De gebiografeerde was het eens met de inhoud en er waren naar verluidt al zevenduizend exemplaren gedrukt, maar het boek komt er definitief toch niet. Terwijl een jaar geleden nog sprake was van uitstel omdat zij zich helemaal op de Olympische Winterspelen van Pyeongchang wilde richten, neemt Ireen Wüst nu de mensen in haar nabije omgeving in bescherming. Ze wil niet dat zij gekwetst worden door dingen die zij in alle openheid met sportjournalist Nando Boers gedeeld heeft.
Omwille van haar familie wilde Wüst nog het één en ander aanpassen, maar zij en de schrijver van het boek dat als haar autobiografie aangekondigd werd kwamen er niet uit.
Hij wilde het hele verhaal – dat was de voorwaarde waarop hij met Ireen Wüst in zee ging – en je vraagt je af wat in dat hele verhaal zo aanstootgevend was, dat het alsnog niet geschikt is voor publicatie. Heeft Ireen Wüst, die tot nu toe de indruk wekt open en eerlijk te zijn, toch iets te verbergen? Wat is ‘erger’ dan biseksualiteit en toegeven dat je op doktersvoorschrift een schildklierhormoon gebruikt dat naar nu blijkt een prestatieverhogende bijwerking heeft?
Hoedt u voor schrijversweduwen was lang het devies. Schrijversweduwen hadden, volgens de overlevering, de neiging om over de postume reputatie van hun man te waken, waarbij natuurlijk ook hun eigen respectabiliteit in het geding was. Maar dat was in de tijd dat een gebiografeerde dood en begraven moest zijn voordat iemand het waagde een leven onder de loep te nemen om het vervolgens tot in de kleinste details te beschrijven.
Die tijd is al even voorbij. De (auto)biografie is een lucratief genre en welke gebiografeerde wil daar niet bij leven van meeprofiteren.
Dat ‘dood’ niet langer een voorwaarde is om in aanmerking te komen voor een biografie heeft grote gevolgen. De gebiografeerde is niet langer het lijdend voorwerp. Hij ondergaat niet, maar werkt in het gunstigste geval mee aan de reconstructie van zijn/haar leven. Daarbij is het niet uitgesloten dat hij bewust of onbewust de regie overneemt.
Wie zich waagt aan het leven van iemand die er nog is, moet alleen daarom al stevig in zijn schoenen staan. Hij moet weten wat hij niet wil en welke kant een verhaal niet op moet.
Ik probeer me voor te stellen hoe het gegaan is in het geval van de al geautoriseerde autobiografie van Ireen Wüst. Vier jaar lijkt er geen vuiltje aan de lucht en werken de schaatsster en de journalist eendrachtig samen aan wat ‘de best mogelijke autobiografie’ moet worden. En dan gooit de familie roet in het eten.
Ik moet aan Wim Hazeu denken, die tot vlak voor het verschijnen van Marten Toonder: biografie het oordeel van de erven moest vrezen en aan Nop Maas die Joop Schafthuizen op zijn pad vond toen hij het derde deel van zijn Reve-biografie Kroniek van een schuldig leven klaar had.
Het zal je maar gebeuren… Bij Hazeu en Maas liep het met een sisser af, maar Boers heeft definitief het nakijken.
Liliane Waanders komt wel eens ergens, ontmoet wel eens iemand en leest wel eens wat. Als dat met literatuur te maken heeft, schrijft ze er columns over.
