerstborrel op kantoor aangetrokken tot een ‘keurige secretaresse’, die hij met ‘kristalheldere’ stem hoort zeggen: ‘ Het heil van mijn ziel natuurlijk.’ Ze is methodist en Brad is onverwacht gecharmeerd van haar serene houding. Tijdens hun huwelijk kijkt zij vaak ‘vaag glimlachend’ van hem weg. Brad draagt haar op handen en is een trouwe kerkganger omwille van haar geworden. Ieder leeft zijn eigen stuk in de veronderstelling dat de ander gelukkig is. Als de kinderen uit huis zijn, wordt zij ziek. Op haar sterfbed blijkt dat ze niet meer gelooft. Hij vroeg geschokt: ‘Sinds wanneer?’
Ze zei: ‘Ik weet het niet. Nee,’ zei ze, ‘dat is niet eerlijk. We moeten beginnen eerlijk te zijn. Ik weet het wél. Sinds je het van me hebt afgenomen. Je stortte je erin. Het leek niet nodig dat we het allebei aanhielden.’
Brad is verbijsterd, zijn beeld van haar en hun huwelijk valt uit elkaar. Na haar dood bezoekt hij de kerk maar voelt er niets meer bij. Hij is niet bij machte zijn beeld bij te stellen omdat, schrijft Updike, ‘hij al die jaren in haar had geloofd en er nu niet meer mee kon ophouden.’ Risico van de liefde is dat je dingen doet om de ander iets voor te toveren en er bovendien zelf in gaat geloven.
Ik zat daar wat te dromen tussen al die gestapelde dingen en hoe ik het allemaal weer op moest bergen. En ik bedacht dat je soms beter kon gaan hardlopen, of een doos chocola leeg eten als het allemaal even niet meezat.
