De aanhoudend donkere dagen, de wind en regens die het huis geselden, deden me verlangen naar verlichting. Google verwees me naar de dichtstbijzijnde plek waar ik dit zou kunnen vinden. Naar de Grote kerk in Velp, waar filosoof en schrijver Stine Jensen in het kader van de ‘Maand van de Spiritualiteit’ een lezing zou geven. Het was uit geestbehoud dat ik ging.
Jensen was gevraagd door het CPNB het essay te schrijven voor de ‘Maand van de Spiritualiteit’. Ik was verbaasd toen ik het hoorde. Zijzelf ook, vertelde ze in de Grote kerk in Velp. Toen ze, nadat haar die vraag was voorgelegd, even had opgezocht wie haar waren voorgegaan als schrijver van zo’n spiritueel getint essay, vatte ze moed. Ze dacht, als Jan Mulder het kan, kan ik het ook. Met het thema, ‘Aandacht’, kon ze wel wat, zo ze zei. Nu geloof ik dat Stine Jensen met veel dingen wel wat kan.
Onlangs las ik haar boek Licht op het Noorden. Het lag op het krukje in de wc en ik begon het te lezen (wat aantoont dat boeken die voor het oprapen liggen, verbonden met enige mate van verveling, aanzet tot lezen.)
Het was een verder kijken dan wat je ziet boek- en ging over het uit blank hout gedesignde en opgetrokken Scandinavisch leven. Jensen ging op zoek naar hoe de Scandinaviers dat doen, dat gelukkige leven enzo. Met dat geluk bleek het trouwens nogal mee te vallen.
Ze bezocht het hol van de Black Metal scene in Noorwegen die – dit wist ik niet – in Scandinavië zijn oorsprong vond. En in Denemarken, wereldwijd het gelukkigste land, heerst de wet van Jante. Een ongeschreven wet waardoor Denen nooit – zoals Nederlanders op de vraag naar hoe het gaat: ‘Gaat wel’ (dubieus lachje), of ‘Niet zo goed’ (zucht) zullen antwoorden. Een Deen zegt ten alle tijde: ‘Uitstekend!’ Ook al is het tegendeel waar.
In Helsinki heerst stilte, schrijft Jensen, alsof er een spreekverbod van kracht is. Veel mensen zijn er depressief. Daarom werd er een Helsinki-social app ontworpen. Een soort digitaal prikbord waar mensen kunnen aangeven verlegen te zitten om een praatje. Jensen plaatste een bericht: ‘Hi I am Stine from Holland. I’m on tram 13, who wants to talk to me?’ Waarna geen respons.
In de Grote kerk in Velp vroeg Stine Jensen aan het publiek ‘waar denken jullie aan als het over aandacht gaat’. Ik had wel een idee maar zei niets. Ook niet toen er na de lezing vragen gesteld mochten worden. Bang dat de goed geformuleerde vragen in mijn hoofd er in onbegrijpelijke stukken uit zouden vallen zo gauw ik begon te spreken. Met verschrikt rond dwarrelende woorden waar ik geen touw aan vast zou weten te knopen.
Na afloop kocht ik haar boek Ik lieg, dus ik ben wat me een mooie tegenhanger leek voor het spirituele, waarin ik niet besta.
Inge Meijer is een pseudoniem. Zij schrijft over boeken als steunpilaren van het leven en over ontdekkingen die zij doet in de marges van de literatuur.
